Lorafen - lek przeciwlękowy zawierający lorazepam. Działanie, skutki uboczne, ryzyko uzależnienia
Lorafen to lek psychotropowy zawierający jedną z benzodiazepin – lorazepam. Środek ten służy przede wszystkim do opanowywania stanów lękowych. Mimo, że Lorafen skutecznie łagodzi lęk, to jednak nie jest to lek, który lekarze przepisują każdemu, kto cierpi na takie zaburzenia. Wynika to m.in. z tego, że istnieje ryzyko uzależnienia się od lorazepamu. Jak długo można więc bezpiecznie stosować Lorafen i jakie są potencjalne skutki uboczne leku? Czy Lorafen mogą przyjmować wszyscy pacjenci doświadczający lęku?
Substancją czynną leku Lorafen jest lorazepam, czyli substancja zaliczana do grupy benzodiazepin. Lorafen dostępny jest w postaci drażetek zawierających 1 lub 2,5 miligrama lorazepamu. Preparat można kupić wyłącznie na receptę. Głównymi efektami Lorafenu są działanie uspokajające i przeciwlękowe, oprócz tego środek wykazuje też działanie przeciwdrgawkowe i miorelaksacyjne (rozluźniające mięśnie).
Spis treści
- Lorafen – mechanizm działania leku
- Lorafen – wskazania do stosowania i dawkowanie leku
- Lorafen – przeciwwskazania do stosowania
- Lorafen – środki ostrożności
- Lorafen – interakcje z innymi lekami
- Skutki uboczne stosowania Lorafenu
- Lorafen - przedawkowanie
Lorafen – mechanizm działania leku
Lorazepam, podobnie jak i inne środki z grupy benzodiazepin, działa wywierając wpływ na receptory GABA-A w mózgowiu. Po przyłączeniu się lorazepamu do tych struktur dochodzi do zwiększenia powinowactwa do nich kwasu gamma-aminomasłowego (GABA). Połączenie się GABA z jego receptorami sprawia, że do wnętrza komórek nerwowych zaczynają napływać jony chlorkowe – prowadzi to do stanu hiperpolaryzacji, czyli zmniejszonej pobudliwości neuronów.
Lorazepam po zażyciu doustnym wchłaniany jest w przewodzie pokarmowym. Maksymalne stężenie leku we krwi pojawia się po około dwóch godzinach od jego zażycia. Metabolizowany jest on w wątrobie, a później jego metabolity wydalane są przede wszystkim z moczem.
Lorafen – wskazania do stosowania i dawkowanie leku
Wyróżnia się dwa wskazania do stosowania Lorafenu:
- leczenie zaburzeń lękowych towarzyszących innym schorzeniom (np. chorobom serca),
- leczenie zaburzeń snu powiązanych ze stanami lękowymi.
W zaburzeniach lękowych zalecane dawki lorazepamu wynoszą początkowo 2-3 mg leku na dobę, możliwe jest późniejsze zwiększenie dawki do 2-6 mg na dobę (maksymalnie można zażywać do 10 mg lorafenu w ciągu 24 godzin). Lek w przypadku tego problemu stosuje się w dawkach podzielonych, to znaczy całkowitą dawkę dobową rozbija się na dwie-trzy mniejsze dawki w ciągu dnia.
Podane powyżej sposoby dawkowania Lorafenu dotyczą osób dorosłych oraz dzieci powyżej 12. roku życia. Istnieją trzy szczególne grupy pacjentów, u których lek może być stosowany w mniejszych niż standardowo zalecanych dawkach lub też w ogóle się go u nich nie stosuje.
Lorafenu nie stosuje się u trzech grup pacjentów:
Pierwszą z tych grup są dzieci w wieku poniżej 12 lat – ze względu na brak stosownych badań, u takich pacjentów stosowanie Lorafenu jest niezalecane. Drugą grupą są pacjenci w podeszłym wieku – u takich osób, ze względu na zwiększoną wrażliwość układu nerwowego oraz występujące u tych chorych zmiany metabolizmu, wystarczające może być stosowanie nawet połowy standardowo zalecanych dawek lorazepamu.
