Len - zdrowotne i lecznicze właściwości lnu

O wyjątkowych zaletach lnu dla zdrowia i urody decydują jego nasiona (tzw. siemię lniane), które są niczym dobrze zaopatrzona apteka. Len nie tylko przeciwdziała zaparciom i wspomaga odchudzanie. Związki śluzowe zawarte w nasionach lnu powlekają błony śluzowe żołądka, łagodząc wrzody. Poznaj inne właściwości lecznicze oleju lnianego i zastosowanie lnu w kosmetyce.

Dla zielarzy surowcem są nasiona lnu, drobne i lśniące, zwane siemieniem lnianym. Zawierają związki śluzowe, białka, sterole, kwasy organiczne (m.in. askorbinowy), enzymy, sole mineralne (m.in. magnezu, cynku, żelaza). Przede wszystkim jednak są zasobne w olej, który zawiera glicerydy kwasów nienasyconych (m.in. linolenowego, linolowego), nieco mniej glicerydów kwasów nasyconych oraz fitosterole i witaminę E.

W lecznictwie wykorzystywane są zarówno całe nasiona, jak i wytłaczany z nich olej oraz wytłoki, czyli tzw. mączka lniana. Stosuje się je zewnętrznie do okładów albo w postaci mazideł i wewnętrznie.

Siemię lniane znane jest przede wszystkim z dobroczynnego działania w chorobie wrzodowej. Zawarte w nasionach śluzy powlekają błony śluzowe przełyku, żołądka i częściowo dwunastnicy, chroniąc je przed agresywnym kwasem solnym i zmniejszając odczyny zapalne. Siemię jest też dobrym środkiem przeciwkaszlowym, skutecznym zwłaszcza w zapaleniu oskrzeli, ale pomaga także w chorobach skórnych, leczeniu oparzeń i odmrożeń. Olej lniany przyspiesza regenerację naskórka i błon śluzowych, ale najbardziej ceniony jest za to, że obniża poziom lipidów i cukru we krwi.

Zbieranie lnu

Len dojrzewa w lipcu i sierpniu. Zbiór rozpoczyna się, gdy rośliny są jeszcze zielonkawożółte - wyrywa się je z korzeniami i pozostawia do wysuszenia na polu. Nasiona dojrzewają w czasie suszenia, nabierają wtedy barwy brunatnej. Po wymłóceniu oraz oczyszczeniu najlepiej przechowywać je w papierowej torbie. Nasiona najlepiej zmielić bezpośrednio przed użyciem.

Lecznicze działanie lnu

Olej lniany jest jadalny, ale jako środek obniżający poziom cholesterolu lepiej zażywać go w postaci kapsułek. Natomiast w mieszankach ziołowych występuje siemię lniane lub mączka lniana. Są to preparaty osłaniające śluzówkę przewodu pokarmowego, zwłaszcza żołądka. Zaleca się je w chorobie wrzodowej, a dodatek odpowiednich ziół (np. rumianku, lukrecji, mięty, melisy) powoduje, że działają też przeciwzapalnie i rozkurczająco.

Przeczytaj także: Jak dawkować olej lniany<<

Len nawilża skórę

Nienasycone kwasy tłuszczowe, w które obfituje olej lniany, wpływają na funkcjonowanie membran i przestrzeni międzykomórkowych, zapobiegając utracie wody przez zewnętrzne warstwy skóry i utrzymując optymalny poziom jej nawilżenia. Dodatkowo witamina E wpływa na poprawę bariery lipidowej naskórka, przez co skóra jest bardziej odporna na utratę wilgoci i dłużej zachowuje elastyczność.

Len wzmacnia włosy

Dzięki witaminom i minerałom zawartym w nasionach lnu i oleju lnianym skóra głowy jest dobrze odżywiona, a kwasy tłuszczowe zapewniają jej optymalny poziom nawilżenia. Po olejowaniu suchych, zniszczonych włosów stają się one miękkie i sprężyste, doskonale nawilżone.

Len przeciwdziała zaparciom

Znajdujące się w siemieniu lignany (fitohormony) oraz błonnik doskonale wpływają na trawienie i prawidłową perystaltykę jelit, dodatkowo zaś śluzy działają zmiękczająco i rozwalniająco. W efekcie siemię lniane skutecznie zapobiega zaparciom i ułatwia utrzymanie prawidłowego rytmu wypróżnień.

Len pielęgnuje cerę

Olej lniany i kosmetyki z jego dodatkiem wspaniale pielęgnują nie tylko skórę suchą, ale są odpowiednie także do cery tłustej – pomagają uregulować poziom wydzielanego sebum, zapobiegają zatykaniu się porów i powstawaniu zaskórników. Dodatkowo zaś zawarte w oleju kwasy tłuszczowe w pewnym stopniu aktywują naturalną ochronę skóry przed promieniowaniem UV i zapobiegają oparzeniom słonecznym, a witamina E zabezpiecza przed powstaniem stresu oksydacyjnego i przedwczesnym starzeniem się naskórka.

Len pomaga przy zapaleniu oskrzeli

Chrypka, kaszel, przeziębienie, zapalenie oskrzeli – we wszystkich tych przypadkach pomocny bywa napar z siemienia lnianego. Śluz z nasion lnu łagodzi odruch bezproduktywnego kaszlu (suchego), natomiast w kaszlu mokrym ułatwia oczyszczenie oskrzeli z zalegającej w nich wydzieliny.

Len działa ochronnie na żołądek

Napary z siemienia lnianego są sprzymierzeńcem osób cierpiących na wrzody żołądka i dwunastnicy. Ponieważ w łupinie nasiennej lnu znajdują się duże ilości śluzu, powleka on cienką warstwą błony śluzowe przełyku, żołądka i częściowo dwunastnicy, osłaniając je przed agresywnym działaniem kwasów trawiennych. Śluz z lnu jest dość odporny na czynniki hydrolizujące i długo nie zmienia lepkości. W ten sposób wspomaga leczenie choroby wrzodowej i doraźnie łagodzi dolegliwości z nią związane – ból, pieczenie, zgagę.

Len pomaga schudnąć

Lignany zawarte w oleju lnianym działają podobnie do żeńskich hormonów – estrogenów, które mają wpływ m.in. na tempo przemiany materii i gospodarkę węglowodanową organizmu. Wprowadzając olej do codziennej diety, można liczyć na łatwiejsze pozbycie się zbędnych kilogramów, ponieważ przyczyni się on do przyśpieszenia metabolizmu, ułatwi przekształcanie pożywienia w energię zamiast w tłuszcz, a ponadto pobudzi produkcję żółci rozkładającej tłuszcze.

Len reguluje poziom cholesterolu

Olej lniany to prawdziwy dobroczyńca dla układu krążenia. Fitosterole i nienasycone kwasy tłuszczowe usuwają z organizmu nadmiar złego cholesterolu LDL, a jednocześnie podnoszą poziom dobrego HDL. Ponadto te dobroczynne kwasy wpływają na rozszerzanie naczyń wieńcowych i zwiększenie siły skurczu mięśnia sercowego, zmniejszają ryzyko nadciśnienia, miażdżycy i chorób serca.

miesięcznik "Zdrowie"