Ayahuasca miała być "cudownym lekiem", ale ma wiele skutków ubocznych. Już wiadomo, skąd się biorą

Ayahuasca, czyli halucynogenny wywar z amazońskich roślin zyskuje coraz więcej zwolenników. Wielu z nich wierzy, że stanie się ona fundamentem przyszłych praktyk w zakresie zdrowia psychicznego. Nowe badania dowodzą, skąd biorą się efekty uboczne po wypiciu "magicznej" mikstury.

Ayahuasca to napój mający właściwości psychoaktywne. Rośliny wchodzące w skład mikstury pochodzą z Ameryki Południowej. Nie sam wywar jest jednak kluczowy, bowiem ayahuaskę zażywa się w czasie specjalnej ceremonii. Ludzie, którzy zdecydowali się na taką ceremonię relacjonują, że łączy ona z duchami, daje wizje. i wprowadza w trans.

Jak działa ayahuasca?

Zażycie ayahuaski - która zawiera DMT - w niewielkich ilościach ma powodować złagodzenie objawów depresyjnych. Zażycie większej ilości mikstury może powodować halucynacje. Choć zwolennicy ayahuaski są przekonani, że może ona stanowić przyszłość w leczeniu zaburzeń psychicznych, specjaliści ostrzegają - jej spożywanie może doprowadzić do zniszczenia psychiki, a nawet do śmierci.

Badawczy impas

Autorzy badania opublikowanego w PLOS Global Public Health przyznają, że trudno jest ocenić bezpieczeństwo ayahuaski przy użyciu tych samych kryteriów, które są ogólnie stosowane w przypadku konwencjonalnych leków, ponieważ podstawowe efekty psychoaktywne wszystkich psychodelików są zazwyczaj postrzegane jako niepożądane według standardów medycznych. 

Na przykład każdy lek na receptę, który wywołuje halucynacje, prawdopodobnie zostanie uznany za niebezpieczny, podczas gdy odmienne stany świadomości są podstawowym elementem psychoterapii wspomaganej psychodelikami.

„Praktyki ayahuaski nie mogą być oceniane za pomocą tych samych parametrów, co leki na receptę, ponieważ niezliczone efekty obejmują trudne przeżycia, które są nieodłącznym elementem tego doświadczenia, a niektóre z nich są uważane za część procesu uzdrawiania” – twierdzą badacze.

Poza doświadczeniami w sferze psychicznej, ayahuasca ma wywoływać również silne oczyszczenie fizyczne, często objawiające się intensywnym wymiotowaniem. 

Aby określić pełny zakres efektów ubocznych ayahuaski, autorzy badania przeanalizowali odpowiedzi udzielone przez 10 836 osób z ponad 50 krajów w Globalnej Ankiecie Ayahuaski. Wymioty i nudności były najczęstszymi niepożądanymi skutkami - zgłosiło je 68,2 proc. uczestników.

Kolejną często występującą dolegliwością były bóle głowy, które wystąpiły u 17,8 proc. respondentów.

Ayahuasca: Pożądane efekty uboczne 

Naukowcy twierdzą, że „ważne jest wyjaśnienie, że wymioty i nudności są uważane za normalny efekt ayahuaski dla doświadczonych użytkowników. W przypadku tradycyjnych ceremonii ayahuasca (...) objawy nie tylko nie są uważane za efekt niepożądany, a są wręcz efektem pożądanym ze względu na ich oczyszczające działanie”.

Tylko 2,3 proc. osób szukało profesjonalnej pomocy medycznej po wystąpieniu uciążliwych objawów zażycia narkotyku.

55,4 proc. użytkowników zgłosiło halucynacje w postaci „słyszenia lub widzenia rzeczy, których nie widzą inni”, co także jest normalną konsekwencją używania ayahuaski.

Co więcej, około 88 proc. respondentów stwierdziło, że te nieprzyjemne halucynacje ostatecznie doprowadziły do ​​pozytywnych przemian psychologicznych. Z drugiej jednak strony około 12 proc. z tego powodu szukało profesjonalnej pomocy w związku z utrzymującymi się negatywnymi skutkami dla zdrowia psychicznego.

Efekty uboczne po ayahuasce. Wiadomo, kiedy występują

Naukowcy odkryli, że osoby decydujące się na zażycie ayahuaski często doświadczają negatywnych skutków ubocznych, chociaż są one zwykle łagodne i krótkotrwałe, to najczęściej występują, gdy napój jest spożywany poza ceremonialnym kontekstem.

Okazuje się, że zażywanie ayahuaski zwłaszcza w kontekście religijnym, pozornie chroni użytkowników przed bardziej niepożądanymi skutkami ubocznymi. Ponadto, odkryto także, że osoby z historią urazów, zaburzeniami związanymi z używaniem substancji lub schorzeniami neurologicznymi są szczególnie narażone na cierpienie, jeśli używają ayahuaski bez odpowiedniego wsparcia lub wskazówek. 

„Chociaż istnieje wysoki odsetek niepożądanych efektów fizycznych i trudnych skutków psychologicznych związanych z używaniem ayahuaski, generalnie nie są one poważne, a większość uczestników ceremonii ayahuasca nadal uczestniczy w ceremoniach, co sugeruje, że postrzegają korzyści jako przeważające nad wszelkimi negatywnymi skutkami” - podsumowują autorzy badania.

Marcelina Dzięciołowska