Jesz zdrowo, a cholesterol rośnie? Odkryj, co może być przyczyną problemu
Zbyt wysoki cholesterol to problem, który może dotknąć nawet osoby dbające o zdrową dietę. Choć odpowiedni sposób żywienia jest kluczowy, to nie zawsze wystarcza, by obniżyć jego poziom. Zdarza się, że niekiedy przyczyny są poważniejsze, związane z genetyką, stresem, a także innymi czynnikami zdrowotnymi, które warto sprawdzić.
Jaki jest prawidłowy poziom cholesterolu?
Prawidłowy poziom cholesterolu może różnić się w zależności od wieku, płci oraz indywidualnych czynników ryzyka, ale istnieją ogólne wytyczne, które pomagają określić normy. Wartości te są kluczowe w ocenie ryzyka chorób sercowo-naczyniowych i pomagają w odpowiednim zarządzaniu zdrowiem.
Ogólnie rzecz biorąc, cholesterol jest ważny dla naszego ciała. Używamy cholesterolu do różnych celów. Nasze ciało wytwarza cholesterol, niezależnie od tego, czy go jemy, czy nie, i dobrze jest go mieć do pewnych funkcji w naszym ciele
- powiedziała dr n. med. Kate Kirley, lekarz rodzinny i dyrektor ds. zapobiegania chorobom przewlekłym w AMA.
Prawidłowe wartości cholesterolu dla osób dorosłych to:
- cholesterol całkowity - poniżej 190 mg/dl (poniżej 5,0 mmol/l),
- LDL (zły cholesterol) - poniżej 115 mg/dl (poniżej 3,0 mmol/l),
- HDL (dobry cholesterol) - dla mężczyzn co najmniej 40 mg/dl (1,0 mmol/l), dla kobiet co najmniej 50 mg/dl (1,3 mmol/l),
- trójglicerydy - poniżej 150 mg/dl (1,7 mmol/l).
U dzieci i młodzieży normy są nieco inne, cholesterol całkowity nie powinien przekroczyć 170 mg/dl, a LDL 110 mg/dl. Regularne monitorowanie poziomu u dzieci ma na celu wczesne wykrycie ewentualnych problemów, zanim staną się poważniejsze.
W przypadku osób z wyższym ryzykiem, takich jak pacjenci po zawale serca, bardzo ważne jest utrzymanie stężenia cholesterolu LDL poniżej 70 mg/dl, aby zmniejszyć ryzyko kolejnych incydentów sercowo-naczyniowych.
10 przyczyn wysokiego cholesterolu mimo zdrowej diety
Jedną z najważniejszych rzeczy, jakie widzimy, jest to, że ludzie uważają, że ich poziom cholesterolu jest bardziej związany z tym, co jedzą, niż jest w rzeczywistości
- wyjaśniła dr Kirley, dodając, że ludzie mają tendencję do myślenia „jeśli mój poziom cholesterolu jest wysoki, oznacza to, że powinienem jeść mniej cholesterolu".
Okazuje się, że nasza dieta nie zagwarantuje idealnych wyników badań.
Ilość cholesterolu, którą spożywasz, tak naprawdę nie wpływa zbytnio na twój własny cholesterol. A to dlatego, że twój organizm wytwarza cholesterol. Wytwarza cholesterol bez względu na wszystko. Nawet jeśli nie jesz cholesterolu, twój organizm wytwarza cholesterol
- powiedziała ekspertka.
Poniżej przedstawiamy 10 przyczyn podwyższonego stężenia cholesterolu pomimo zdrowej diety.
Ciąża
Kobiety w ciąży mogą zauważyć, że ich poziom cholesterolu wzrasta, szczególnie w drugim i trzecim trymestrze. W tym czasie organizm wykorzystuje cholesterol do zapewnienia prawidłowego rozwoju płodu, co może prowadzić do naturalnego wzrostu jego poziomu.
Nie leczymy wysokiego poziomu cholesterolu u osób w ciąży, chyba że istnieją poważne obawy dotyczące ryzyka sercowo-naczyniowego
- mówiła dr Julie Scott, ginekolog-położnik i dyrektor medyczny oddziału porodowego w University of Colorado Hospital.
Po porodzie cholesterol zazwyczaj wraca do normy w ciągu 1-2 miesięcy, jednak jeśli wyniki się nie poprawiają, warto skonsultować się z lekarzem.
Choroby wątroby
Problemy z wątrobą również mogą prowadzić do zaburzeń poziomu cholesterolu. Stłuszczenie narządu to powszechne schorzenie, które powoduje gromadzenie się nadmiaru tłuszczu w wątrobie. To z kolei może prowadzić do podwyższenia poziomu "złego" cholesterolu LDL i jednoczesnego obniżenia stężenia "dobrego" cholesterolu HDL.
