Jak używać AED krok po kroku? Kluczem jest właściwe ułożenie elektrod

Defibrylator AED (ang. Automated External Defibrillator), to inaczej zewnętrzne skomputeryzowane urządzenie używane w przypadku zatrzymania krążenia. Dzięki zainstalowanej procedurze głosowej każdy może pomóc. Wystarczy słuchać instrukcji. Niemniej naukowcy w ostatnim czasie dostrzegli, że niezwykle ważne jest właściwe ułożenie elektrod.

Defibrylator AED rozmieszczany jest w przestrzeni publicznej, by na wypadek zatrzymania akcji serca, każdy przechodzień mógł udzielić pomocy poszkodowanemu. Niestety czasem boimy się, że nie użyjemy sprzętu we właściwy sposób. Dlatego przygotowaliśmy krótką instrukcję oraz wróciliśmy uwagę na nowe doniesienia ze świata nauki właśnie w tym zakresie.

Jak działają defibrylatory AED i kiedy ich używać?

Głównym zadaniem defibrylatora jest przywrócenie krążenia. A zatem na skutek umieszczenie elektrod na ciele poszkodowanego przez mięsień sercowy przepływa impuls elektryczny, który pobudza go do pracy. 

Nagłe zatrzymanie krążenia (NZK) sprawia, że mięsień niespodziewanie przestaje pompować krew. Taka sytuacja może zdarzyć się każdemu z nas, dlatego urządzenia są rozlokowane w przestrzeni publicznej. Objawem NZK jest nagłe omdlenie i natychmiastowo utrata przytomności. 

W odróżnieniu od zawałów serca, w NZK nie chodzi o zatkanie tętnicy, ale awarię układu elektrycznego naszego serca. Pamiętajmy jednak, że bez względu na mechanizm zatrzymania akcji serca należy skorzystać z defibrylatora AED. Po urządzenie to sięgamy zawsze, kiedy doszło do zatrzymania krążenia. 

UWAGA!

Nawet jeśli nie mamy pewności, czy dana osoba nie oddycha, to urządzenie ocenia pracę serca i wskazuje, czy trzeba podjąć defibrylację.

Defibrylator AED - jak używać? Instrukcja krok po kroku

Po defibrylator sięgamy wówczas kiedy dana osoba jest nieprzytomna i nie oddycha, lub zauważymy oddech agonalny, czyli nieregularne próby łapania powietrza. Jeżeli podejrzewamy, że doszło do zatrzymania krążenia, to należy natychmiast podjąć resuscytację krążeniowo-oddechową, zadzwonić na 112 i wezwać pomoc, a drugą osobę poprosić o przyniesienie defibrylatora. 

Nie zostawiamy poszkodowanego samego, ale skupiamy się na udzieleniu pierwszej pomocy. Kiedy mamy już defibrylator postępujemy jak poniżej:

1. Odsłaniamy klatkę piersiową poszkodowanego. Jeśli konieczne, rozcinamy nożyczkami ubranie.
2. Urządzenie kładziemy obok poszkodowanego.
3. Naciskamy przycisk „włącz”.
4. Od tego momentu AED wyda polecenie głosowe, będzie instruował operatora co robić.
5. Otwieramy opakowanie elektrod i wyciągamy je.
6. Na każdej elektrodzie znajduje się rysunek pokazujący, jak prawidłowo umieścić je na klatce piersiowej pacjenta.
7. Elektrody naklejamy:

- z prawej strony mostka, poniżej obojczyka, 

- drugą umieszczamy w linii pachowej środkowej, bocznie od lewej brodawki sutkowej – jest to tzw. układ przednio-boczny

Elektrody naklejamy tak, aby mocno przylegały do ciała poszkodowanego. 

Jak naklejać elektrody? Nowa metoda może wiele zmienić

Powyższa instrukcja pochodzi ze strony Komendy Miejskiej Państwowej Straży Pożarnej w Gdyni. I wszystko się w niej zgadza. Niemniej naukowcy w ostatnim czasie dostrzegli, jak istotne jest właściwe rozmieszczenie elektrod na ciele poszkodowanego. 

Autorem badań opublikowanych na łamach JAMA Open Network jest m.in. Joshua Lupton. Lekarz pogotowia ratunkowego, który przeżył zatrzymanie akcji serca, a zarazem badacz sposobów leczenia i poszukiwacz rozwiązań, które zwiększają przeżywalność pacjentów z NZK.

Zespół badawczy kierowany przez Oregon Health and Science University (OHSU), zauważył, że kiedy umieszczamy jedną elektrodę na klatce piersiowej, a jedną na plecach to zwiększa się szansa powodzenia defibrylacji o 2,64 razy w porównaniu z metodą gdy elektrody przyczepiamy z przodu i z boku.

Wyniki opierają się na analizie 255 incydentów, podczas których w ratowaniu życia uczestniczył także zespół straży pożarnej i ratunkowej. Dane dotyczą okresu od lipca 2019 roku do czerwca 2023 roku. 

Opcję naklejania elektrod na klatce piersiowej i plecach (metoda AP) zastosowano u 158 osób, a klasyczną wersję, czyli jedna elektroda na klatce piersiowej, druga na boku (metoda AL) u pozostałych 97 poszkodowanych.

Naukowcy wskazują, że kluczem jest to, że prąd z jednej nakładki przechodzi do drugiej poprzez serce. Choć na ten moment było to badanie czysto obserwacyjne, to biorąc pod uwagę fakt, że tylko 1 na 10 osób, które doświadczają NZK poza szpitalem przeżywa, daje do myślenia. I warto wziąć pod uwagę to rozwiązanie oraz bliżej przyjrzeć się temu odkryciu, by ocalić większą liczbę ludzi, którzy doświadczają zatrzymania akcji serca w różnych miejscach i okolicznościach.

Woda, biżuteria, rozrusznik, czy ciąża. Defibrylator AED

Zarówno posiadanie biżuterii, rozrusznik, jak i ciąża nie stanowią przeciwwskazania do użycia defibrylatora. Owszem jeżeli umieścimy elektrody nieopodal naszyjnika, może dojść do delikatnego oparzenia skóry, dlatego wystarczy przesunąć łańcuszek. 

Jeśli poszkodowany jest na basenie, mokrym chodniku etc. to pamiętaj, by najpierw dokładnie osuszyć jego klatkę piersiową. Natomiast samo wilgotne środowisko nie jest przeszkodą do użycia sprzętu.

Magdalena Siraga