EKUZ: jak i gdzie złożyć wniosek o Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego?

EKUZ (to Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego) otrzymasz po złożeniu właściwie wypełnionego wniosku w dowolnym oddziale lub delegaturze NFZ, internetowo lub listownie. Nie ma obowiązku składania wniosku o wydanie EKUZ w oddziale NFZ właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby wnioskującej.

Spis treści

1. Jak otrzymać i złożyć wniosek o kartę EKUZ?
2. Jak długo jest ważna karta EKUZ?
3. Co zawiera wniosek o wydanie EKUZ?
4. Co należy dołączyć do wniosku o wydanie EKUZ?
5. Wydanie EKUZ: jak długo trzeba czekać?
6. Jak odebrać kartę EKUZ?
7. Kiedy mimo EKUZ musisz płacić za leczenie zagranicą?
8. Czego nie da ci EKUZ?

Posiadanie EKUZ nie oznacza, że leczenie w krajach honorujących Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego będzie dla ciebie całkowicie bezpłatne. Każdy kraj ma swoje odrębne przepisy - w niektórych leczenie jest bezpłatne, w innych chory ponosi część kosztów, a w jeszcze innych musisz najpierw zapłacić z własnej kieszeni i dopiero po powrocie do kraju dochodzić ich zwrotu. Karta EKUZ gwarantuje jednak, że ubezpieczona osoba ma prawo do korzystania z opieki medycznej w krajach Unii Europejskiej i Europejskiego Stowarzyszenia Wolnego Handlu (Islandii, Liechtensteinu, Szwajcarii, Norwegii) na takich samych zasadach, na jakich leczą się mieszkańcy tych krajów.

Jak otrzymać i złożyć wniosek o kartę EKUZ?

Wniosek o wydanie EKUZ możesz otrzymać w oddziale NFZ lub pobrać z internetu. Wniosek możesz złożyć aż na 5 sposobów:

• osobiście w oddziale lub delegaturze NFZ;
• wysyłając pocztą lub faksem do oddziału lub jednej z delegatur NFZ;
• skanując i wysyłając mailem do oddziału wojewódzkiego NFZ;
• wysyłając za pomocą Elektronicznej Skrzynki Podawczej ePUAP;
• poprzez osobę upoważnioną - wcześniej jednak musisz wypełnić dokument upoważniający ją do odbioru, jest on dostępny na stronie NFZ.

Kartę EKUZ może uzyskać osoba ubezpieczona w NFZ i osoba nieubezpieczona, mająca prawo do korzystania z opieki medycznej w Polsce na podstawie przepisów krajowych.

Jak długo jest ważna karta EKUZ?

Termin ważności karty EKUZ jest różny i wynosi:

5 lat w przypadku:

• emerytów.

12 miesięcy w przypadku:

• rencistów;
• osób zatrudnionych;
• osób prowadzących rolniczą i pozarolniczą działalność gospodarczą;
• studentów zgłoszonych przez uczelnię;
• członków rodziny osoby, która opłaca składki zdrowotne (w tym przypadku, jeśli masz więcej niż 18 lat, musisz przedstawić dokument potwierdzający twoje prawo do uzyskania świadczeń).

W przypadku wyjazdu czasowego termin ważności karty liczy się od dnia jej wydania, a w przypadku wyjazdu związanego z pracą termin może się liczyć od dnia wyjazdu.

6 miesięcy w przypadku:

• nieubezpieczonych kobiet w ciąży, które mieszkają w Polsce i mają polskie obywatelstwo, bez względu na to, czy wcześniej płaciły składki;
• nieubezpieczonych kobiet w ciąży, które mieszkają w Polsce i mają status uchodźcy, zezwolenie na pobyt czasowy lub ochronę uzupełniającą;
• nieubezpieczonych dzieci (osób do 18. roku życia) z polskim obywatelstwem (karta traci ważność w dniu ukończenia 18. roku życia);
• mieszkających w Polsce nieubezpieczonych dzieci ze statusem uchodźcy, zezwoleniem na pobyt czasowy lub ochroną uzupełniającą.

2 miesiące w przypadku:

• osób bezrobotnych zarejestrowanych w urzędzie pracy;
• osób, które nie należą do żadnej z wymienionych wyżej grup i mają ubezpieczenie.

90 dni w przypadku:

• osób korzystających z pomocy społecznej.

42 dni w przypadku:

• nieubezpieczonych kobiet do 6. tygodni po porodzie, które mieszkają w Polsce i mają obywatelstwo polskie, bez względu na to, czy wcześniej płaciły składki;
• nieubezpieczonych kobiet do 6. tygodni po porodzie, które mieszkają w Polsce i mają status uchodźcy, zezwolenie na pobyt czasowy lub ochronę uzupełniającą.