Choroby nerek
Zarówno zaburzenia w pracy nerek, jak i podwyższony poziom cholesterolu mają wzajemny wpływ na siebie. Z jednej strony nadmiar cholesterolu może prowadzić do uszkodzeń nerek, a z drugiej, choroby, takie jak zespół nerczycowy, mogą podnosić poziom LDL oraz cholesterolu całkowitego, jednocześnie obniżając stężenie HDL.
Cukrzyca typu 2
Inne problemy zdrowotne mogą zdecydowanie wpłynąć na poziom cholesterolu. Na przykład cukrzyca typu 2 i inne stany zapalne mogą wpłynąć na poziom cholesterolu
- powiedziała dr Kirley.
Nadmiar cukru we krwi może spowodować podwyższone stężenie cholesterolu, zwłaszcza u osób chorujących na cukrzycę typu 2. W takich przypadkach często obserwuje się zwiększoną ilość cząsteczek "złego" cholesterolu LDL, które przyczyniają się do rozwoju chorób serca. Utrzymywanie odpowiedniego poziomu glukozy we krwi jest kluczowe dla prawidłowych wartości cholesterolu.
Kłopoty z funkcjonowaniem nerek
Zaburzenia pracy nerek mogą wpływać na podwyższenie poziomu cholesterolu. Z drugiej strony, wysoki poziom cholesterolu może przyczyniać się do uszkodzeń tego narządu. Z tego względu ważne jest regularne sprawdzanie profilu nerkowego z krwi w ramach corocznej profilaktyki.
Kłopoty z tarczycą
Problemy z tarczycą mogą prowadzić do zaburzeń poziomu cholesterolu. Niedoczynność narządu powoduje osłabienie metabolizmu, przyrost masy ciała, suchość skóry oraz bóle mięśni. W wyniku tego dochodzi do wzrostu poziomu cholesterolu całkowitego i LDL, co może prowadzić do zaburzeń pracy serca.
Menopauza
Kobiety przechodzące menopauzę często zauważają wzrost poziomu cholesterolu, zwłaszcza "złego" LDL. Spadek stężenia estrogenów i inne zmiany hormonalne przyczyniają się do tego zjawiska. Dodatkowo po menopauzie kobiety mają tendencję do przybierania na wadze i stają się mniej aktywne fizycznie, co również zwiększa ryzyko podwyższenia poziomu cholesterolu.
Nadmiar niefiltrowanej kawy
Picie kawy w postaci nieprzefiltrowanej (po turecku lub z ekspresu), może może mieć negatywny wpływ na wyniki badań. Zawarte w niej diterpeny (związki oleiste) podnoszą stężenie "złego" cholesterolu LDL. Aby uniknąć tego problemu, zaleca się ograniczenie spożycia tego rodzaju kawy do 3-4 filiżanek dziennie.
Prowadzenie siedzącego trybu życia
Brak aktywności fizycznej prowadzi do wielu problemów zdrowotnych, w tym do podwyższenia poziomu cholesterolu. Osoby prowadzące siedzący tryb życia są bardziej narażone na otyłość, cukrzycę oraz choroby serca. Regularna aktywność fizyczna, nawet w formie krótkich spacerów, może pomóc w utrzymaniu poziomu cholesterolu w normie.
Jedzenie większej ilości warzyw, spożywanie mniejszej ilości tłuszczów nasyconych i większa aktywność fizyczna to wspaniałe rzeczy dla zdrowia i zdecydowanie je polecamy, zmniejszają ryzyko zawałów serca i udarów mózgu
- wyjaśniła lekarka.
Stres
Przewlekły stres może prowadzić do podwyższenia poziomu cholesterolu poprzez wzmożoną produkcję hormonów, takich jak kortyzol i adrenalina. Zwiększają one poziom cukru we krwi i mogą wywoływać stany zapalne w organizmie, co prowadzi do gromadzenia cholesterolu i trójglicerydów w wątrobie. Dlatego warto zadbać o redukcję stresu, np. przez medytację czy regularny relaks.
Zażywanie niektórych lekarstw
Niektóre leki, w tym tabletki antykoncepcyjne, preparaty przeciwwirusowe, przeciwdrgawkowe, na nadciśnienie, a także kortykosteroidy, mogą wpływać na podwyższenie poziomu cholesterolu. Warto skonsultować się z lekarzem, jeżeli masz nieprawidłowe wyniki badań, a stale przyjmujesz jakieś leki.
