Pierwsze objawy choroby widać w oczach. Pojawiają się 12 lat przed diagnozą

2025-04-17 15:04

Oczy mogą ujawniać pierwsze oznaki problemów neurologicznych, nawet kilkanaście lat przed postawieniem diagnozy. Zdaniem naukowców, niektóre zmiany widoczne w oczach mogą być wczesnym objawem demencji i sygnalizować rozwój otępienia na długo przed pojawieniem się typowych symptomów.

Pierwsze objawy choroby widać w oczach. Pojawiają się 12 lat przed diagnozą
Autor: Getty Image Pierwsze objawy choroby widać w oczach. Pojawiają się 12 lat przed diagnozą

Wczesne stadium demencji często przebiega bezobjawowo i trudno je zauważyć. Tymczasem badania naukowców z Uniwersytetu Loughborough, o których głośno zrobiło się w światowych mediach, wykazały związek między zaburzeniami widzenia a zwiększonym ryzykiem otępienia w przyszłości. Specjaliści sprawdzili, czy oczy mogą zdradzać rozwój demencji na wiele lat przed diagnozą.

Jak rozpoznać demencję?

Najnowsze badania sugerują, że bardzo wczesnym sygnałem demencji mogą być zaburzenia widzenia i ujawniają się już 12 lat przed jej zdiagnozowaniem. Uczeni posiłkowali się wynikami obserwacji, którą przeprowadzili wiele lat wcześniej. Do tego eksperymentu zaprosili wówczas ponad 8,6 tys. mieszkańców hrabstwa Norfolk w Wielkiej Brytanii, którzy nie skarżyli się na żadne kłopoty ze zdrowiem.

W latach 2004-2011 uczestników poddano badaniom na zaburzenia funkcji poznawczych. Jednym z nich było wykonanie prostego testu, by sprawdzić ich profil wrażliwości na światło. Polegał on na naciśnięciu przycisku, gdy na ekranie ukaże się trójkąt zbudowany z kolorowych kropek. W tym zadaniu liczyła się szybkość reakcji.

Poradnik Zdrowie - Demencja

Wczesne objawy demancji

Ochotnicy byli pod stałym nadzorem przez kolejne lata. Do 2019 roku zdiagnozowano demencję u 537 osób. W tej grupie znaleźli się głównie uczestnicy, którzy najpóźniej zauważyli trójkąt we wcześniej przeprowadzonym teście. Na podstawie tych danych uczeni wywnioskowali, że problemy ze wzrokiem mogą wcześnie zwiastować spadek funkcji poznawczych.

Dzieje się tak dlatego, że zmiany w strukturze mózgu, czyli blaszki amyloidowe np. w przypadku choroby Alzheimera, w pierwszej kolejności mogą dotykać obszary mózgu związane z przetwarzaniem informacji wzrokowej. Wraz z postępem demencji dochodzi do naruszenia kluczowych obszarów mózgu zaangażowanych w procesy pamięciowe.

Badanie wzroku pomocne w diagnozie demencji

Autorzy publikacji sugerują, że badanie wzroku może o wiele wcześniej i sprawniej wykryć deficyty poznawcze niż testy sprawdzające pamięć. Objawy, które mogą ujawnić się 12 lat przed rozpoznaniem demencji, to m.in. niewyraźne widzenie krawędzi przedmiotów lub trudności z rozróżnianiem niektórych kolorów, a także zaburzenia ruchomości gałek ocznych. Chorzy z demencją zatracają zdolność „skanowania” otoczenia i twarzy nowo poznanych osób w porównaniu z osobami zdrowymi.

Badacze zwrócili uwagę na pewne ograniczenia analizy. Jednym z najważniejszych było to, że grupa ochotników nie była w pełni reprezentatywna dla populacji ogólnej. Mimo to uznali, że ich odkrycie może okazać się pomocne w opracowaniu skuteczniejszych testów w zidentyfikowaniu ryzyka demencji w przyszłości.

Psychonawigacje
Złość i gniew w związku | PSYCHONAWIGACJE