Stan migrenowy - przyczyny, objawy, leczenie

Stan migrenowy to termin określający przedłużający się epizod migreny – w jego przypadku związane z tym bólem głowy dolegliwości utrzymują się powyżej 72 godzin. Nie do końca jasne jest, dlaczego u niektórych osób doświadczających migren dochodzi do pojawiania się takiego zjawiska, znane są jednak pewne czynniki sprzyjające rozwojowi stanu migrenowego. O jakich czynnikach mowa i co zrobić wtedy, gdy u pacjenta rozwinie się właśnie stan migrenowy?

Stan migrenowy (ang. status migrainosus) to migrenowy ból głowy utrzymujący się powyżej 72 godzin. Migreny uznawane za jedne z najbardziej dokuczliwych bólów głowy – nie bez powodu, w końcu przez związane z nimi dolegliwości funkcjonowanie pacjenta może być naprawdę bardzo nawet utrudnione. Ogólnie migrenowe bóle głowy spotykane są stosunkowo często – cierpi na nie nawet 15% osób spośród całej populacji.

Typowy napad migreny trwa od 4 do 72 godzin – już taki czas trwania objawów można zdecydowanie uznać za długi. Część jednak osób, które miewają migreny, zmaga się z jeszcze dłużej utrzymującymi się dolegliwościami. Część ta szczęśliwie jest niewielka, bo mowa o około 1% pacjentów ze zdiagnozowanymi migrenowymi bólami głowy, którzy okresowo doświadczają problemu określanego właśnie jako stan migrenowy.

Spis treści

1. Stan migrenowy: przyczyny
2. Stan migrenowy: objawy
3. Stan migrenowy: diagnostyka
4. Stan migrenowy: leczenie
5. Stan migrenowy: zapobieganie

Stan migrenowy: przyczyny

Zasadniczo przyczyny stanu migrenowego są takie same jak typowych migren – uznaje się, że wpływ na ich występowanie mają zarówno geny, jak i czynniki środowiskowe. Tak naprawdę nie wiadomo, dlaczego u jednych osób pojawia się stan migrenowy, a u innych nie – znane są natomiast czynniki, które mogą sprzyjać przedłużającemu się napadowi migrenowemu.

Wśród problemów i zjawisk, których doświadczanie można uznać za czynnik ryzyka stanu migrenowego, wymienić można:

• niedostateczną ilość snu
• zmiany dotyczące zażywania przewlekle przyjmowanych farmaceutyków, w szczególności hormonalnej terapii zastępczej, antykoncepcji hormonalnej czy leków przeciwdepresyjnych
• urazy głowy
• silny stres
• odwodnienie
• przebycie jakiegoś zabiegu chirurgicznego (szczególnie w obrębie zębów czy zatok)
• infekcje (takie jak np. przeziębienie czy grypa)
• nadużywanie leków przeciwbólowych

Stan migrenowy: objawy

Podstawową cechą stanu migrenowego jest to, że związane z nim dolegliwości utrzymują się u chorego dłużej niż przez 72 godziny. Ból głowy może nieznacznie zmieniać swoje nasilenie, ogólnie jednak nie trzeba chyba nikomu tłumaczyć, że zmaganie się z migreną przez ponad 3 doby z pewnością może negatywnie odbijać się zarówno na życiu rodzinnym, jak i zawodowym pacjenta.

Objawy stanu migrenowego ogólnie są analogiczne do tych dolegliwości, które pojawiają się w przebiegu napadu migreny – mogą one mieć jedynie nieco większe nasilenie. Chorzy z przedłużającą się migreną mogą więc zmagać się z takimi problemami, jak:

• silny ból głowy, który typowo jest jednostronny i ma rozpierający, pulsujący charakter
• nudności
• wymioty
• nadwrażliwość na różne bodźce, w szczególności nadwrażliwość na światło lub nadwrażliwość na dźwięki

Stan migrenowy: diagnostyka

Ogólnie nie istnieją żadne badania, które umożliwiłyby jednoznaczne potwierdzenie stanu migrenowego. Diagnozę stawia się na podstawie stwierdzenia typowego czasu utrzymywania się dolegliwości u osoby, u której wcześniej już rozpoznano migrenowe bóle głowy.

Warto tutaj jednak podkreślić, że czasami u pacjenta z podejrzeniem stanu migrenowego przeprowadzane są różne badania, które mają na celu niekoniecznie potwierdzić takie właśnie rozpoznanie. Ich celem jest także wykluczenie innych, zdecydowanie poważniejszych przyczyn doświadczanych przez pacjenta dolegliwości. Wśród schorzeń, które należy uwzględnić w diagnostyce różnicowej, wymienić można m.in. udar mózgu oraz krwawienie podpajęczynówkowe.

Stan migrenowy: leczenie

Leczenie stanu migrenowego zasadniczo nie odbiega od leczenia typowego napadu migreny. W celu opanowania istniejącego u chorego bólu wykorzystywane mogą być takie środki, jak niesteroidowe leki przeciwzapalne czy preparaty z grupy tryptanów. W sytuacji, gdy chory często doświadcza stanu migrenowego, niezwykle istotne jest dobranie dla niego odpowiedniego leczenia zapobiegającego napadom migreny (w tym celu wykorzystywane są m.in. leki przeciwdepresyjne oraz kwas walproinowy).

Warto tutaj podkreślić, że czasami stan migrenowy doprowadza do konieczności pobytu w szpitalu. Dziać się tak może m.in. wtedy, gdy przyjmowane przez pacjenta leki w żaden sposób nie prowadzą do zmniejszenia nasilenia odczuwanych przez niego dolegliwości. W takiej sytuacji różne leki – m.in. tryptany czy steroidy – mogą być podawane pacjentowi drogą dożylną.

Inną sytuacją, w której w przebiegu stanu migrenowego konieczna może być hospitalizacja, jest znaczące odwodnienie. Jak wspomniano już wyżej, jednym z możliwych objawów stanu migrenowego mogą być wymioty – w sytuacji, gdy są one bardzo nasilone, zachodzić może potrzeba leczenia szpitalnego i podawania choremu płynów drogą dożylną. Dbałość o dobre nawodnienie organizmu jest istotna m.in. z powodu tego, iż odwodnienie stanowi czynnik ryzyka migreny, ale i stanu migrenowego.

Stan migrenowy: zapobieganie

Ogólnie migreny wyleczyć się nie da – dostępne metody leczenia mogą jedynie doprowadzić do zmniejszenia częstości jej napadów, a w przypadku leczenia doraźnego do zmniejszenia nasilenia powiązanych ze stanem migrenowym dolegliwości.

Lekarze wydają jednak pacjentom zalecenia dotyczące postępowania, dzięki któremu możliwe jest zmniejszenie ryzyka wystąpienia przedłużającego się epizodu migreny. W tym przypadku przede wszystkim konieczne jest unikanie czynników, które sprzyjają wystąpieniu stanu migrenowego – pacjenci powinni unikać silnego stresu, dbać o odpowiednią ilość snu w ciągu doby, a także zażywać wszelkie leki przeciwbólowe wyłącznie zgodnie z zaleceniami lekarskimi.

Czytaj też:

• Migrena z aurą - przyczyny, objawy, leczenie
• 10 rad dla osób z migreną. Cierpisz na migrenę? Przeczytaj koniecznie!