Probiotyki dopochwowe - rodzaje, właściwości i zastosowanie

Probiotyki dopochwowe podaje się w celu poprawy równowagi flory mikrobiologicznej organizmu. Mogą być przyjmowane profilaktycznie lub w celach leczniczych w trakcie infekcji bakteryjnych i grzybiczych. Jakie korzyści niesie ze sobą stosowanie probiotyków dopochwowych? Kiedy powinno się po nie sięgać? Jak wybrać najlepszy preparat?

Probiotyki dopochwowe mają za zadanie zwiększenie liczby symbiotycznych drobnoustrojów korzystnych dla organizmu pacjenta. Mikroorganizmy te pełnią ważne funkcje w utrzymywaniu fizjologicznej harmonii naszego ciała oraz chronią przed atakiem szkodliwych bakterii i grzybów. Coraz częściej w ostatnich latach mówi się o dobroczynnych drobnoustrojach jelitowych walczących o nasze zdrowie zarówno fizyczne jak i psychiczne. W przypadku organizmu kobiety nie mniej ważna jest jednak równowaga mikroflory pochwy. Często podanie doustne probiotyki jest niewystarczające w przypadku pacjentek borykających się z problemami ginekologicznymi. Z tego względu warte zalecania są preparaty dopochwowe.

Spis treści

1. Probiotyki dopochwowe - bakterie Lactobacillus
2. Probiotyki dopochwowe - korzyści ze stosowania
3. Probiotyki dopochwowe - jak działają?
4. Probiotyki dopochwowe - wskazania do stosowania
5. Czym probiotyk dopochwowy równi się od doustnego?
6. Na co należy zwrócić uwagę wybierając probiotyk dopochwowy?

Probiotyki dopochwowe - bakterie Lactobacillus

Rosnące zainteresowanie lekarzy i pacjentów preparatami probiotycznymi związane jest z coraz częstszym problemem poantybiotykowych zaburzeń równowagi flory mikrobiologicznej. Konsekwencją takiego stanu mogą być nawracające, trudne w leczeniu infekcje intymne. Najważniejszym gatunkiem bakterii będących składnikiem prawidłowej mikroflory wydzieliny pochwowej są pałeczki kwasu mlekowego, Lactobacillus spp.. Do tej grupy należy ponad 50 różnych gatunków bakterii.

Drobnoustroje te powinny stanowić ok 96% mikroorganizmów zasiedlających pochwę. Z tego względu pałeczki kwasu mlekowego są podstawowym składnikiem probiotyków ginekologicznych. Ważna rolą bakterii z rodziny Lactobacillus jest wytwarzanie kwasu mlekowego. Dzięki temu ich prawidłowa populacja utrzymuje kwaśne pH (3,6-4,5) wydzieliny pochwowej.

Dobroczynne Lactobacillus ograniczają również namnażanie się innych bakterii, które potencjalnie mogłyby wywołać choroby. Na tym rola tych symbiotycznych mikroorganizmów się jednak nie kończy. Pałeczki kwasu mlekowego produkują specjalne substancje zapewniające utrzymywanie prawidłowego ekosystemu układu moczowo-płciowego, takie jak:

• inhibitory proteaz (blokują potencjalnie szkodliwe substancje),
• bakteriocyny (hamują namnażanie się szkodliwych bakterii)
• związki o charakterze immunomodulującym (stymulują reakcje odpornościowe)

Probiotyki dopochwowe - korzyści ze stosowania

Działanie probiotyków dopochwowych opiera się na wspomaganiu harmonii mikroflory zasiedlającej układ moczowo-płciowy oraz hamowaniu rozwoju zakażeń. Badania naukowe wskazują na to, iż stosowanie probiotyków jest jednym z elementów skutecznej profilaktyki infekcji układu moczowo-płciowego.

Nie oznacza to, że samo stosowanie probiotyków stanowi gwarant zdrowia intymnego. Konieczna jest również odpowiednia higiena, dieta oraz tryb życia. Testy kliniczne dowodzą, że przyjmowanie doustnie oraz dopochwowo preparatów zawierających szczepy Lactobacillus, zmniejsza ryzyko wystąpienia nawracających infekcji grzybiczych pochwy u pacjentek.

