Dlaczego mam niedobór kwasu foliowego? Przyczyn może być sporo

Kwas foliowy (czyli witamina B9) jest wyjątkowo ważny, ponieważ odpowiada za funkcjonowanie i budowę każdej komórki w naszym ciele. Niestety wielu z nas boryka się z niedoborem i choć najczęściej można usłyszeć, że powodem jest niewłaściwa dieta bogata w przetworzoną żywność, to przyczyn jest znacznie więcej.

Niedobór kwasu foliowego przyczynia się do niedokrwistości i zdaniem specjalistów stanowi najczęstszą przyczynę anemii megaloblastycznej. Dzieje się tak na skutek zaburzeń syntezy DNA erytroblastów, czyli komórek macierzystych erytrocytów.

To one licznie występują w narządach krwiotwórczych. Jednak kiedy zabraknie kwasu foliowego, rozwija się między innymi wspomniana niedokrwistość. Powodów niedoboru może być jednak więcej.

Skąd bierze się niedobór kwasu foliowego?

Kwas foliowy dostarczamy do organizmu wraz z dietą, a głównym źródłem są zielone warzywa liściaste i strączkowe, produkty zbożowe, jajka, cytrusy oraz produkty pochodzenia zwierzęcego. Dlatego kiedy wyniki krwi wskażą na niski poziom witaminy B9, a nawet jej niedobór lekarze w pierwszej kolejności analizują z pacjentem codzienne wybory żywieniowe. Jej modyfikacja i włączenie produktów pełnych kwasu foliowego może przynieść poprawę. 

Niemniej należy uzbroić się w cierpliwość, ponieważ na lepsze wyniki trzeba czasem zaczekać nawet kilka miesięcy. Niestety nie brakuje przypadków, kiedy sama dieta nie wystarcza i wówczas decyzją lekarza wdrażana jest dodatkowa suplementacja. 

Jak wskazują specjaliści, Polacy także mają problem z utrzymaniem właściwego poziomu kwasu foliowego, przyczyną może być fakt, że spożywamy za mało świeżych warzyw, albo gotujemy je zbyt długo. Okazuje się, że obróbka termiczna trwająca dłużej niż 15 minut niszczy foliany obecne w warzywach, przez co ostatecznie nie trafiają one do naszego organizmu. Kolejnym powodem niedoboru kwasu foliowego może być stosowanie żywienia dojelitowego.

Przyczyny niedoboru kwasu foliowego - to może być sygnał choroby

Jeżeli żadna z powyższych okoliczności nas nie dotyczy, dbamy o dietę i codziennie spożywamy sporo surowych warzyw, a nadal mamy niedobory kwasu foliowego, to albo produkty roślinne nie zawierają już tyle cennych właściwości co dawnej, albo to sygnał, że chorujemy.

Jako przyczynę niedoboru kwasu foliowego lekarze skazują takie schorzenia jak:

• celiakia,
• choroba Leśniewskiego-Crohna,
• zespół krótkiego jelita.

Innymi powodami, przez które borykamy się z niedoborem witaminy B9 mogą być takie sytuacje jak:

• nadużywanie alkoholu,
• niedobór cynku,
• zwiększone zapotrzebowanie spowodowane ciążą, laktacją, czy przewlekła niedokrwistością hemolityczną,
• dializa otrzewnowa,
• hemodializa,
• stosowanie takich leków jak fenytoina, karbamazepina, sulfasalazyna, metotreksat, trimpetoprim.

Opisane wyżej związki chemiczne stosowane są w leczeniu takich chorób jak padaczka, reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczyca, choroby autoimmunologiczne, czy zakażenia dróg moczowych. Dlatego jeżeli w ostatnim czasie przyjmowaliśmy preparaty zawierające ww. substancje, to istnieje prawdopodobieństwo, że poziom kwasu foliowego będzie zaniżony lub wyniki wskażą na jego niedobory.

W celu uzyskania pewności, że niedobory kwasu foliowego nie są przejściowym problemem spowodowanym choćby niewłaściwą dietą, lekarze zalecają, aby wykonać badanie z oznaczeniem stężenia kwasu foliowego w erytrocytach. Niemniej warto pamiętać, że niski wskaźnik może być także związany z niedoborem witaminy B12. Dlatego zaleca się weryfikację także tego czynnika.

CZYTAJ TEŻ: Łykamy dla urody, ale niedobór jest groźny dla mięśni i nerwów. Kto najbardziej narażony?

Magdalena Siraga