Ostatnią ze szczególnych grup pacjentów są kobiety ciężarne oraz karmiące piersią. U pacjentek w pierwszym trymestrze ciąży leku nie stosuje się aż do momentu, w którym jest to bezwzględnie konieczne – Lorafen może bowiem działać szkodliwie na płód.
Preparat mogą stosować kobiety karmiące, jednak w razie jego zażywania powinny one zaprzestać karmienia piersią – lek, choć w niewielkiej ilości, to jednak dostaje się do kobiecego pokarmu.
Lorafen – przeciwwskazania do stosowania
Lorafen jest przeciwwskazany przede wszystkim u pacjentów, u których istnieje uczulenie na lorazepam, na jakieś inne benzodiazepiny lub na którykolwiek inny obecny w składzie preparatu składnik. Leku nie stosuje się również u chorych z:
- jaskrą wąskiego kąta przesączania,
- miastenią (nużliwością mięśni),
- niewydolnością oddechową,
- obturacyjnym bezdechem śródsennym,
- ciężką niewydolnością wątroby lub nerek,
- ostrym atakiem porfirii,
- objawami zatrucia alkoholem lub innymi środkami działającymi depresyjnie na układ nerwowy.
Lorafen – środki ostrożności
Pacjenci zażywający Lorafen nie powinni prowadzić pojazdów maszynowych w trakcie kuracji oraz do trzech dni po jej zakończeniu. Inną istotną informacją jest to, że preparat zawiera w swoim składzie laktozę, przez co może on nie być odpowiedni dla pacjentów z nietolerancją tego dwucukru – o wszelkich wątpliwościach należy porozmawiać z lekarzem wypisującym receptę na Lorafen.
Lorazepamu nie powinno się stosować w monoterapii u pacjentów z zaburzeniami depresyjnymi. Konieczność zachowania ostrożności wynika tutaj z tego, że u takich chorych benzodiazepiny mogą nasilać tendencje samobójcze, a do tego istnieje zwiększone ryzyko, że pacjent celowo przedawkuje Lorafen w celu popełnienia samobójstwa.
Pacjenci w trakcie stosowania Lorafenu nie powinni spożywać alkoholu. Abstynencja jest wskazana ze względu na to, że picie alkoholu etylowego mogłoby zwiększać zarówno działanie sedatywne lorazepamu, jak i nasilać ryzyko pojawienia się reakcji paradoksalnej po benzodiazepinach.
Lorafen – interakcje z innymi lekami
Pacjenci, u których ma być wdrożony Lorafen, powinni poinformować lekarza o wszystkich zażywanych przez siebie lekach. Taka konieczność wynika z tego, że lorazepam może wchodzić w interakcje z innymi farmaceutykami, z których część prowadzi nawet do wystąpień groźnych dla zdrowia zjawisk.
Najistotniejsze jest poinformowanie lekarza o stosowaniu takich leków, jak:
- opioidowe środki przeciwbólowe,
- neuroleptyki,
- leki przeciwdrgawkowe czy antydepresanty,
- leki nasenne i leki przeciwhistaminowe (mogą one zwiększać depresyjny wpływ lorazepamu na układ nerwowy),
- rifampicyna,
- karmazepina,
- fenytoina,
- doustne środki antykoncepcyjne (leki te osłabiają działanie lorazepamu),
- erytromycyna,
- ketokonazol,
- disulfiram (preparaty te hamują rozkład lorazepamu, przez co mogą doprowadzać do wzrostu jego ilości w organizmie).
Skutki uboczne stosowania Lorafenu
Do najczęstszych skutków ubocznych Lorafenu zalicza się:
- senność,
- bóle głowy,
- zawroty głowy,
- dezorientację,
- zaburzenia widzenia,
- dolegliwości żołądkowo-jelitowe (np. nudności, wymioty, bóle brzucha),
- osłabienie siły mięśniowej.
Inne skutki uboczne, takie jak np. spadki ciśnienia tętniczego krwi, zaburzenia czynności wątroby czy reakcje alergiczne również mogą wystąpić, jednakże pojawiają się one rzadko w trakcie stosowania Lorafenu.
Zjawiskami, o których nie sposób nie wspomnieć, a które również mogą wystąpić u pacjentów stosujących lorazepam, są reakcje paradoksalne oraz niepamięć następcza.