Probiotyki dopochwowe - jak działają?

Probiotyki dopochwowe hamują infekcje bakteryjne i grzybicze dzięki aktywności zawartych w nich dobroczynnych mikroorganizmów. Drobnoustroje te wytwarzają kwas mlekowy i octowy, co zapewnia obniżenie się pH wydzielin pochwy. Uzyskane w ten sposób kwaśne środowisko, jest niekorzystne dla namnażania się patogenów wywołujących choroby.

Dodatkowo, mikroorganizmy zawarte w probiotyku, produkują nadtlenek wodoru, wykazujący zdolność zabijania szkodliwych drobnoustrojów. Probiotyczne bakterie chronią również układ moczowo-płciowy, poprzez przyleganie do nabłonka wyścielającego pochwę, blokując w ten sposób zasiedlenie go przez patogeny.

Probiotyki dopochwowe - wskazania do stosowania

Podstawowym wskazaniem do stosowania probiotyków ginekologicznych (dopochwowych) są zaburzenia mikroflory pochwy, których konsekwencją mogą być patologiczne stany, takie jak:

• waginoza bakteryjna
• grzybica pochwy
• zakażenie układu moczowo-płciowego, bakteriami przeniesionymi z przewodu pokarmowego

Do zmiany składu mikroflory pochwy może dojść w wyniku działania rozlicznych czynników. Antybiotykoterapia jest jedną z najczęstszych przyczyn zaburzeń równowagi bakteryjnej naszego organizmu. Z tego względu probiotyki są rutynowo zalecane przy przyjmowaniu antybiotyków. Nieprawidłowości w składzie mikroflory pochwy mogą być wywołane również przez:

• zmiany hormonalne
• chemioterapię
• radioterapię
• stres
• częste chodzenie na basen
• podróże

Probiotyki dopochwowe zaleca się w celu zapobiegania zakażeniom układu moczowo-płciowego. Tego typu profilaktyka jest wskazana w trakcie kuracji lekami o charakterze przeciwbakteryjnym, przeciwgrzybiczym czy przeciwrzęsistkowym.

Okres klimakterium oraz połogu są momentami ryzykownymi dla równowagi mikloflory i stanowią również wskazanie do profilaktycznego stosowania probiotyków dopochwowych.

Czym probiotyk dopochwowy równi się od doustnego?

Probiotyki dopochwowe działają zdecydowanie szybciej od doustnych. Osiągany efekt ma charakter miejscowy. Po aplikacji preparatu, na niedużą powierzchnie nabłonka wyścielającego pochwę, nanoszona jest duża liczba bakterii probiotycznych. Podanie dopochwowe probiotyku, zalecane jest w przypadku konieczności szybkiej odbudowy właściwej mikroflory pochwy.

Probiotyki dopochwowe dostępne są w postaci:

• tabletek
• globulek
• kapsułek
• czopków
• tamponów - zalecane w trakcie menstruacji
• żelu - zalecane w przypadku suchości pochwy i dyskomfortu w pochwie

Na co należy zwrócić uwagę wybierając probiotyk dopochwowy?

Skład probiotyku powinien być dopasowany do mikroflory populacji docelowej. Oznacza to, że w różnych regionach świata kobiety charakteryzują się odrobinę innym składem mikrobiologicznym pochwy. W Polsce najczęściej spotykane są:

• L. acidophilus
• L. fermentum
• L. plantarum
• L. delbrueckii
• L. rhamnosus

Najlepiej wybierać probiotyki dopochwowe zawierające w składzie te bakterie. Warto również zwracać uwagę na to, czy działanie preparatu jest potwierdzone badaniami klinicznymi. Dobry preparat probiotyczny powinien na opakowaniu posiadać informacje o szczepach bakterii, w postaci trzyczłonowej nazwy.

Czytaj też:

• Intymne pH pod kontrolą
• Zapalenie pochwy: przyczyny, objawy i leczenie
• Bakteryjne infekcje pochwy: objawy, przyczyny, leczenie

mgr farmacji Sara Janowska