Choroby neurologiczne widać na skórze. Neurolożka: Czasem to pierwszy objaw

To chyba żadna niespodzianka, że na podstawie wyglądu pacjenta doświadczony lekarz może postawić wstępną diagnozę. Okazuje się, że w przypadku niektórych problemów neurologicznych zmiany skórne mogą być pierwszym, a nawet jedynym sygnałem choroby.

Lek. Agata Rauszer-Szopa jest neurologiem, biegłym sądowym, wykonuje zabiegi medycyny estetycznej. Na swoim profilu na Instagramie mama.neurolog (córki Jagoda i Maja) dzieli się profesjonalną wiedzą medyczną.

W jednym z wpisów odniosła się do modnego od paru lat tematu problemów zdrowotnych widocznych na skórze, ale w kontekście chorób przebiegających z zajęciem układu nerwowego.

Plamy café au lait - objaw nerwiakowłókniakowatości

Zmiany barwnikowe w kolorze kawy z mlekiem występują u ok. 10–15% osób w populacji ogólnej i wcale nie muszą oznaczać problemów ze zdrowiem. Zarazem są charakterystycznym objawem nerwiakowłókniakowatości, poważnej choroby dziedzicznej, zajmującej układ nerwowy i skórę.

Nerwiakowłókniakowatość dzieli się na NF1 i NF2, w zależności od tego, w których genach obserwowane są nieprawidłowości.

- Dopiero stwierdzenie co najmniej 5 plam o średnicy ponad 5 mm przed okresem dojrzewania lub 6 plam o średnicy ponad 15 mm po okresie dojrzewania jest kryterium diagnostycznym w NF-1 - tłumaczy lek. Agata Rauszer-Szopa.

W NF-1 obserwowane są też piegowate nakrapiania o średnicy 2–3 mm i przebarwienia skórne w okolicach pachowych i pachwinowych (objaw Crowe’a) oraz guzki podskórne będące właśnie nerwiakowłókniakami.

W NF-2 plamy café au lait są mniejsze i wyjątkowo osiągają liczbę 6 typową dla NF-1.

Zatrucia arsenem i metalami ciężkimi - to widać na skórze

Zatrucie arsenem drogą wziewną w postaci przewlekłej charakteryzuje się obwodowymi zaburzeniami naczyniowymi i martwicą, tzw. chorobą czarnych stóp.

W przypadku przewlekłych zatruć ołowiem stwierdza się charakterystyczne żółtoszare zabarwienie skóry oraz rąbek ołowiczy na dziąsłach, który jest skutkiem odkładania się siarczku ołowiu.

W przebiegu przewlekłego zatrucia talem skóra staje się wysuszona, łuskowata, a na paznokciach pojawiają się charakterystyczne białe prążki. Najczęściej występuje również łysienie plackowate.

Objawy sarkoidozy poza układem oddechowym

Sarkoidoza to przede wszystkim choroba dotycząca płuc i węzłów chłonnych (90% przypadków). Jak przypomina lekarka, może też obejmować oczy, skórę, śliniankę przyuszną, serce, kości, nerki, wątrobę, stawy, mięśnie, a także układ nerwowy (stąd znalazła się w zestawieniu).

U 5–15% chorych z rozpoznaną sarkoidozą dochodzi do zajęcia układu nerwowego. Neurosarkoidoza może dotyczyć zarówno obwodowego, jak i ośrodkowego układu nerwowego i mieć przebieg ostry, podostry bądź przewlekły.

Zmiany skórne stwierdza się u 25% pacjentów z sarkoidozą. Zajęcie skóry występuje we wczesnym okresie choroby, często jest jej pierwszym, a niekiedy jedynym objawem.

Wybrane wady i choroby wrodzone widoczne na skórze

• Choroba Fabry’ego - zmiany skórne mają postać ciemnoczerwonych grudek z nadmiernym rogowaceniem z tendencją do pojawiania się dookoła pępka, na pośladkach, w okolicy krocza, na biodrach i udach.
• Choroba Refsuma  - na skórze pojawiają się zmiany typu rybiej łuski.
• Zespół Sturge’a-Webera-Dimitriego - charakteryzuje go klasyczna triada objawów: znamię naczyniowe na twarzy – naczyniak płaski typu "czerwone wino", naczyniak opon mózgowo-rdzeniowych i jaskra. Znamię naczyniowe na twarzy jest ciemnoczerwone, zlokalizowane w obszarze unerwienia skóry przez nerw trójdzielny. Najczęściej występuje na czole, ale może pokrywać całą połowę twarzy, blednie przy ucisku.
• Stwardnienie guzowate - skóra jest zajęta w 70–80% przypadków i jej dotyczą najwcześniejsze objawy kliniczne. Zalicza się do nich gruczolaki łojowe, rozmieszczone na twarzy w sposób symetryczny, na kształt motyla. Występują też plamy hipopigmentacyjne, które mogą przybierać różnorakie kształty i rozmiary, określane np. jako "popielate plamy w kształcie liścia jesionu". Obserwowane są też między innymi drobniejsze, liczne odbarwienia, płaskie włókniaki, "tarczki" okolicy czołowej.

Dość obszerny wpis lek. Agaty Rauszer-Szopy jednoznacznie dowodzi, że lekarze powinni uważnie przyglądać się naszej skórze. My sami zresztą też.

Eliza Dolecka