Takie objawy wysyła tętniak zanim pęknie. Chorzy wypowiadają jedno zdanie

Tętniak mózgu to groźne i często bezobjawowe poszerzenie naczynia krwionośnego w mózgu. Może rozwijać się latami, nie dając żadnych sygnałów ostrzegawczych. Jednak gdy dochodzi do jego pęknięcia, każda minuta decyduje o życiu pacjenta.

Tętniak mózgu to cicha bomba z opóźnionym zapłonem. Przez lata może nie dawać objawów, by w jednej chwili doprowadzić do dramatycznego krwotoku. Dzięki coraz lepszym metodom diagnostycznym i neurochirurgicznym możliwe jest skuteczne leczenie, jednak warunkiem jest szybka reakcja.

Tętniak mózgu – co to jest?

Tętniak mózgu to patologiczne poszerzenie naczynia krwionośnego w obrębie mózgowia, wynikające z osłabienia jego ściany. Statystyki dotyczące częstości jego występowania są zróżnicowane. Szacuje się, że dotyczy on od 0,2 do 7,9% populacji. Większość tętniaków ujawnia się dopiero w momencie pęknięcia – aż 88% z nich skutkuje krwotokiem podpajęczynówkowym. Kolejne 8% daje objawy przypominające guza mózgu, a 4% wykrywa się przypadkowo, podczas badań obrazowych wykonywanych z innych powodów.

Jakie są przyczyny powstawania tętniaka mózgu

Powstawanie tętniaków mózgu może mieć charakter wrodzony lub nabyty. U niektórych osób występują wrodzone nieprawidłowości anatomiczne w strukturze naczyń – brak odpowiedniej liczby włókien sprężystych i mięśniowych w rozwidleniach tętnic. Do nabytych przyczyn zaliczamy m.in. miażdżycę, nadciśnienie tętnicze oraz stany zapalne ścian naczyń. Tętniaki rozwijają się zwykle powoli i często diagnozowane są dopiero u osób powyżej 40. roku życia.

Objawy tętniaka przed pęknięciem – na co zwrócić uwagę

Zdecydowana większość tętniaków mózgu nie daje żadnych objawów przed pęknięciem. Jeżeli jednak zmiana jest duża, może uciskać sąsiednie struktury mózgu. Objawia się to m.in. bólem głowy, zaburzeniami widzenia, drętwieniem twarzy, a także trudnościami w mówieniu i koncentracji. Przykładem jest przypadek aktorki Alżbety Lenskiej, która przez długi czas odczuwała intensywne bóle głowy:

„Gdy jeździliśmy po Polsce ze spektaklem, cała ekipa wiedziała, że podczas podróży nie będzie ze mną długiej rozmowy. Wsiądę do busa, wezmę proszki i pójdę spać. Potem zagram spektakl, znowu wezmę proszki i znów pójdę spać. Koledzy byli przyzwyczajeni do mojego bólu głowy. Okazało się, że to przez tętniaka.” - wspominała aktorka.

Pęknięcie tętniaka mózgu – relacja osoby, która przeżyła

Pęknięcie tętniaka objawia się nagłym, potwornym bólem głowy i może prowadzić do utraty przytomności, śpiączki, a nawet śmierci. Tak wyglądał moment kryzysowy u wspomnianej aktorki:

„Przyszłam do pracy, zagrałam pierwszy akt, zeszłam ze sceny i nagle poczułam potworny ból. Zrobiło mi się słabo i gorąco, nie mogłam stać prosto na nogach. Zaczęłam gorączkowo zrywać z siebie ciasny kostium stylizowany na lata 30. Czułam, że się w nim duszę. Czołgając się po schodach, próbowałam dostać się do garderoby. Zauważyła mnie garderobiana. Przeczuła, że dzieje się coś złego. Krzyknęła, żeby wezwać karetkę.”

Jak wygląda leczenie tętniaka mózgu po pęknięciu

W przypadku rozpoznania pęknięcia tętniaka mózgu konieczne jest natychmiastowe leczenie. Istnieją dwie główne metody:

• Operacja z założeniem klipsa – polega na otwarciu czaszki i odcięciu tętniaka od krążenia mózgowego.
• Embolizacja – mniej inwazyjna technika wewnątrznaczyniowa, w której radiolog wprowadza sprężynki lub stenty przez tętnicę udową.
• Wybór metody zależy od lokalizacji tętniaka, rozległości krwawienia i stanu ogólnego pacjenta. Jeśli krwiak jest duży, operacja otwarcia czaszki może być nieunikniona.

Powikłania po pęknięciu tętniaka – co grozi pacjentom

Nawet po udanej operacji mogą wystąpić powikłania. Jednym z najpoważniejszych jest skurcz naczyniowy mózgu, który pojawia się w ciągu kilku dni po krwotoku. Może prowadzić do udaru i trwałych uszkodzeń neurologicznych.

Kiedy tętniak mózgu jest wykrywany przypadkowo

Około 4% tętniaków wykrywanych jest przy okazji innych badań obrazowych – np. rezonansu magnetycznego. W takich przypadkach decyzja o leczeniu podejmowana jest indywidualnie, na podstawie rozmiaru, lokalizacji i ogólnego stanu zdrowia pacjenta.

Romana Makówka