Holistyczne podejście do pacjenta - czym jest i dlaczego warto je stosować w leczeniu

2020-11-15 12:51

Holistyczne podejście do pacjenta opiera się na przywróceniu harmonii we wszystkich obszarach jego życia, a nie tylko na leczeniu danego organu lub dolegliwości. Wyjaśniamy, czym jest holistyczne podejście do pacjenta i jakie metody leczenia wykorzystuje medycyna holistyczna.

Holistyczne podejście do pacjenta to metoda, której celem jest uzdrowienie całego człowieka – zarówno jego ciała, jak i ducha. Medycynę holistyczną stosowano już przed wiekami w starożytnych Chinach, jej zwolennikiem był również Hipokrates, który twierdził, że stan psychiczny ma olbrzymi wpływ na stan fizyczny człowieka - i odwrotnie.

Filozofia holistycznego podejścia do pacjenta

Równowaga ciała i duszy

Zwolennicy medycyny holistycznej zakładają, że ciało i umysł to jedna całość. Wyróżniają pięć głównych aspektów, które wpływają na pojęcie „dobrego zdrowia”: to aspekt fizyczny, emocjonalny, społeczny, duchowy i intelektualny. Aby człowiek był zdrowy, musi być zachowana równowaga między wszystkimi tymi elementami. Jeśli jeden z nich szwankuje, gorzej funkcjonują również pozostałe.

Takie podejście holistyczne do pacjenta to nic nowego. O dawna wiadomo, że psychika wpływa na kondycję całego organizmu. Wystarczy podać przykład stresu, który może wywołać nie tylko zdenerwowanie, ale i objawy chorobowe, jak ból brzucha, biegunkę czy infekcję spowodowaną spadkiem odporności.

Psychika wpływa również na proces zdrowienia – istnieją badania, które pokazują, że nastawienie psychiczne pacjenta do jego choroby może opóźnić lub przyspieszyć rekonwalescencje.

Dlatego głównym celem medycyny holistycznej jest takie podejście do pacjenta, które pozwoli ocenić jego stan zdrowia nie tylko w sferze chorób i dolegliwości fizycznych, ale i w sferze jego samopoczucia i emocji. A następnie – doprowadzenie do prawidłowego funkcjonowania każdej z nich, czyli uzdrowienie każdego aspektu naszego zdrowia.

Całościowe spojrzenie na pacjenta

Troska o zachowanie równowagi między ciałem i duszą wymaga od specjalisty spojrzenia na pacjenta nie jedynie pod kątem jednej, konkretnej dolegliwości, ale całościowo.

Medycyna holistyczna nie leczy chorego narządu, leczy całego człowieka. Jeśli pacjent ma nieustanne infekcje dróg oddechowych, ale wywołane problemami natury emocjonalnej, bo np. stracił pracę i na skutek stresu nastąpił u niego spadek odporności, to dobieramy taki lek, który swoim działaniem będzie obejmował również tę trudną sytuację, w której pacjent się znajduje.

Takie podejście holistyczne sprawdza się szczególnie u osób przewlekle chorych, którzy od lat mają niewyleczone problemy ze zdrowiem. Chory dostaje leki, ale schorzenie ciągle nawraca albo pojawiają się inne dolegliwości. Jeśli zamiast leczyć jego objawy, postaramy się uzdrowić cały jego organizm, dobrać mu całościową terapię (posłać do psychologa, dietetyka itd.), to sprawimy, że chory poradzi sobie z problemem.

Indywidualne podejście do pacjenta

Kilka lat temu przeprowadzono ankietę wśród szwedzkich lekarzy pierwszego kontaktu, którzy chodzili na wizyty domowe do pacjentów. Okazało się, że indywidualne podejście do chorego, obejmujące poznanie warunków, w jakich żyje oraz zgłębienia jego problemów (rodzinnych, zawodowych itd.) znacząco wpływały na lepsze postawienie diagnozy, które obejmowało nie tylko sposób leczenia choroby, ale i wyeliminowanie jej źródła.

Takie skupienie się na każdym pacjencie jest bardzo istotne również w medycynie holistycznej: dzięki niemu lekarz może działać na poziomie różnych aspektów zdrowia. Podstawą diagnozy i doboru metod leczenia jest dokładny wywiad, w czasie którego lekarz uzyskuje informacje o kondycji psychicznej pacjenta, jego stylu życia, a nawet statusie materialnym, który często wpływa na różnego rodzaju schorzenia.

Lekarzy interesuje to, co różni tego pacjenta od innego, chorego na to samo i na tej podstawie dobieramy dla niego leki, odpowiednie do wszystkich objawów – mówi nasza ekspertka.

Lepiej zapobiegać niż leczyć

Celem medycyny holistycznej jest nie tylko samo wyleczenie schorzenia, jak w medycynie konwencjonalnej, ale i dążenie do osiągnięcia przez człowieka optymalnego zdrowia, co zapobiegnie kolejnym chorobom i problemom zdrowotnym.

Gdy do specjalisty medycyny holistycznej przychodzi pacjent np. z bólem brzucha, to lekarz pochyli się nie tylko nad samą dolegliwością, ale i nad jego przyczyną. Czyli sprawdzi, co spowodowało te dolegliwości: może stres, może zła dieta…

Co przez to zyskujemy? Jeśli pacjent upora się z problemem i jego źródłem, organizm wróci do stanu równowagi. A to oznacza, że lepiej będzie działać jego odporność, lepiej będą pracować wszystkie narządy. Gdybyśmy natomiast pacjentowi ciepiącemu na ból brzucha podali - klasycznie - tylko lek przeciwbólowy, sam problem, który wywołał tę dolegliwość nie zostałby rozwiązany.

Metody lecznicze w medycynie holistycznej

Medycyna holistyczna łączy w sobie zarówno medycynę konwencjonalną, jak i alternatywną. Obejmuje wszystkie bezpieczne i dozwolone sposoby diagnozy oraz leczenia. Stawia też duży nacisk na edukację pacjenta i na jego udział w procesie leczenia, skupiając się na zmianie sposobu żywienia, stylu życia, na wpływie środowiska, emocjach itd.

Idąc do specjalisty medycyny holistycznej trzeba liczyć się więc z tym, że będzie on stosował zarówno leki konwencjonalne, jaki terapie alternatywne. Lekarze często sięgają po masaże, ziołolecznictwo czy akupunkturę, wychodząc z założenia, że przyczyny objawów mogą najróżniejsze, więc sposoby na ich wyeliminowanie również są różne.

Medycyna holistyczna obejmuje: