Nowa nadzieja dla wątroby i serca. Jeden lek może rozwiązać dwa problemy

Tripeptyd DT-109, znany z działania na wątrobę, daje nowe nadzieje w leczeniu miażdżycy. Badania na małpach wykazały, że ogranicza tworzenie się blaszek miażdżycowych w aorcie i tętnicach wieńcowych. To może być przełom w terapii dwóch groźnych chorób.

Nowe zastosowanie DT-109: nie tylko wątroba, ale i serce

Związek skuteczny w leczeniu ciężkiego stłuszczenia wątroby, tripeptyd o nazwie DT-109, naukowcy wypróbowali obecnie na innym polu - równie skutecznie. Podczas badań na małpach ograniczył on powstawanie blaszek miażdżycowych w aorcie i tętnicach wieńcowych.

Oparty na glicynie związek aminokwasowy DT-109 został opracowany na University of Michigan (USA). Wcześniejsze badania wykazały, że jest on skuteczny w leczeniu ciężkiego stłuszczenia wątroby.

Teraz naukowcy z University of Michigan Medical School, współpracujący z Xi’an Jiaotong University Health Science Center (Chiny) dowiedli, że zatrzymał on również procesy prowadzące do zwapnienia naczyń, które przyczynia się do usztywnienia tętnic i niestabilności blaszek miażdżycowych.

W badaniu z 2023 r. opublikowanym w "Cell Metabolism" DT-109 odwrócił proces gromadzenia się tłuszczu w wątrobie i zapobiegł jej bliznowaceniu u myszy oraz ssaków naczelnych innych niż człowiek w przypadku najcięższej postaci niealkoholowej stłuszczeniowej choroby wątroby (NAFLD).

Stłuszczeniową choroba wątroby związana z dysfunkcją metaboliczną jest najczęstszym schorzeniem wątroby - dotyka prawie 7 proc. populacji świata. Schorzenie to jest silnie związane z podwyższonym ryzykiem miażdżycy, co zwiększa prawdopodobieństwo wystąpienia zdarzeń zagrażających życiu, takich jak zawał serca i udar.

Podwójne działanie leku: wątroba i układ sercowo-naczyniowy

Jak wykazały obecne badania, DT-109 "wykazał niezwykłą zdolność do przeciwdziałania postępowi miażdżycy, co jest osiągnięciem o ogromnym potencjale terapeutycznym"

- powiedział dr Eugene Chen, współautor badania i profesor medycyny sercowo-naczyniowej.

Zespół Chena opracował DT-109 w 2019 r. po odkryciu, że zaburzony metabolizm glicyny może powodować niealkoholową stłuszczeniową chorobę wątroby.

Pojawienie się DT-109 jako leku o podwójnym działaniu, który może także powikłania naczyniowe związane z miażdżycą, oznacza znaczący postęp w krajobrazie leczenia

- powiedział dr Jifeng Zhang, współautor i profesor badawczy medycyny sercowo-naczyniowej w U-M Medical School.

W badaniu z 2025 r. naukowcy karmili naczelne inne niż człowiek dietą bogatą w cholesterol przez 10 miesięcy przed leczeniem ich doustnym DT-109. Oprócz hamowania powstawania blaszek miażdżycowych, DT-109 stłumił przewlekły stan zapalny związany z wapnieniem tętnic. Stało się to częściowo dzięki zmniejszeniu sygnału z białka NLRP3, które odgrywa kluczową rolę w wapnieniu naczyń.

Nowa nadzieja dla pacjentów z miażdżycą

Te wyniki są szczególnie ważne, ponieważ sugerują, że DT-109 może nie tylko zmniejszyć zmiany miażdżycowe, ale także zapobiec wapnieniu naczyń, które nasila sztywność tętnic i podatność na blaszki w zaawansowanej miażdżycy. To stwarza okazję do zajęcia się przyczyną problemu, zamiast radzenia sobie z powikłaniami w miarę ich pojawiania się

- wskazał Chen.

Obecny standard leczenia miażdżycy obejmuje przede wszystkim leki obniżające poziom lipidów, takie jak statyny i inhibitory PCSK9, w celu kontrolowania poziomu cholesterolu. Jednak nie zapobiega to wapnieniu naczyń i postępowi miażdżycy, a pacjenci pozostają narażeni na ciągłe ryzyko zdarzeń sercowo-naczyniowych.

W porównaniu do genetycznie zmodyfikowanych myszy ssaki naczelne pozwalają dokładniej odwzorować ludzką miażdżycę i dysfunkcję metaboliczną.

Nasze wyniki w modelach naczelnych innych niż człowiek wzmacniają potencjał udanej translacji klinicznej, dając nadzieję w krajobrazie chorób, w którym obecnie brakuje skutecznych metod leczenia

- powiedział Chen.

Wyniki nowych badań przedstawiono na łamach „Signal Transduction and Targeted Therapy" (DOI: 10.1016/j.eclinm.2025.103214).

Paula Komendarczuk

źródło informacji PAP