Nadtlenek wodoru - skład, działanie, zastosowanie

Nadtlenek wodoru, to nieorganiczny związek chemiczny, utleniacz. Jest najprostszym przedstawicielem grupy nadtlenków. Po raz pierwszy został otrzymany w roku 1818 przez Louisa Thénarda. Nadtlenek wodoru jest bezbarwną cieczą, mieszającą się z wodą w każdym stosunku. Postać czystego nadtlenku wodoru jest niedostępna handlowo ze względu na ryzyko niebezpieczeństwa. Na rynku farmaceutycznym można zakupić jedynie 3% roztwór nadtlenku wodoru pod nazwą woda utleniona, który jest dostępny bez recepty.

Spis treści

1. Skład nadtlenku wodoru
2. Działanie nadtlenku wodoru
3. Zastosowanie nadtlenku wodoru
4. Wskazania do stosowania nadtlenku wodoru
5. Przeciwwskazania do stosowania nadtlenku wodoru
6. Dawkowanie nadtlenku wodoru
7. Środki ostrożności
8. Działania niepożądane nadtlenku wodoru
9. Interakcje z innymi lekami oraz chorobami
10. Nadtlenek wodoru a ciąża oraz karmienie piersią
11. Przechowywanie nadtlenku wodoru

Skład nadtlenku wodoru

Roztwór nadtlenku wodoru (woda utleniona 3%, 100g):

• substancja czynna to Hydrogenii peroxidum (nadtlenek wodoru) 30% - 10,0 g,
• substancje pomocnicze: stabilizatory kwasowe 1- hydroxyetano 1,1 - difosfonowym - 10 mg/l i disodu difosforanem - 100 mg/l, woda oczyszczona 90,0 g.

Działanie nadtlenku wodoru

Roztwór nadtlenku wodoru wykazuje działanie antyseptyczne, wybielające, odkażające oraz biobójcze. Ulega szybkiemu rozkładowi do tlenu i wody podczas kontaktu z materiałem biologicznym (krwią).

Działanie biobójcze jest ograniczone do stosunkowo krótkiego czasu. Cząsteczki H2O2 z dużą łatwością przenikają przez błony komórkowe, posiadają działanie biobójcze wobec m.in. bakterii, grzybów i wirusów.

Mechanizm działania bakteriobójczego nadtlenku wodoru opiera się na jego rozkładzie we wnętrzu komórki przy udziale enzymów ochronnych takich jak katalazy i obecnych tam jonów metali redukujących takich jak Fe2+, Cu+.

Podczas reakcji rozkładu H2O2 tworzą się nietrwałe i bardzo reaktywne rodniki hydroksylowe (HO•), które reagują ze znajdującymi się w komórce nukleofilami. W wyniku czego dochodzi do rozrywania nici DNA i powstania mutacji materiału genetycznego.

Zastosowanie nadtlenku wodoru

Roztwór nadtlenku wodoru znalazł zastosowanie podczas opatrywania zranień, ponieważ opóźnia gojenie się ran oraz wykazuje aktywność przeciwdrobnoustrojową, szczególnie wobec bakterii Gram-ujemnych oraz bakterii beztlenowych.

Wskazania do stosowania nadtlenku wodoru

Zaleca się stosowanie leku do przemywania ran, jako środek bakteriobójczy. Wykorzystywany jest również do płukania jamy ustnej w chorobach przyzębia, płukania kieszonek dziąsłowych w stanach zapalnych oraz do wybielania zębów.

Ponadto roztwór nadtlenku wodoru można wykorzystywać w przypadku problemów skórnych (trądzik, cellulit).

Przeciwwskazania do stosowania nadtlenku wodoru

Nie należy stosować leku w przypadku uczulenia na nadtlenek wodoru lub na jakikolwiek moduł wymieniany w składzie leku.

Nie zaleca się stosowania leku w przypadku ostrych wrzodziejących zapaleniach dziąseł, gdyż może dojść do bolesnego uszkodzenia tkanek wywołanych gwałtownym uwolnieniem tlenu.

Dawkowanie nadtlenku wodoru

Lek należy stosować zgodnie z opisem w ulotce dla pacjenta lub według konkretnych wytycznych oraz zaleceń lekarza lub farmaceuty. W razie wątpliwości należy zwrócić się o pomoc do lekarza lub farmaceuty.

Środki ostrożności

Należy nie podawać roztworu nadtlenku wodoru niemowlętom oraz dzieciom bez wcześniejszej konsultacji z lekarzem. Nie należy połykać leku, ponieważ woda utleniona może powodować podrażnienie błony śluzowej.

Po wypłukaniu jamy ustnej wodą utlenioną należy dokładnie umyć zęby.

Działania niepożądane nadtlenku wodoru

Roztwory nadtlenku wodoru, które mają stężenie >10% mogą podrażnić tkanki i spowodować ich wybielenie.

Bardziej stężone roztwory przyczyniają się do poparzeń skóry, a przy bliższym kontakcie z oczami powodują uszkodzenie gałki ocznej.

Gazowy nadtlenek wodoru podrażnia górne drogi oddechowe oraz może być przyczyną poważnych zmian w płucach.

Interakcje z innymi lekami oraz chorobami

W celu uniknięcia niepożądanych dolegliwości należy poinformować lekarza lub farmaceutę o wszystkich lekach stosowanych aktualnie lub w ostatnim czasie, a także o lekach, które pacjent zamierza stosować.

Jednakże dotychczas nie wykazano jakichkolwiek interakcji wody utlenionej z innymi lekami.

Nadtlenek wodoru a ciąża oraz karmienie piersią

Przed zastosowaniem leku, należy poinformować lekarza o ciąży lub o karmieniu piersią.

Przechowywanie nadtlenku wodoru

Lek należy przechowywać w odpowiednim miejscu, które jest niewidoczne oraz niedostępne dla dzieci. Przechowywać w suchym miejscu w temperaturze poniżej 25°C, w oryginalnym opakowaniu.

Nie powinno się stosować leku po upływie terminu ważności znajdującego się na opakowaniu. Termin ważności oznacza ostatni dzień danego miesiąca.

Czytaj też: Woda utleniona - właściwości i zastosowanie. Leczenie wodą utlenioną

Karolina Porowska