Kwas borowy (kwas borny): właściwości i zastosowanie

Kwas borowy, inaczej kwas borny, to nieorganiczny związek chemiczny o bardzo wielu zastosowaniach. Substancja ta jest też składnikiem soli morskiej i niektórych roślin, głównie owoców. Jakie właściwości ma kwas borny? W jakich sytuacjach warto po niego sięgnąć?

Spis treści

1. Kwas borowy a grzybica
2. Kwas borny a leczenie zmian skórnych
3. Kwas borny a nadpotliwość
4. Kwas borny: zastosowania pozamedyczne
5. Kwas borowy: przeciwwskazania do stosowania

Kwas borowy (łac. Acidum boricum, ang. Boric Acid, H3BO3) to słaby kwas, w przyrodzie występujący w postaci bardzo rzadkiego minerał sassolinu (nazwa pochodzi od laguny Sasso w Toskanii, gdzie został odkryty).

Kwas borny ma wiele zastosowań medycznych, ze względu na swoje właściwości antyseptyczne, wysuszające, ściągające i ułatwiające ziarninowanie (proces gojenia się ran).

kwas borowy stosowany zewnętrznie jest bezpieczny, jednak w przypadku kontaktu z błonami śluzowymi lub rozległymi ranami, może zostać wchłonięty i działać toksycznie. Dlatego nie jest przeznaczony do stosowania na duże powierzchnie skóry. Zaleca się wyłącznie stosowanie miejscowe.

Kwas borowy a grzybica

Z uwagi na swoje właściwości grzybostatyczne i bakteriobójcze, wykorzystuje się go przede wszystkim w leczeniu grzybic takich jak:

• grzybica prącia
• grzybica stóp
• grzybica paznokci
• oraz jako środek łagodzący infekcje zewnętrznych narządów moczowo-płciowych (wykorzystywany do irygacji pochwy)

Kwas borowy stosowany jest więc powszechnie w terapii grzybicy pochwy (na jego bazie stworzono dopochwowe globulki, które aplikuje się miejscowo).

Kwas borny a leczenie zmian skórnych

To nie wszystkie zastosowania kwasu bornego. Środek ten używany jest też w leczeniu wyprysków, oparzeń, stłuczeń, obrzęków i powierzchniowych uszkodzeń naskórka.

Znajduje też zastosowanie w kosmetyce - w swoim składzie ma go wiele produktów na trądzik.

Kwas borowy to również substancja popularna w recepturach preparatów do płukania gardła, stosowane przy infekcjach górnych dróg oddechowych, a także w stanach zapalnych błony śluzowej nosa.

Znane jest zastosowanie kwasu borowego w okulistyce do przemywania oczu, zwłaszcza w przypadku przewlekłego stanu zapalnego powiek i spojówek.

Kwas borny a nadpotliwość

Kwas borowy używany jest na nadmierne pocenie się. Zwalcza zwłaszcza problem nadmiernej potliwości stóp. Zmniejsza wydzielanie potu i neutralizuje nieprzyjemny zapach. Substancję tę w postaci proszku wsypuje się do butów i skarpet.

Pozytywne efekty przynosi także moczenie nóg w jego roztworze. Stanowi powszechny składnik maści czy zasypek na problem z potliwością nóg, na przykład maści bornej. Łączy się go również z talkiem.

Kwas borny: zastosowania pozamedyczne

Choć kwasem bornym interesuje się głównie medycyna, trzeba pamiętać, że związek ten ma całkiem sporo pozamedycznych zastosowań.

Warto wiedzieć, że używa się go np. w zwalczaniu insektów, na przykład karaluchów. Własnoręcznie wykonana mieszanka może stanowić naturalną truciznę pozwalająca na pozbycie się z domu kłopotliwego robactwa.

Kwas borowy jest stosowany również jako składnik nawozów. Wykorzystuje się go do produkcji farb, a także szkła borokrzemowego (używanego do tworzenia wysokojakościowych naczyń laboratoryjnych i gastronomicznych).

Kwas borowy jest wykorzystywany jako środek do impregnacji drewna, wykorzystuje się go również w przemyśle garbarskim. Jest wykorzystywany również jako konserwant (E284).

Kwas borowy jest związkiem dostępnym, niedrogim, przez co znalazł zastosowanie w tzw. zielonej chemii (jest to koncepcja przeprowadzania badań i procesów chemicznych w zgodzie z ekologią, w taki sposób, aby ograniczyć użycie i powstawanie szkodliwych substancji).

Kwas borowy: przeciwwskazania do stosowania

Pomimo rozmaitych korzyści płynących dla organizmu ze stosowania kwasu borowego nie zaleca się jego długotrwałego używania.

Związek ten jest w niektórych sytuacjach toksyczny i bardzo powoli wydala się z organizmu. Dlatego nieostrożne stosowanie może prowadzić do odkładania się go. Kumuluje się głównie w wątrobie oraz tkance nerwowej.

Zbyt długie lub zbyt intensywne stosowanie może prowadzić do zatruć a nawet do niewydolności krążenia. Nie zaleca się stosować kwasu borowego u dzieci, a także u kobiet w ciąży, gdyż może być niebezpieczny dla poczętego dziecka.