Silikon - właściwości, skład. Jak stosować opatrunki silikonowe?

Silikon – jest to wszechstronny syntetyczny polimer krzemoorganiczny. Silikon składa się z wiązania krzem-tlen (Si–O). Do atomów nieorganicznego krzemu w łańcuchu przyłączone są grupy organiczne takie jak alkilowe i arylowe. Pierwsze prace nad tym polimerem prowadził brytyjski chemik Frederic Kipping. Jaki skład, działanie i zastosowanie ma silikon?

Spis treści

1. Właściwości silikonu
2. Skład silikonu
3. Działanie silikonu
4. Zastosowanie silikonu
5. Wskazania do stosowania opatrunków silikonowych
6. Przeciwskazania do stosowania silikonu
7. Jak stosować opatrunki silikonowe?
8. Silikon - środki ostrożności
9. Silikon - działania niepożądane
10. Silikon - interakcje z innymi lekami oraz chorobami
11. Silikon a ciąża oraz karmienie piersią
12. Silikon - przechowywanie 

Właściwości silikonu

Silikon posiada unikalne właściwości takie jak biozgodność oraz trwałość dzięki temu może być wykorzystywany w medycynie oraz farmacji. Ponadto silikon odznacza się niesamowitą odpornością  przede wszystkim termiczną.

Potrafi zachować swoje właściwości w bardzo szerokim zakresie temperatur, od –100°C do 300°C.

W Polsce silikon jest wykorzystywany do produkcji plastrów oraz opatrunków na rany, jak  również do wytwarzania produktów medycznych potrzebnych w szpitalach czy przychodniach. Znaczna większość wężyków, którymi podłącza się m.in. wlewy kroplowe  wykonana  jest z tego polimeru.

Skład silikonu

Głównym składnikiem silikonowych plastrów na blizny: (Advasil, Sutricon®, Codosil ADHESIVE, Silon-SES®, Oleeva Clear) jest żel silikonowy oraz substancje pomocnicze typu membrana poliuretanowa lub inne składniki w zależności od wyboru producenta.

Silikon jest ważnym składnikiem: soczewek kontaktowych, implantów estetycznych, opatrunków, zastawek oraz cewników.

Działanie silikonu

Silikon w opatrunkach tworzy na powierzchni skóry cienki niewidoczny film ochronny, który jest odporny na zmywanie wodą. Działanie silikonów polega na ochronie skóry przed wpływem czynników zewnętrznych. Silikon zwiększa zawartość wody w warstwie rogowej skóry oraz przyczynia się do zahamowania utraty wody w procesach fizjologicznego parowania (okluzja).

Polimer ten wykazuje skuteczność wobec leczenia świeżych blizn oraz starych. W świeżych bliznach stabilizuje proces powstawania włókien kolagenowych i ogranicza ryzyko powstawania blizn patologicznych. W starszych bliznach stymuluje tkankę do regeneracji  oraz zmniejsza widoczność blizny.

Oprócz tego silikon charakteryzuje się dużą elastycznością, trwałością, stabilnością termiczną oraz odpornością chemiczną, posiada wysoką przepuszczalność gazów i wielu leków, co jest korzystne w przypadku leczenia ran lub przezskórnego podawania leków.

Zastosowanie silikonu

Silikon znalazł zastosowanie w medycynie do produkcji m.in.:

• opatrunków na blizny,
• soczewek kontaktowych,
• implantów estetycznych (piersi, policzków, pośladków), 
• implantów (mózgu, serca), 
• wkładek ortopedycznych, 
• kabli medycznych.

Wskazania do stosowania opatrunków silikonowych

Zaleca się stosowanie opatrunków silikonowych w przypadku zagojonych rany świeżych oraz starych, na blizny przerostowe, na blizny po cesarskim cięciu, do zabiegów chirurgicznych oraz do produkcji sprzętu medycznego.

Przeciwskazania do stosowania silikonu

Nie należy stosować produktów silikonowych w przypadku uczulenia na silikon,  na rany otwarte, w przypadku chorób o podłożu dermatologicznym, na rany sączące, oparzenia lub na błony śluzowe.

Jak stosować opatrunki silikonowe?

Opatrunki silikonowe należy stosować zgodnie z opisem w ulotce dla pacjenta lub według konkretnych wytycznych oraz zaleceń lekarza lub farmaceuty. W razie wątpliwości należy zwrócić się o pomoc do lekarza lub farmaceuty. Czas noszenia opatrunku przez każdego pacjenta jest inny. Jest to uzależnione od właściwości blizny i higieny.

Silikon - środki ostrożności

Należy zachować szczególną ostrożność w przypadku nie zagojonych otwartych ran, ponieważ prawdopodobnie struktura silikonu może wpływać na zdolność pokonywania barier komórkowych, w tym warstwy rogowej naskórka skóry, posiada zdolność wchłaniania się do organizmu, migracji w żywym organizmie, akumulacji, degradowalności i toksyczności. Dotyczy to w szczególności silikonów o małej masie cząsteczkowej.

Silikon - działania niepożądane

Silikon może powodować opuchliznę, swędzenie lub wysypkę. Ponadto może wydzielać przez skórę nieprzyjemny zapach.

Silikon - interakcje z innymi lekami oraz chorobami

W celu uniknięcia niepożądanych dolegliwości należy poinformować lekarza lub farmaceutę o wszystkich lekach stosowanych aktualnie lub w ostatnim czasie, a także o lekach, które pacjent zamierza stosować. Należy również poinformować lekarza o obecnym stanie zdrowia, o chorobach lub dodatkowych dolegliwościach chorobowych z jakimi się zmagamy.

Silikon a ciąża oraz karmienie piersią

Przed zastosowaniem wyrobu silikonowego, należy poinformować lekarza o ciąży lub o karmieniu piersią.

Silikon - przechowywanie 

Silikon należy przechowywać w odpowiednim miejscu, które jest niewidoczne oraz niedostępne dla dzieci. Przechowywać w suchym miejscu, przeważnie w temperaturze od 15°C do 25°C, w oryginalnym opakowaniu.  Nie powinno się stosować plastrów po upływie terminu ważności znajdującego się na opakowaniu. Termin ważności oznacza ostatni dzień danego miesiąca.

Karolina Porowska