Jak opiekować się osobą chorą, która nie mówi?

Porozumienie się z chorym, który cierpi na zaburzenia mowy, jest utrudnione. Ale nie oznacza to, że nie można się z nim komunikować. Podpowiemy, jak to zrobić.

Jak porozumiewać się z chorym, który nie mówi?

Możliwość porozumienia się nie jest ograniczona tylko do wypowiadania słów. To tylko część komunikatu. Wielkie znaczenie ma także gest, spojrzenie, wyraz twarzy, sposób poruszania się. Dzięki takiemu przekazowi informacja może docierać w obie strony – od opiekuna do chorego i od chorego do opiekuna.

Zwykle powodem trudności w porozumieniu się jest afazja, czyli utrata (częściowa lub całkowita) zdolności mówienia. Afazja rozwija się, gdy uszkodzeniu ulegną te struktury mózgu, które odpowiadają za mówienie i rozumienie mowy. Często występuje ona razem z utratą zdolności pisania i czytania.

Jak nawiązać kontakt z osobą, która nie mówi?

Z osobą, która utraciła zdolność mówienia, można nawiązać kontakt. Jak to zrobić?

• Bądź cierpliwy i empatyczny, czyli wczuj się w położenie podopiecznego, a to ułatwi nawiązanie emocjonalnego kontaktu i porozumienie się.
• Utrzymuj z chorym kontakt wzrokowy, aby czuł się bezpieczniej i choćby częściowo mógł odczytywać słowa z ruchu warg. Poza tym, obserwując mimikę jego twarzy, będziesz wiedzieć, czy akceptuje twoje działania, czy jest im przeciwny.
• Mów krótkimi zdaniami. Pytania lub polecenia muszą być formułowane wprost, aby odpowiedź mogła się ograniczyć do jednego słowa (tak lub nie) lub skinienia głową. Mów wyraźnie, ale nie podnoś głosu, bo to wprowadza niepotrzebne zdenerwowanie.
• Gestykuluj – mimika twojej twarzy, gesty, ruchy mogą zastąpić słowa, np. gdy pytasz, czy podopieczny chce się napić, pokaż to gestem.

Anna Jarosz

Konsultacja: lek. med. Grzegorz Bornstern