Czy można brać przeterminowane leki? Farmaceutka rozwiewa wątpliwości

Weryfikacja

Konsultacja: mgr farmacji, Marta Trafidło

Zdarza się, że w domowej apteczce znajdujemy lek, którego data ważności właśnie upłynęła, lub stało się to przed kilkoma miesiącami, a co gorsza przed rokiem. Choć wiemy, że nie powinno się spożywać niczego, co jest przeterminowane, to czy zwykły lek przeciwbólowy też odpada? Mgr farmacji Marta Trafidło wyjaśnia szczegóły.

Lubimy gromadzić leki na zapas. A to z kolei sprawia, że po pewnym czasie zapominamy o nich i upływa termin ważności. Niestety czasem jednak pojawia się nagły ból, co gorsza w środku nocy i okazuje się, że mamy wyłącznie przeterminowane leki. Co wtedy? Czy można je zażyć? Farmaceutka wyjaśnia.

Jak długo można zażywać lek po terminie ważności?

Przeglądanie leków, które mamy w domu powinno odbywać się co najmniej raz w roku. Jednak dużo lepszym podejściem jest zrezygnowanie z gromadzenia przeróżnych medykamentów w dużych ilościach. Po pierwsze nie wykorzystamy wszystkiego, co wiąże się ze stratą pieniędzy, a po drugie czasy pandemii i kłopoty z dostępnością już mięły, więc lepiej zaopatrywać się doraźnie. 

Największym problemem jest jednak to, że czasem decydujemy się na zażycie leku po terminie, uznając, że skoro nie zmienił się jego wygląd, to jest bezpieczny. Farmaceutka, Marta Trafidło jasno krytykuje takie podejście.

- Stosowanie leków po terminie ważności jest niedozwolone. Nawet jeżeli zażyjemy taki lek i w danym momencie nic nam się nie stanie, to musimy pamiętać, że jest coś takiego jak skutki odległe. Czyli po pewnym czasie pacjent może doświadczyć różnych dolegliwości i problemów zdrowotnych na skutek przyjęcia przeterminowanego leku - wyjaśnia ekspertka.

Marta Trafidło dodaje, że warto pamiętać, że nawet jeśli dany blister wygląda jak zawsze i nie zauważyliśmy, żeby do leku dostało się powietrze, powstało jakieś wybrzuszenie, czy nic nie stało się z otoczką tabletki, to nie oznacza, że lek jest bezpieczny. 

Jednym słowem, wewnątrz danego medykamentu mogło dojść do różnych procesów chemicznych, które mogą być groźne dla naszego zdrowia. A to, że nie widać tego gołym okiem nie oznacza, że dany produkt jest bezpieczny. 

Co się stanie po zażyciu przeterminowanego leku?

Skoro wiemy już, że nie należy przyjmować przeterminowanych leków, choćby ich wygląd nie wzbudzał niepokoju, to warto skupić się na konsekwencjach. Farmaceutka zaznacza, że np. w przypadku leku przeciwbólowego może on nie zadziałać zgodnie z przeznaczeniem, ale to nie jedyne ryzyko.

- W grę wchodzą np. bóle brzucha, biegunka, czy inne dolegliwości układu pokarmowego. Może także dojść do sytuacji zupełnie nieprzewidzianych w tym choćby duszności. Ciężko wyrokować, ale leków po terminie ważności lepiej nie przyjmować. Po prostu - zaznacza ekspertka.

Warto wspomnieć, że choć w przemyśle spożywczym stosuje się dwa określenia takie jak “najlepiej spożyć przed”, lub “należy spożyć do”, to w przypadku leków nie ma takiego rozróżnienia.

Farmaceutka wskazuje, że pierwsza wersja mogłaby sugerować pacjentowi, iż po wskazanej dacie nadal jest jakiś zapas zaufania względem preparatu, a to nie jest bezpieczne podejście. W kwestii zażywania przeterminowanych leków w grę wchodzą także dodatkowe kwestie, o których wspomina ekspertka.

- Każdy producent prowadzi badania nad lekiem. Są to badania w kontekście zawartych w preparacie substancji i bierze odpowiedzialność wyłącznie za prawidłowe działanie i stosowanie tego leku w terminie ważności - podsumowuje Marta Trafidło.

A zatem zażywając lek po terminie, nie tylko narażamy zdrowie, a w niektórych sytuacjach także i życie, bo nie wiemy, jak zareaguje nasz organizm, ale musimy pamiętać, że tylko my ponosimy odpowiedzialność za tak podjętą decyzję.

Magdalena Siraga

Konsultacja: mgr farmacji, Marta Trafidło