METEOROPATIA - przyczyny i objawy dolegliwości spowodowanych zmianami pogody

Meteoropatia nie dotyczyła naszych przodków. 50 lat temu na tę chorobę cywilizacyjną cierpiał co trzeci człowiek - dziś już co drugi. Dolegliwości związane ze zmianami pogody częściej pojawiają się u kobiet. Na meteoropatię nie ma leków, ale można łagodzić objawy.

Spis treści

1. Skąd się bierze meteoropatia?
2. Kto jest narażony na meteoropatię?
3. Meteoropatia: jak działa burza?
4. Meteoropatia: jak działa ciśnienie?
5. Meteoropatia: jak działa wiatr?
6. Meteoropatia: jak działa temperatura?
7. Meteoropatia: jak działa słońce?

Meteoropatia, przez niektórych traktowana jest jak uczulenie na pogodę. Słoneczne niebo z kilkoma obłoczkami, suche powietrze – wtedy czujemy się najlepiej. Ale ile jest takich dni w roku? Częściej przychodzi nam narzekać na pogodę. Gdy barometr spada, dobre samopoczucie też nas opuszcza.

Skąd się bierze meteoropatia?

Choroba cywilizacyjna, jaką jest meteoropatia, to cena, jaką płacimy za postęp. Nasi praprzodkowie, choć całkowicie zależni od natury, nie byli wrażliwi tak jak my na zmiany warunków atmosferycznych. Jesteśmy gorzej przystosowani, stąd patologiczne reakcje psychofizyczne.

Kto jest narażony na meteoropatię?

Na pogodę silniej reagują mieszkańcy miast – przebywają głównie w sztucznym środowisku klimatycznym, niewiele się ruszają, ich mechanizm przystosowawczy jest osłabiony.

W miarę rozwoju cywilizacji meteoropatów przybywa. Na zmiany pogody 50 lat temu reagował co trzeci zdrowy człowiek. Przez pół wieku próg wrażliwości obniżył się na tyle, że teraz co najmniej co drugi z nas ma problemy z pogodą. Częściej cierpią kobiety, jest to związane ze zmieniającym się poziomem hormonów. Najwięcej meteoropatek jest wśród pań w okresie menopauzy. Dzieci są mniej podatne, negatywne reakcje nasilają się z wiekiem. Szczyt wrażliwości przypada po pięćdziesiątce.

Bezsenność (albo senność), ból głowy, a nawet migrena, zmęczenie, rozdrażnienie, osłabienie, słaba wydolność fizyczna, trudności z koncentracją – to objawy lekkiej meteoropatii, może je odczuwać zupełnie zdrowy człowiek. Czasem dochodzą bóle mięśni i stawów, pojawia się apatia.

Ale jest grupa osób, które na zmiany pogody reagują silniej – bolą ich blizny pooperacyjne, dawne złamania kości, nasilają się dolegliwości towarzyszące reumatyzmowi, wrzodom żołądka i dwunastnicy. To wina wegetatywnego układu nerwowego – niezależnej i pracującej bez udziału naszej świadomości centrali, która steruje procesami życiowymi. Dba on o zachowanie wewnętrznej równowagi, niezależnie od tego, co się dzieje na zewnątrz. Układ ten musi zachować stałe warunki niezbędne do procesów życiowych. Bodźce pogodowe w pewien sposób go pobudzają. Pogoda może pogarszać stan astmatyków i sercowców, zwłaszcza z chorobą niedokrwienną.

Czytaj też:

Uczuleni na pogodę

Klimatoterapia, czyli leczenie klimatem

Jak reagujesz na zmiany pogody?

Meteoropatia: jak działa burza?

Wywołuje uczucie lęku, niepokoju, powoduje trudności w skupieniu uwagi, a nawet zaburzenia krążeniowe i w pracy przewodu pokarmowego. Podczas burzy, z powodu wyładowań elektrycznych wzrasta w powietrzu ilość jonów dodatnich, co jest niekorzystne dla samopoczucia. Natomiast ujemna jonizacja powietrza – odczuwamy to jako wyjątkowo świeże powietrze – działa korzystnie. Największa koncentracja takiego powietrza występuje w pobliżu strumieni górskich i wodospadów, fal morskich rozbijających się o brzeg.

Meteoropatia: jak działa ciśnienie?

Niekorzystne dla zdrowia są zmiany ciśnienia atmosferycznego przekraczające 8 hPa. Najczęściej takie wahania towarzyszą przechodzeniu frontów atmosferycznych. Na 5–6 godzin przed nadejściem frontu u meteoropatów pobudzony zostaje układ nerwowy, co może utrzymywać się nawet do 5 godzin po jego przejściu. Najgorsze są fronty chłodne, bo zmianie ciśnienia towarzyszy spadek temperatury. Kurczą się wtedy naczynia krwionośne.

Meteoropatia: jak działa wiatr?

Od niego zależy tzw. temperatura odczuwalna. Przy ujemnej temperaturze powietrza silny wiatr potęguje odczucie chłodu, natomiast przy wysokiej – łagodzi odczucie gorąca. Wiatr powyżej 8 m/s silnie działa na ustrój człowieka. Pojawia się zwykle przy pogodzie typu zmiennego, związanej z przemieszczaniem frontów atmosferycznych i szybkimi zmianami ciśnienia. W górach mogą pojawić się u osób wrażliwych niekorzystne reakcje organizmu: wzmożona pobudliwość, zaostrzenie chorób układu krążenia, zaburzenia równowagi układu nerwowego.

Meteoropatia: jak działa temperatura?

Gdy przekracza 25°C, odczuwamy, że jest gorąco, powyżej 30°C – upalnie. Jeśli do tego dochodzi wysoka wilgotność powietrza i jest parno, czujemy się źle. Wtedy układ termoregulacji jest obciążony, trudno reguluje ciepłotę przez skórę (pocenie się). Pojawiają się problemy z układem krążenia.

Odpowiedzią układu termoregulacji na wysoką temperaturę jest rozszerzenie naczyń krwionośnych, wzmożony przepływ krwi, przyśpieszenie oddechu i większa potliwość. Przy temperaturze powyżej 28°C parowanie potu jest jedyną formą ochładzania organizmu. Ale od wilgotności powietrza zależy, czy wydzielony pot może wyparować. Natomiast gdy temperatura jest niska, organizm dąży do utrzymania stałej ciepłoty najważniejszych organów (mózg, serce, płuca), kosztem mniej ważnych dla funkcji życiowych stóp, dłoni, uszu czy nosa. Kurczą się naczynia krwionośne, wzrasta ciśnienie krwi i tempo przemiany materii, organizm produkuje więcej ciepła.

Meteoropatia: jak działa słońce?

Reguluje rytm biologiczny człowieka i decyduje o nastroju. Brak słońca powoduje rozdrażnienie, apatię a jesienią nawet depresję. Promieniowanie słoneczne jest korzystne, ponieważ wzmaga działanie gruczołów wydzielania wewnętrznego, układu krwiotwórczego, zwiększa odporność na zakażenia.

Promieniowanie nadfioletowe działa bakteriobójczo, przyśpiesza gojenie ran, hartuje, dzięki niemu tworzy się w organizmie witamina D. Promieniowanie podczerwone dostarcza energii cieplnej, pobudza układ nerwowy. Jedyny minus słońca – działanie na skórę, dlatego trzeba ją chronić kremami z filtrem UV . Uwaga: wrażliwość skóry na działanie szkodliwego promieniowania słonecznego pojawia się już w okresie wiosennym!