Reakcjami paradoksalnymi nazywane są stany, w których po zażyciu benzodiazepin pojawia się efekt zdecydowanie odwrotny niż stan wyciszenia i uspokojenia – pacjenci stają się bowiem wtedy znacznie pobudzeni, drażliwi oraz agresywni.
Ryzyko reakcji paradoksalnych największe jest u osób starszych oraz u pacjentów z organicznymi uszkodzeniami ośrodkowego układu nerwowego i w razie ich wystąpienia konieczne jest natychmiastowe zaprzestanie stosowania Lorafenu.
Drugim ze wspomnianych możliwych skutków ubocznych lorazepamu jest niepamięć następcza. Stan niepamięci dotyczy zazwyczaj kilku godzin po przyjęciu leku i ryzyko jego wystąpienia jest tym większe, im większe dawki benzodiazepin zażywa pacjent. Szczęśliwie możliwe jest zapobieganie występowaniu niepamięci następczej po lorazepamie – w tym celu należy zażywać preparat krótko przed snem, a później zapewnić sobie odpowiedniej długości nocny wypoczynek (trwający około 7 godzin).
Lorafen – ryzyko uzależnienia
Zazwyczaj pacjentom zalecane jest stosowanie Lorafenu przez kilka do kilkunastu dni. W uzasadnionych przypadkach leczenie może być jednak kontynuowane przez okres czterech lub więcej tygodni. Tego rodzaju ograniczenia co do czasu trwania terapii Lorafenem związane są z istnieniem ryzyka uzależnienia się pacjenta od leku. Oprócz tego, podczas stosowania lorazepamu może dochodzić do występowania zjawiska tolerancji, w którym organizm niejako „przyzwyczaja się” do preparatu i aby udawało się osiągać efekty działania leku, pacjentowi potrzebne są coraz większe jego dawki.
Ryzyko uzależnienia się od lorazepamu jest tym większe, im wyższe dawki tego leku stosuje pacjent i im dłużej trwa terapia tym preparatem. W przypadku Lorafenu dochodzić może do wystąpienia zarówno zależności psychicznej, jak i fizycznej. Przejawem tej drugiej może być pojawianie się zespołu odstawiennego (szczególnie po nagłym odstawieniu Lorafenu), w przebiegu którego występować mogą znaczna drażliwość, zaburzenia snu, bóle głowy, ale i pobudzenie psychoruchowe czy nawet objawy psychotyczne (jak np. omamy). Aby unikać dolegliwości z odstawienia, pacjentowi może być zalecane stopniowe zmniejszanie zażywanej dawki lorazepamu i całkowite odstawienie leku dopiero wtedy, kiedy zażywane przez niego dawki Lorafenu będą bardzo małe.
WAŻNE! Ze względu na potencjalne ryzyko uzależnienia, lorazepam należy zalecać szczególnie ostrożnie. Zwiększone ryzyko lekomanii występuje m.in. u osób, które są aktualnie lub były już w przeszłości uzależnione od jakichś innych substancji, np. od alkoholu czy od narkotyków. U takich pacjentów istnieje konieczność rozważenia, czy zapisywanie im Lorafenu rzeczywiście będzie najlepszą opcją terapeutyczną, czy też należałoby zalecić im stosowanie innych leków, o mniejszym potencjalne uzależniającym.
Lorafen - przedawkowanie
Zażycie większych niż zalecane, dawek Lorafenu, może prowadzić do przedawkowania leku. Stan ten objawiać się może:
- silną sennością,
- dezorientacją,
- zaburzeniami mówienia,
- utratą przytomności,
- śpiączką.
Pierwsza pomoc u pacjenta, który przedawkował Lorafen, bazuje na próbach usunięcia leku, zanim jeszcze dojdzie do jego wchłonięcia się z przewodu pokarmowego do krwi. W tym celu przeprowadzone może być płukanie żołądka, pacjentom mogą być również podawane preparaty węgla aktywnego. Czasami stosowana jest również specyficzna odtrutka na benzodiazepiny, którą jest flumazenil.
Czytaj też:
- Diazepam to lek psychotropowy. Jak działa diazepam?
- Alprazolam - działanie, dawkowanie i skutki uboczne stosowania
Porady eksperta