Jak sprawdzić, co oznacza wynik morfologii? To łatwiejsze niż myślisz

Co oznaczają wyniki badania krwi? Takie pytanie zadaje sobie każdy, kto właśnie odebrał z laboratorium wyniki morfologii. Fachowo może to ocenić tylko lekarz, specjaliści stworzyli jednak przydatne narzędzia, które mogą w tym pomóc pacjentom jeszcze przed wizytą.

Samodzielna analiza to nie zawsze dobry pomysł

Regularne badania krwi, zwłaszcza morfologia, to podstawa profilaktyki. Lekarze zalecają, by każdy dorosły przynajmniej raz w roku zrobił morfologię. To badanie mówi bardzo wiele o stanie zdrowia i pozwala wcześnie wykryć sygnały, które mogą świadczyć o rozwoju choroby. Jednak chyba każdy, kto właśnie odebrał wyniki badań krwi, od razu chce wiedzieć czy wszystko jest w porządku.

Wynik poszczególnych parametrów morfologii porównujemy więc z normami referencyjnymi, jakie łatwo znaleźć w internecie - i jeśli są za niskie lub zbyt wysokie, próbujemy na własną rękę ocenić, czy coś nam dolega, i co to może być. W ten sposób łatwo wpaść w pułapkę, wynajdując u siebie przeróżne choroby.

Ale przy niewielkich odchyleniach od normy łatwo też zbagatelizować problem zdrowotny, który pozornie wydaje się błahy. Dlatego ostateczną interpretację należy pozostawić lekarzowi. Do czasu wizyty można jednak skorzystać z podpowiedzi i przeanalizować wyniki w specjalnej aplikacji. Obie powstały we współpracy ze specjalistami z dziedziny hematologii.

Eksperci stworzyli aplikacje analizujące wyniki badań krwi 

Pierwsza z aplikacji dostępna jest pod adresem https://hematoonkologia.pl/kalkulator-morfologii/ , a Polskie Towarzystwo Medycyny Rodzinnej poleca ją na swojej stronie internetowej. Kalkulator morfologii dla dorosłych pozwala samodzielnie zinterpretować najważniejsze parametry badania morfologicznego, w tym zawartość czerwonych krwinek (RBC), hematokryt (HCT) czy średnią objętość limfocytów (MCV).

By uzyskać interpretację badania wystarczy wpisać płeć, a następnie wynik analizy laboratoryjnej dla poszczególnych parametrów. Jak podkreślają autorzy programu, jest to tylko narzędzie pomocnicze - szczegółowa analiza wyników badań, a następnie postawienie diagnozy, wymaga konsultacji z lekarzem, który porówna je z objawami, historią medyczną i wynikami badania fizykalnego. Do lekarza należy udać się również wtedy, gdy wyniki badania są prawidłowe, jednak pacjent odczuwa niepokojące objawy.

Warto też pamiętać, że normy laboratoryjne mogą się różnić w zależności od laboratorium, co wynika z różnic w kalibracji sprzętów wykorzystywanych do analizowania próbek krwi. Narzędzie nie jest przeznaczone do interpretacji wyników badań dzieci oraz kobiet w ciąży - tu obowiązują inne normy laboratoryjne.

Drugie narzędzie, aplikacja BloodLab, stworzono w ramach kampanii "Odpowiedź masz we krwi" i można je znaleźć pod adresem https://omwk.pl/. Celem tej kampanii jest upowszechnienie wiedzy na temat chorób krwi i szpiku kostnego, ich objawów (również tych niespecyficznych), przebiegu czy sposobów leczenia. Aplikacja BloodLab ułatwia uzyskanie indywidualnej, spersonalizowanej interpretacji wyników analiz laboratoryjnych.

Nie zastąpi wizyty u lekarza, ale może być przydatna dla osób, które wykonują badania na własną rękę, potrzebują jednak podpowiedzi, do lekarza jakiej specjalizacji powinny udać się w celu dalszej diagnostyki. Oprócz interpretacji morfologii można uzyskać również analizę badań parametrów tarczycy, serca (Troponiny, CK-MB, nt pro-BNP), d-dimery czy poziomów witaminy B12  lub kwasu foliowego. Usługa jest płatna, koszt jednej interpretacji nie przekracza 30 zł.

Jakie choroby można wyczytać z morfologii?

Morfologia to jedno z najważniejszych - a zarazem najtańszych i najłatwiejszych do wykonania dla pacjenta - badań pozwalających na ocenę składników krwi i pozwala ogólnie ocenić stan zdrowia. Analizowane są główne składniki krwi, konieczne dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, w tym białe i czerwone krwi oraz płytki krwi.

Wyniki morfologii dają lekarzowi informację zarówno na temat liczby poszczególnych składników, ale też ich jakości (np. objętości krwinek, średniej objętości płytek krwi, proporcji składników względem siebie, ich całkowitego stężenia itp). Dzięki morfologii można zdiagnozować m.in:

• anemię (niedokrwistość)
• zaburzenia odporności
• stan zapalny
• choroby autoimmunologiczne
• infekcje bakteryjne i wirusowe
• białaczkę i nowotwory hematologiczne.

Zgodnie z aktualnymi zaleceniami każdy dorosły powinien zrobić morfologię raz w roku - chyba, że lekarz zaleci inaczej. Do badania trzeba być na czczo.

Katarzyna Hubicz