Ketokonazol: wskazania i przeciwwskazania, skutki uboczne

Ketokonazol to organiczny związek chemiczny, składnik popularnych (dostępnych także bez recepty) leków o działaniu przeciwgrzybicznym. Można go stosować w formie szamponu, kremu lub maści. Preparaty, które zawierają ketokonazol przeznaczone są zarówno dla osób dorosłych oraz dla dzieci powyżej 2. roku życia.

Spis treści

1. Ketokonazol - szampon, krem
2. Ketokonazol - tabletki. Czy można podawać doustnie?
3. Ketokonazol - wskazania
4. Ketokonazol - przeciwwskazania
5. Ketokonazol - skutki uboczne

Ketokonazol to związek organiczny, który blokuje enzym odpowiedzialny za syntezę ergosterolu. Jest to lek przeciwgrzybiczny, bowiem ergosterol jest jednym ze składników, który buduje błonę komórkową grzybów. Konsekwencją tego jest zwiększenie przepuszczalności błony komórkowej, zanik jej funkcji ochronnych i zahamowanie wzrostu - ostatecznie następuje obumarcie grzyba.

Na ketokonazol wrażliwe są m.in. takie grzyby, jak:

• Histoplasma - drożdżakowaty grzyb wywołujący histoplazmozę; zakażenie Histoplasma capsulatum ma najczęściej przebieg bezobjawowy, choroba z widocznymi objawami najczęściej dotyczy pacjentów z niedoborami odporności
• Cryptococcus - do tego rodzaju należy chorobotwórczy dla człowieka Cryptococcus neoformans – atakuje on ośrodkowy układ nerwowy, płuca (grzybice narządowe, głębokie) lub skórę i tkankę podskórną (grzybice powierzchowne)
• Candida - stanowi on florę fizjologiczną przewodu pokarmowego u 40-80% populacji ludzkiej, jednak np. przy obniżonej odporności organizmu staje się on grzybem chorobotwórczym
• Microsporum - wywołuje on u ludzi i zwierząt grzybicę skóry owłosionej głowy

Ketokonazol - szampon, krem

Ketokonazol podaje się najczęściej w formie kremu lub szamponu. Krem zawierający ketokonazol stosuje się raz lub 2 razy dziennie w zależności od nasilenia objawów, aż do momentu ich ustania. Zazwyczaj kuracja taka trwa kilka - maksymalnie kilkanaście dni. Szampon zaś powinno się stosować 2 razy w tygodniu przez miesiąc. Nawet jeśli objawy ustąpiły już wcześniej - zapobiega to nawrotom choroby.

Ketokonazol - tabletki. Czy można podawać doustnie?

W lipcu 2013 roku Europejska Agencja Leków zaleciła zawieszenie pozwoleń na dopuszczenie do obrotu doustnych leków zawierających ketokonazol. Stwierdzono, że ryzyko uszkodzenia wątroby przeważa nad korzyściami leczenia infekcji grzybiczych. Poza tym uznano, że dostępne są znacznie bezpieczniejsze leki przeciwgrzybicze, które mają takie samo lub zbliżone działanie.

Jednak należy zaznaczyć, że ketokonazol do stosowania miejscowego (np. kremy, maści, szampony) nadal może być bez obaw stosowany, gdyż ilość wchłanianej substancji jest naprawdę niewielka w przypadku tych postaci leku.

Ketokonazol - wskazania

Ketokonazol stosować można w przypadku takich chorób jak:

• przewlekłe nawracające grzybice pochwy (stosowany jest w postaci globulek i kremów)
• zakażenia skóry, włosów i paznokci wywołane przez dermatofity lub drożdżaki
• zapobieganie zakażeniom grzybiczym u pacjentów ze zmniejszoną odpornością (wrodzoną lub wywołaną przez inne choroby lub leki)

Ketokonazol - przeciwwskazania

Stosując ketokonazol należy zwrócić uwagę na wszelkie niepokojące objawy - w razie stwierdzenia nadwrażliwość na składniki preparatu, należy bezwzględnie przerwać jego stosowanie.

Do tej pory nie przeprowadzono wiarygodnych badań dotyczących interakcji miejscowo stosowanego ketokonazolu z innymi lekami, jedyne o czym wiadomo to fakt, że może wystąpić podrażnienie skóry po podaniu ketokonazolu , np. w postaci maści, bezpośrednio po miejscowym i długotrwałym leczeniu kortykosteroidami.

Aby tego uniknąć, lekarze zalecają stopniowe odstawianie kortykosteroidów przed rozpoczęciem leczenia ketokonazolem.

Czytaj też:

Grzybica ogólnoustrojowa - przyczyny, objawy i leczenie. Sposoby na odgrzybienie organizmu

Grzybica paznokci: objawy, leczenie i profilaktyka

Grzybica skóry - przyczyny, objawy i leczenie

Ketokonazol - skutki uboczne

Jak każdy lek, tak i ketokonazol może powodować działania niepożądane, chociaż nie u każdego one wystąpią.

W związku z tym, że preparat ten głównie podawany jest zewnętrznie, to i ewentualne skutki uboczne pojawiają się najczęściej jedynie w miejscu stosowania leku.

Do najczęściej spotykanych skutków ubocznych należą:

• rumień
• podrażnienie
• nadwrażliwość
• świąd
• zapalenie mieszków włosowych
• trądzik
• kontaktowe zapalenie skóry
• suchość skóry
• wysypka
• uczucie pieczenia
• łuszczenie naskórka

Dlatego też stosując ketokonazol należy zwracać uwagę na wszelkie niepokojące zmiany. W razie jakichkolwiek wątpliwości należy przerwać stosowanie leku i skonsultować się ze specjalistą.

O autorze

Karolina Nowak

Z wykształcenia technik farmaceutyczny. Aktualnie zawodowo spełnia się pracując w aptece. Empatyczna, wrażliwa i lubiąca kontakt z drugim człowiekiem. Prywatnie miłośniczka dobrej książki.

Czytaj więcej artykułów tej autorki

Karolina Nowak