Czy powinnaś zrobić mammografię przed 40-stką? Na liście 5 czynników ryzyka

Międzynarodowa Agencja Badań nad Rakiem (IARC) wskazuje, że to właśnie rak piersi, tuż po nowotworze płuc jest drugim, najczęściej występującym nowotworem złośliwym. Niestety prognozy na kolejne lata nie napawają optymizmem. Dlatego dr Michele Blackwood, dyrektorka chirurgii piersi i zdrowia onkologicznego kobiet w RWJ Barnabas Health i Rutgers Cancer Institute wskazuje, że część kobiet już przed 40. rokiem życia powinna wykonać mammografię.

Najczęściej na raka piersi chorują kobiety po 50. roku życia, stąd programy profilaktyczne skierowane są właśnie do tej grupy pacjentek. Nie oznacza to jednak, że młodsze osoby nie mogą wykonać mammografii. Sprzęt wykorzystuje promienie rentgenowskie i dzięki temu wykrywa ewentualną zmianę już na wczesnym etapie. A to zwiększa szansę na całkowite wyleczenie. Badanie trwa zaledwie kilka minut, a może uratować życie.

Mammografia przed 40-tką - które kobiety powinny wcześniej wykonać badanie?

Rak piersi wśród młodych kobiet wykrywany jest znacznie rzadziej aniżeli wśród grupy wiekowej powyżej 50. roku życia. Nie oznacza to jednak, że choroba ta nie dotyczy choćby osób po 25. roku życia. Wciąż zdarzają się takie przypadki, kiedy wśród rodziny lub przyjaciół pada informacja, że osoba przed 40. usłyszała diagnozę raka piersi. 

Dr Michele Blackwood, dyrektor chirurgii piersi i zdrowia onkologicznego kobiet w RWJBarnabas Health i Rutgers Cancer Institute wskazała pięć istotnych czynników ryzyka, które powinny skłonić niektóre kobiety do wykonania mammografii jeszcze przed 40-tką.

1. Rodzinna historia raka piersi. Oznacza to, że jeśli u siostry, córki, czy matki, a zatem w bliskim stopniu pokrewieństwa wystąpił tego rodzaju nowotwór, a zwłaszcza w młodym wieku, to jesteśmy w grupie ryzyka.
2. Mutacje genetyczne (BRCA1, BRCA2). Jeżeli w rodzinie stwierdzono występowanie tych mutacji lub innych dziedzicznych zespołów nowotworowych to należy wcześniej wykonać badania przesiewowe.
3. Gęsta tkanka piersi również zwiększa ryzyko zachorowania na raka, a jak zaznacza dr Blackwood może także utrudniać wykrycie guzów. O gęstych piersiach mówimy wówczas, kiedy mają więcej tkanki gruczołowej niż tłuszczowej. To z kolei wpływa na ich wygląd, są twardsze, bardziej kształtne i jędrne.
4. Promieniowanie w młodości. Chodzi o sytuacje kiedy w młodym wieku pacjentka była poddawana radioterapii klatki piersiowej, choćby w celu leczenia innego typu nowotworu. Wówczas również warto wykonać mammografię przed 40-tką.
5. Niezdrowy styl życia, a mianowicie otyłość, palenie papierosów, czy nadużywanie alkoholu. Choć czynniki te głównie przyczyniają się do występowania raka w późniejszych latach życia, to jednak wciąż stanowią zagrożenie i mogą predestynować nas do zachorowania na raka piersi w młodym wieku.

Grupa średniego ryzyka zachorowania na raka. Kto do niej należy?

American Cancer Society wydał z kolei zalecenia dotyczące kobiet, które są w grupie średniego ryzyka. Oznacza to, że wykluczane są takie czynniki ryzyka jak rodzinna historia raka piersi, obciążenie mutacjami genetycznymi (BRCA), a także nie była narażona na radioterapię przed 30. rokiem życia. 

W tej sytuacji pozostaje nam niezdrowy styl życia oraz gęsta tkanka piersi. Wówczas mówimy o kobietach o średnim ryzyku zachorowania na raka piersi, a wytyczne ACS w tym zakresie są następujące:

• Kobiety w wieku od 40 do 44 lat mają możliwość rozpoczęcia badań przesiewowych od mammografii co roku.
• Kobiety w wieku od 45 do 54 lat powinny wykonywać mammografię co roku.
• Kobiety w wieku 55 lat i starsze mogą przejść na mammografię co dwa lata lub mogą zdecydować się na kontynuowanie corocznych mammografii. Badania przesiewowe powinny być kontynuowane tak długo, jak kobieta jest w dobrym zdrowiu i oczekuje się, że przeżyje co najmniej 10 lat.

Profilaktyka raka piersi w Polsce. Nie czekaj, zadbaj się

W ramach badań profilaktycznych można wykonać mammografię już od 45 roku życia. Badanie można powtarzać do 24 miesiące, czyli co 2 lata. Podkreślamy, że to nic nie kosztuje. 

Co więcej, nie musimy mieć skierowania, wystarczy udać się do poradni, która realizuje tego rodzaju badania lub skorzystać z oferty mammobusów, które jeżdżą po całym kraju i wykonują diagnostykę na koszt NFZ. Zachęcamy również do wykonywania samobadania piersi. Dokładna instrukcja znajduje się w artykule polecanym poniżej.

Zobacz galerię 10 zdjęć

Magdalena Siraga