Tymianek - właściwości odżywcze, zastosowanie, skutki uboczne stosowania tymianku

Tymianek ma właściwości przeciwbakteryjne i przeciwzapalne, dlatego jest często składnikiem zarówno preparatów na trądzik, jak i syropów na kaszel. Co sprawia, że właściwości tymianku są tak niezwykłe? Jakie substancje czynne zawiera ta roślina, jakie są jej pozostałe właściwości prozdrowotne? Czy tymianek można stosować bez ograniczeń?

Spis treści

1. Właściwości prozdrowotne tymianku 
2. Skład i wartości odżywcze tymianku 
3. Czy tymianek jest bezpieczny w ciąży?
4. Tymianek i jegp zastosowanie w kosmetyce
5. Tymianek jako przyprawa w kuchni
6. Skutki uboczne stosowania tymianku i objawy przedawkowania 

Tymianek, właściwie tymianek pospolity (Thymus vulgaris) to zioło pochodzące z krajów basenu Morza Śródziemnego. Obecnie tymianek jest uprawiany w wielu państwach Europy i Ameryki, jak również w Polsce, gdzie kwitnie od czerwca do lipca.

Wiele osób traktuje tymianek tylko i wyłącznie jako przyprawę, ale w medycynie ludowej od wieków stosowany był jako środek do walki z wirusami i bakteriami. Stosowano go często, by złagodzić kaszel, przede wszystkim kaszel męczący, i to zarówno kaszel mokry jak i kaszel suchy.

Właściwości prozdrowotne tymianku 

Badania potwierdziły, że tymianek:

• wspiera układ oddechowy 
• ma działanie przeciwbakteryjne i aseptyczne, dlatego skutecznie łagodzi infekcje gardła i jamy ustnej
• działa wykrztuśnie i rozkurczowo - tę właściwość wykorzystano w celu wyrobu syropów na kaszel suchy i kaszel mokry.
• wspiera układ pokarmowy - preparaty na bazie tymianku stosowane są w celu leczenia nieżytu żołądka, łagodzenia podrażnionych jelit i dolegliwości wątrobowych
• zapobiega biegunce
• wykazuje działanie przeciwzapalne
• łagodzi bóle reumatyczne (RZS)
• odkaża kanały zębowe
• łagodzi stany zapalne pochwy

Skład i wartości odżywcze tymianku 

Ziele tymianku zawiera olejek eteryczny w ilości do 3,5%, niekiedy nawet do 5,4%. W olejku znajduje się:

• 20 do 50% pochodnych fenolowych - tymolu i karwakrolu
• cyneol
• cymen
• α-pinen
• linalol
• octan linalolu
• borneol
• octan bornylu
• do 10% garbników
• kwasy polifenolowe, jak kawowy i chlorogenowy
• związki trójterpenowe (m.in. kwas ursolowy i oleanolowy)
• flawonoidy (m.in. luteolinę i api-geninę oraz ich glikozydy)
• gorycze
• saponiny
• sole mineralne ze znaczną ilością litu

Wartości odżywcze tymianku:

100 g tymianku dostarcza 101 kcal

Tymianek w 100 g zawiera: 

• witamina A
• beta karoten
• witamina B2 (ryboflawina)
• niacyna
• witamina B6
• kwas foliowy
• witamina C
• potas 609 mg
• wapń 405 mg
• fosfor 106 mg
• magnez 160 mg
• żelazo 17.4 mg
• cynk 1.8 mg
• miedź 0.6 mg
• mangan 1.7 mg

Źródło: x-news.pl/Agencja TVN

Lecznicze właściwości popularnych przypraw  

Zobacz galerię 10 zdjęć

Czy tymianek jest bezpieczny w ciąży?

Zażywanie tymianku w bardzo dużych ilościach lub stosowanie oleju tymiankowego może mieć negatywny wpływ na rozwój płodu, ponieważ w okresie ciąży może stymulować macicę do skurczów.

Tymianek i jegp zastosowanie w kosmetyce

• tymianek działa odkażająco, przeciwzapalnie i oczyszczająco na skórę, dlatego jest składnikiem wielu kosmetyków przeznaczonych do pielęgnacji cery tłustej i trądzikowej;
• wyciąg z tymianku jest pomocny w leczeniu łupieżu, oraz nadmiernego przetłuszczania się włosów. W połączeniu z innymi ziołami, np. z rozmarynem, stanowi płukankę przeznaczoną do włosów przetłuszczających się;
• tymianek jest składnikiem wielu ziołowych past do zębów, ponieważ regeneruje uszkodzone dziąsła.

Tymianek jako przyprawa w kuchni

Tymianek charakteryzuje się gorzkawym smakiem i bardzo aromatycznym zapachem. Przyprawia się nim najczęściej dania z dziczyzny i drobiu oraz dania rybne. Najlepiej komponuje się z:

• natką pietruszki
• czosnkiem
• cebulą
• liściem laurowym

Nie powinno się go łączyć z majerankiem.

Napar z tymianku

Łyżkę ziela zalej 1,5 szklanki wrzątku, odstaw pod przykryciem na 15 minut, przecedź. Pij po 1/3 szklanki przed posiłkami na pobudzenie apetytu, albo po posiłkach, by wspomóc trawienie i zapobiec wzdęciom. Naparu można również używać do płukania jamy ustnej i płukania gardła w czasie anginy.

Przepis na krem z pomidorów z tymiankiem

Skutki uboczne stosowania tymianku i objawy przedawkowania 

Tymol, jeden z olejków eterycznych tymianku, to związek chemiczny należący do terpenów. Spożyty w większej ilości jest trujący i może doprowadzić do uszkodzenia wątroby, nerek, serca i ośrodkowego układu nerwowego, a w konsekwencji do śmierci.

Najbardziej niebezpieczne jest przedawkowanie olejku tymiankowego, który w dużej części składa się z tymolu.

Najczęstszymi objawami zatrucia są:

• wymioty
• nudności
• zapalenie żołądka
• problemy z oddychaniem

Cięższe objawy obserwowano po nieostrożnym, doustnym przyjmowaniu olejku tymiankowego. Tymol działa jeszcze silniej i może nawet spowodować zatrucie śmiertelne.

Monika Majewska