Po leku wystąpiły działania niepożądane? GIF wyjaśnia rodzaje i jak zgłosić

Działania niepożądane leków są czymś, co niepokoi niejedną osobę. Określa się je na podstawie badań przedklinicznych i klinicznych, których zadaniem jest również wykazanie i potwierdzenie działania leczniczego związku. Z jakimi rodzajami działań niepożądanych możemy mieć do czynienia?

Główny Inspektorat Farmaceutyczny podał ostatnio na swojej stronie różne rodzaje działań niepożądanych leków. Każda substancja lecznicza przed wejściem na rynek musi przejść wiele skomplikowanych badań klinicznych i przedklinicznych. Właśnie w ich trakcie potwierdza się i wykazuje działanie związku, ale również określa się możliwe działania niepożądane.

Na tym jednak nie koniec. Nawet po wprowadzeniu na rynek, lek jest cały czas poddawany obserwacji pod kątem możliwych działań niepożądanych. Mogą je zgłaszać zarówno lekarze, farmaceuci, jak i pacjenci. Zgłoszenia można wysłać pocztą, faksem, mailem lub przez platformę ePUAP.

Działania niepożądane leków: typ A

Przechodząc do rodzajów działań niepożądanych, warto zacząć od tego, że najlepiej poznanymi i najczęściej występującymi są działania niepożądane zależne od dawki, czyli typ A. Ich występowanie zależy od mechanizmu działania danego leku i od dawki substancji leczniczej. Są one łatwe do przewidzenia, występują dość często. 

W większości przypadków ustępują po odstawieniu leku, a ich pojawienie się jest sygnałem do konieczność zmodyfikowania dawki. 

Działania niepożądane leków: typ B

Kolejny jest typ B, który jest niezależny jest od dawki. Tutaj działania niepożądane są nieprzewidywalne, ale występują dość rzadko.

Często niestety mogą prowadzić do śmierci. W wyniku wystąpienia tego rodzaju działań niepożądanych niezbędne będzie natychmiastowe przerwanie leczenia.

Działania niepożądane leków: typ C

Działania niepożądane od przewlekłego stosowania określane są typem C. Są one zależne zarówno od dawki, jak i od czasu przyjmowania leku, czyli długości farmakoterapii. 

Działania niepożądane leków: typ D

Opóźnione w czasie działanie niepożądane to typ D. Mogą się one pojawiać dopiero po jakimś czasie po zastosowaniu leku. 

Działania niepożądane leków: typ E

Typ E będzie natomiast działaniem niepożądanym spowodowanym przez odstawienie leków. Są one w szczególności niebezpieczne przy nagłym przerwaniu stosowania leków branych przez pacjenta przez dłuższy czas. Może to doprowadzić nie tylko do nieprzyjemnych objawów, ale również do zaostrzenia lub nasilenia się objawów choroby.

Działania niepożądane leków: typ F

Ostatnim na liście jest typ F, czyli działania niepożądane spowodowane brakiem skuteczności farmakoterapii. Polegają na tym, że pacjent przyjmuje jakiś lek, a efekt leczniczy nie występuje.

Częstotliwość występowania działań niepożądanych

Warto wiedzieć, że o tym, jak często może pojawić się jakieś działanie niepożądane dla określonego leku, informować nas będzie ulotka. Tam powinny być wymienione wszystkie dotychczas udokumentowane, zgłoszone i zarejestrowana działanie niepożądane dla niego leku.

Dzieli się je na:

• bardzo częste (≥1/10)
• częste (≥1/100 i <10)
• niezbyt częste (≥1/1000 i <100)
• rzadkie (≥1/10 000 i <1000)
• bardzo rzadkie (<1/10 000)

Zobacz też: Leki, przez które możesz przytyć

Zobacz galerię 6 zdjęć