Czytaj również: Szczepienia przed wyjazdem zagranicę - szczepienia podróżnych

Co zawiera wniosek o wydanie EKUZ?

• dane osoby, która wyjeżdża;
• określenie tytułu do ubezpieczenia zdrowotnego w NFZ (zatrudnienie, studia, świadczenia emerytalno-rentowe itd.);
• dane osoby, która opłaca składkę;
• cel wyjazdu (pobyt czasowy, szukanie pracy, w celu podjęcia pracy itp.);
• wszelkie informacje dotyczące wyjazdu;
• określenie sposobu odbioru karty.

Co należy dołączyć do wniosku o wydanie EKUZ?

Dla osób wyjeżdżających turystycznie EKUZ wydawany jest na podstawie danych zawartych w Centralnym Wykazie Ubezpieczonych (CWU), bez konieczności przedkładania dodatkowych dokumentów. Wyjątkiem są osoby powyżej 18. roku życia kontynuujące kształcenie się i mające status członka rodziny - muszą one przedłożyć dokument potwierdzający pobieranie nauki, np. legitymację uczniowską lub studencką.

W przypadku uzasadnionej wątpliwości co do sytuacji ubezpieczeniowej osoby wnioskującej o EKUZ, Oddział NFZ jest uprawniony do żądania aktualnych dokumentów potwierdzających ubezpieczenie, którymi są np. RMUA, legitymacja ubezpieczeniowa, zaświadczenie od pracodawcy, zgłoszenie do ubezpieczenia wraz z potwierdzeniem opłacenia składki.

Dodatkowe dokumenty muszą też złożyć osoby wyjeżdżające zagranicę w związku z pracą (odpowiedni dokument mogą uzyskać w ZUS-ie) oraz bezrobotni, którzy wyjeżdżają, by zagranicą szukać pracy (odpowiedni dokument otrzymują w UP).

Wydanie EKUZ: jak długo trzeba czekać?

Jeżeli składasz wniosek osobiście w oddziale NFZ, to EKUZ otrzymasz od ręki, choć czasem w sezonie wakacyjnym może okazać się, że musisz postać w kolejce. W przypadku przesłania wniosku pocztą, gdy są załączone odpowiednie dokumenty, wyrobienie karty trwa około 3-5 dni roboczych od wysłania wniosku. Tyle samo może potrwać czekanie na kartę w przypadku złożenia wniosku drogą elektroniczną lub faksem. Warto pamiętać, że oddział NFZ ma obowiązek w ciągu 3 dni od otrzymania wiadomości na skrzynkę mailową wysłania informacji o sposobie rozpatrzenia wniosku.

Najbezpieczniej, zwłaszcza w okresie letnim, składać wniosek o wydanie karty EKUZ nawet kilka tygodni przed planowanym wyjazdem.

Jak odebrać kartę EKUZ?

Kartę EKUZ można odebrać na trzy sposoby:

• osobiście w oddziale lub delegaturze NFZ,
• na poczcie,
• za pośrednictwem upoważnionej osoby - po wcześniejszym wypełnieniu i podpisaniu wniosku dostępnego na stronie NFZ.

Kiedy mimo EKUZ musisz płacić za leczenie zagranicą?

Posiadanie karty EKUZ nie zwalnia z dopłat do kosztów leczenia (np. za wizytę u lekarza lub za każdy dzień pobytu w szpitalu), ponoszonych również przez obywateli państwa, w którym korzystasz z pomocy. Na przykład w Niemczech, przy pierwszej wizycie u lekarza rodzinnego czy stomatologa w danym kwartale, pobierana jest dopłata w wysokości 10 euro. Podczas kolejnych wizyt u tego samego lekarza wystarczy okazać dowód zapłaty. Dopłata za leczenie szpitalne wynosi 10 euro za dzień pobytu, nie więcej niż za 28 dni w ciągu roku. We Francji najpierw musimy zapłacić za leczenie, a dopiero później możemy starać się o zwrot 80 proc. 20 proc. płacimy z własnej kieszeni. W Belgii nawet w razie nagłego wypadku nikt nam nie zwróci opłaty za przewóz karetką.

Czego nie da ci EKUZ?

Posiadając kartę EKUZ, masz prawo do pomocy tylko w tych placówkach, które działają w ramach powszechnego systemu ochrony zdrowia. W większości krajów Europejska Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego nie zapewnia pokrycia przez NFZ kosztów transportu medycznego do Polski. Choroba lub wypadek za granicą mogą łączyć się także z innymi kosztami, które nie są refundowane, takimi jak np. zakwaterowanie. Dlatego od tych kosztów warto ubezpieczyć się prywatnie.

Czytaj również: Udane wakacje w tropikach - jak się do nich przygotować?

Agnieszka Paculanka

Anna Sierant