Otępienie poudarowe (PSD) - leczenie i profilaktyka. Jakie są rokowania pacjentów z PSD?

Otępienie poudarowe to schorzenie, którego leczenie przebiega wielotorowo. Najczęściej stosuje się leczenie farmakologiczne, jednak ogromne znaczenie mają także oddziaływanie psychoterapeutyczne oraz rehabilitacja. Jak przebiega leczenie chorych z PSD? W jaki sposób można zmniejszyć ryzyko wystąpienia otępienia po udarze? Jakie są rokowania pacjentów z PSD?

Otępienie poudarowe to schorzenie, którego leczenie przebiega wielotorowo. Najczęściej stosuje się leczenie farmakologiczne. Istotne są także oddziaływanie psychoterapeutyczne oraz rehabilitacja. Działania te pomagają zwolnic postęp choroby i poprawić jakość życia chorych. Należy jednak pamiętać, że nie dają możliwości całkowitego wyleczenia.

Otępienie poudarowe - leczenie

U pacjentów z otępieniem poudarowym zaobserwowano poprawę po leczeniu inhibitorami cholinesterazy: acetylocholinesterazy i butyrylcholinesterazy, które wykorzystuje się w leczeniu farmakologicznym choroby Alzheimera. Są to leki, które zwalniają postęp choroby. Jak wynika z badań, w trakcie pierwszego roku od rozpoczęcia leczenia, pacjenci z Alzheimerem wykazują pewną poprawę czynności umysłowych i fizycznych w porównaniu do pacjentów nieleczonych. W dalszym ciągu jednak brak jest badań dotyczących wtórnej prewencji udaru u osób z PSD i zastosowania inhibitorów cholinesterazy lub innych leków w przebiegu tego rodzaju otępienia.

Obniżenie ciśnienia tętniczego może w sposób pośredni wpływać na leczenie PSD przez wpływ na zmniejszenie nawrotowości udarów oraz rozwój choroby Alzheimera.

Otępienie poudarowe - rokowania

Jak wynika z badań, przeżywalność u osób z otępieniem poudarowym w porównaniu z osobami bez otępienia jest wyraźnie mniejsza - po 16 miesiącach od udaru skumulowana przeżywalność u chorych z PSD wynosi 20,4%, a u u chorych bez otępienia 72,6%. Skumulowana 5-letnia przeżywalność u osób z otępieniem poudarowym wynosi 39%, z kolei u osób bez otępienia liczba ta wzrasta do 75%. Wykazano również, że obecność otępienia 3 miesiące po udarze wiąże się ze zwiększonym ryzykiem nawrotu udaru.

Otępienie poudarowe - profilaktyka

Pierwotna i wtórna profilaktyka udaru to najlepszy sposób na zmniejszenie ryzyka wystąpienia otępienia poudarowego.

W prewencji pierwotnej najważniejsze są kontrola ciśnienia tętniczego i leczenie już występującego nadciśnienia tętniczego, a także zapobieganie miażdżycy. Istotne jest także leczenie zaburzeń gospodarki lipidowej, na które składa się m.in. zmniejszenie nadwagi, ponieważ w profilaktyce udarów mózgu bardzo ważne jest utrzymanie właściwej masy ciała. Leczenie schorzeń układu krążenia (m.in. profilaktyka przeciwzakrzepowa u chorych z migotaniem przedsionków i leczenie choroby niedokrwiennej serca, zawałów mięśnia sercowego) również odgrywa istotną rolę w profilaktyce przeciwudarowej, tak samo jak zaprzestanie palenia papierosów i ograniczenie spożywania alkoholu. Ważne jest także właściwe leczenie osób zmagających się z cukrzycą.

Z kolei profilaktyka wtórna powinna obejmować:

• modyfikację stylu życia i czynników ryzyka
• leczenie przeciwpłytkowe i przeciwkrzepliwe
• leczenie chirurgiczne zmian zakrzepowych w tętnicach szyjnych

Opracowano na podstawie: Klimkowicz-Morawiec A., Szczudlik A., Otępienie poudarowe, [w:] Choroby otępienne. Teoria i praktyka, pod. red. Leszek J., Wrocław 2011

Monika Majewska