Najwcześniejsze objawy Parkinsona. Mogą pojawić się w średnim wieku

Weryfikacja

Autor: Klaudia Kierzkowska

Choroba Parkinsona to schorzenie ośrodkowego układu nerwowego, które spowodowane jest nieodwracalną degeneracją neuronów dopaminergicznych istoty czarnej mózgu. To nieuleczalne zaburzenie neurologiczne, choć kojarzone jest głównie z osobami starszymi, może pojawić się również w średnim wieku. Jak rozpoznać najwcześniejsze objawy choroby Parkinsona?

Spis treści

1. Przebieg choroby Parkinsona
2. Najwcześniejsze objawy choroby Parkinsona
3. Późniejsze objawy choroby Parkinsona
4. Diagnostyka choroby Parkinsona
5. Leczenie choroby Parkinsona

Choroba Parkinsona to rozwijające się latami zaburzenie ośrodkowego układu nerwowego. Dotyka około 1 proc. osób w wieku 65 lat lub starszych – najczęściej mężczyzn. Zdarzają się jednak przypadki zachorowań jeszcze przed ukończeniem 40. roku życia. To druga – po chorobie Alzheimera – najczęściej diagnozowana dolegliwość neurodegeneracyjna. Jako pierwszy, w 1817 roku, chorobę opisał James Parkinson.

Przebieg choroby Parkinsona

W przebiegu choroby Parkinsona dochodzi do nieodwracalnego zniszczenia neuronów dopaminergicznych w istocie czarnej śródmózgowia. Dopamina to neuroprzekaźnik odpowiedzialny za prawidłowe funkcjonowanie układu nerwowego.

Choroba Parkinsona ma charakter postępujący, z upływem czasu uszkodzeniu ulegają kolejne struktury mózgu, a organizm coraz słabiej reaguje na przyjmowane leki.

Niestety, mimo nieustannego postępu medycyny, przyczyny choroby Parkinsona wciąż są nieznane. Jednym z możliwych czynników jest czynnik genetyczny, jak i oddziaływania środowiska.

Najwcześniejsze objawy choroby Parkinsona

Objawy choroby Parkinsona narastają stopniowo i powoli. Początkowo bardzo często są niezauważalne, bagatelizowane i przypisywane innym dolegliwościom.

Pierwsze objawy choroby Parkinsona są mało specyficzne i mogą pojawić się kilka lat przed rozpoznaniem schorzenia. Symptomy wskazujące na początki rozwoju choroby Parkinsona to:

• Osłabienie węchu – to jeden z najbardziej zauważalnych objawów choroby, który w żaden sposób nie jest związany z układem ruchu. Anosmia to stan, w którym chory częściowo lub całkowicie traci węch. Od utraty węchu do wystąpienia charakterystycznych dla choroby Parkinsona objawów ruchowych mija często aż kilka lat.
• Zaparcia – choć często są zwiastunem chorób układu pokarmowego, mogą być jednym z objawów choroby Parkinsona. U chorych pojawiają się zaparcia lub zbyt szybkie uczucie sytości.
• Zaburzenia snu – to nadmierna aktywność ruchowa w ciągu nocy niekiedy połączona z krzykiem. Mogą pojawiać się koszmary senne, bezdechy i niekontrolowane lub sporadyczne ruchy podczas snu.
• Zaburzenia nastroju – choroba Parkinsona charakteryzuje się występowaniem wewnętrznego niepokoju, objawów lękowych, poirytowania i drażliwości. Przyczyną zaburzeń nastroju są zmiany w obrębie niektórych obszarów mózgu, które odpowiedzialne są za produkcję neuroprzekaźników np. serotoniny, dopaminy i noradrenaliny.
• Niezgrabność w ruchach – delikatne zmiany chodu często bagatelizowane są przez chorego, jak i najbliższych. Chód staje się wolniejszy i pojawia się niezgrabność w ruchach.
• Twarz maskowata – sztywność mięśni i spowolnienie ruchów widoczne są także na twarzy w postaci zubożenia mimiki. Mówimy wówczas o twarzy pokerzysty lub twarzy maskowatej.
• Łatwa męczliwość – pojawia się osłabienie, zmęczenie i trudności z podtrzymaniem uwagi.
• Mikrografia – to zaburzenie neurologiczne polegające na tym, że piszący, wraz z długością tekstu znacznie zmniejsza jego rozmiar. Na końcu pojawiają się nieczytelne litery.

Najwcześniejsze objawy choroby Parkinsona są mało charakterystyczne, dlatego też często kojarzone są ze zmianami reumatycznymi lub pogorszonym samopoczuciem. Mało kto, zaparcia, zaburzenia snu i niezgrabność w ruchach przypisuje tak ciężkiemu i nieuleczalnemu schorzeniu.

Późniejsze objawy choroby Parkinsona

W późniejszym stadium choroby pojawiają się zdecydowanie bardziej zauważalne objawy, które skłaniają do wizyty u lekarza. Pacjenci uskarżają się na:

• Spowolnione ruchy – wraz z postępem choroby, pacjent porusza się coraz wolniej, wykonuje charakterystyczne, małe kroczki.
• Zaburzenia postawy – pochylenie tułowia do przodu, garbienie się, upadki.
• Drżenie dłoni – drżenie powiązane z chorobą Parkinsona nazywane jest „drżeniem spoczynkowym”. Ustaje tylko i wyłącznie wtedy, gdy chory używa mięśni i wykonuje czynności. Drżenie pojawia się podczas spoczynku. Z objawem tym, który nasila się wraz z rozwojem choroby, zmaga się około 70 proc. pacjentów.
• Sztywność mięśniowa – ma charakter globalny i swoim zasięgiem obejmuje kończyny i tułów – niezależnie od postawy, także podczas spoczynku.
• Ból podczas ruchu – sztywność kończyn powoduje ból przy poruszaniu się.
• Niewyraźna i cicha mowa – nieprecyzyjna artykulacja, trudności z rozpoczęciem mowy, zbyt szybkie lub zbyt wolne wymawianie zdań.

Diagnostyka choroby Parkinsona

Rozpoznanie, na podstawie głównych objawów choroby, stawia neurolog. Zalecane jest również wykonanie rezonansu magnetycznego, USG przezczaszkowego oraz tomografii emisyjnej pojedynczych fotonów.

By potwierdzić lub wykluczyć prawdopodobieństwo wystąpienia choroby Parkinsona, pacjentowi wykonywany jest test z lewodopą.

Czytaj też: Lewodopa w leczeniu choroby Parkinsona

Leczenie choroby Parkinsona

Choć choroba Parkinsona jest nieuleczalna, to możliwe jest zmniejszenie odczuwania jej negatywnych konsekwencji. Podstawą leczenia jest lewodopa, czyli prekursor dopaminy, który po wchłonięciu przez przewód pokarmowy przenika do mózgu. Tam ulega dalszemu rozkładowi do dopaminy.

Stosowane są również inne leki np. leki zmniejszające rozkład dopaminy lub antagoniści dopaminy. Wybór uzależniony jest od wieku pacjenta. Bardzo ważna jest odpowiednia rehabilitacja, która usprawni chorego i złagodzi dolegliwości związane ze sztywnością mięśni. Rehabilitacja powinna obejmować również ćwiczenia mowy.

Pacjenci często zgłaszają utratę masy ciała, co związane jest ze zwiększoną aktywnością metaboliczną, jak i trudnościami w połykaniu. Szczególną uwagę należy zwrócić na dietę, która powinna być bogata w błonnik oraz odpowiednie nawodnienie organizmu.

Klaudia Kierzkowska