Hyzop – właściwości, zastosowanie, przeciwwskazania

Hyzop lekarski to stosunkowo mało znane u nas zioło o znakomitych właściwościach leczniczych i smakowych. Występuje zazwyczaj w postaci suszu, z którego można zrobić napar. Ekstrakty z hyzopu dodawane są również do herbat oraz różnego rodzaju kosmetyków. Dowiedz się, jakie właściwości ma hyzop oraz jakie jest jego zastosowanie. Jakie są przeciwwskazania do jego stosowania?

Hyzop lekarski (łac. Hyssopus officinalis) to niewielki półkrzew dorastający do 30 cm o białych, różowych lub niebiesko-fioletowych kwiatach przyciągających owady zapylające. Jest też znany pod nazwami: izop/izap, józefek oraz józefka.

Pierwotnie hyzop występował na terenie Afryki Północnej, basenu Morza Śródziemnego oraz Azji Zachodniej. Jego nazwa wywodzi się prawdopodobnie z języka arabskiego (azzof) lub hebrajskiego (ezob) i oznacza „święte ziele”. Dawniej ze względu na jego właściwości odkażające wyrabiano z niego miotełki do wody święconej.

Spis treści

1. Hyzop lekarski – właściwości
2. Hyzop lekarski – w jakiej postaci występuje
3. Hyzop lekarski – zastosowanie
4. Hyzop lekarski – przeciwwskazania
5. Hyzop lekarski – zastosowanie w kuchni

Hyzop lekarski – właściwości

Hyzop jest ceniony głównie za bogactwo olejków eterycznych, garbników, soli mineralnych oraz antyoksydantów. Jego walory docenili już starożytni Grecy i Rzymianie. W dawnych czasach hyzop miał znaczenie nie tylko lecznicze, lecz też rytualne – wierzono, że ma właściwości oczyszczające, więc skrapiano nim miejsca pod nowe świątynie.

W średniowieczu jego uprawą trudnili się głównie mnisi, oni też rozpowszechnili hyzop na terenie Europy. W polskich zielnikach roślina ta pojawiła się w XVI wieku.

Hyzop lekarski – w jakiej postaci występuje

W medycynie naturalnej wykorzystuje się zarówno liście, kwiaty, jak i łodygi hyzopu. Naziemna część rośliny ścinana w początkowej fazie kwitnienia nazywana jest zielem hyzopu. I to ono jest najczęściej stosowane w ziołolecznictwie.

Ziele hyzopu suszy się w ciemnym, przewiewnym miejscu w temperaturze do 30 st. C. Po wysuszeniu i rozdrobnieniu najlepiej jest je przechowywać w lnianej lub papierowej torbie.

Z suszonego ziela sporządza się napar z hyzopu wykorzystywany zarówno do użytku wewnętrznego, jak i zewnętrznego. W sklepach zielarskich hyzop znajdziemy też pod postacią olejku (możemy go przygotować samodzielnie z suszu). Jest również składnikiem herbat, suplementów diety, mieszanek ziołowych, maści, kremów i żeli.

Czytaj też:

• Bylica boże drzewko - roślina o magicznych właściwościach
• Kocimiętka - jak działa na człowieka, a jak na kota?

Hyzop lekarski – zastosowanie

• Hyzop na kaszel

Hyzop ma działanie przeciwzapalne, przeciwwirusowe i wykrztuśne, dzięki czemu łagodzi wszelkie schorzenia górnych i dolnych dróg oddechowych, takie jak przeziębienie, grypa, zapalenie oskrzeli, zapalenie płuc oraz astma oskrzelowa, a także wspomaga układ odpornościowy.

Pomaga pozbyć się zalegającej w płucach i oskrzelach wydzieliny, dlatego jest skuteczny w przypadku uporczywego kaszlu. Te właściwości hyzopu docenił już Hipokrates, który przepisywał go pacjentom w przypadku nieżytu górnych dróg oddechowych. Z kolei płukanie jamy ustnej naparem z hyzopu pomaga na ból gardła i anginę.

• Hyzop na trawienie

Hyzop wspomaga wydzielanie soków żołądkowych i pobudza ruchy perystaltyczne jelit, jest więc chętnie stosowany przy niestrawności, zgadze, wzdęciach i zaparciach. Ma też działanie rozkurczowe.

Dodatkowo pomaga utrzymać uczucie sytości na dłużej, dzięki czemu jest polecany wspomagająco przy odchudzaniu. Ziele hyzopu wpływa korzystnie na florę bakteryjną jelit, łagodzi biegunki i pomaga odbudować równowagę w naszym organizmie np. po antybiotykoterapii.

• Hyzop na uspokojenie

Stosowany pod kontrolą lekarza hyzop lekarski może skutecznie obniżyć ciśnienie krwi. Dodatkowo olej z tego aromatycznego krzewu działa uspokajająco i odprężająco, dlatego warto dodać kilka jego kropelek do gorącej kąpieli albo wypić przed snem herbatkę zawierającą hyzop. Hyzop łagodzi również nerwobóle oraz ból towarzyszący menstruacji.

• Hyzop na reumatyzm i grzybicę

Zioło hyzopu uśmierza bóle stawów, jest więc polecane osobom dotkniętym chorobą reumatyczną oraz artretyzmem. Łagodzi dolegliwości towarzyszące kontuzjom czy urazom kości i stawów. Hyzop ma również działanie przeciwgrzybicze (leczy grzybicę stóp) i antyseptyczne – przyspiesza gojenie się ran, można go też stosować przy oparzeniach, otarciach oraz siniakach.

W tym celu wystarczy przykładać zwilżone liście i kwiaty bezpośrednio na skórę (albo przez zawinięte w gazę) lub zanurzyć bawełnianą tkaninę w naparze z hyzopu. Roślina ta ma też właściwości przeciwpasożytnicze.

• Inne zastosowania hyzopu

Tę cenną roślinę wykorzystuje się też w leczeniu i przeciwdziałaniu cukrzycy, gdyż zmniejsza wchłanianie węglowodanów, a także w leczeniu wirusa opryszczki. Dodatkowo hyzop hamuje wydzielanie gruczołów potowych, działa moczopędnie i przyczynia się do utrzymania prawidłowego i regularnego cyklu miesiączkowego. Jego charakterystyczny zapach (liście przypominają nieco aromat mięty, a kwiaty – anyżu) odstrasza ćmy i inne owady, a okłady z hyzopu łagodzą ugryzienia po owadach.

Czytaj też: Olejek złodziei - na co pomaga ta tajemnicza mikstura?

Hyzop lekarski – przeciwwskazania

Zbyt duże ilości hyzopu mogą być niebezpieczne dla naszego zdrowia. Przyjmuje się, że bezpieczna ilość w przypadku olejku (najbardziej skondensowanej postaci hyzopu) to 15-20 kropli. Zawarte w hyzopie pinokamfon i izopinokamfon w zbyt dużych dawkach mają właściwości toksyczne i mogą powodować drgawki (dlatego nie mogą go zażywać osoby zagrożone padaczką) oraz krwawienia z dróg rodnych. Z tego względu nie powinien być stosowany przez kobiety w ciąży, gdyż w zbyt dużych dawkach może powodować poronienie.

Hyzop lekarski – zastosowanie w kuchni

Dzięki swojemu charakterystycznemu gorzko-cierpkiemu smakowi i silnemu aromatowi przypominającemu kamforę czy anyż, hyzop sprawdza się też świetnie w kuchni jako przyprawa, zwłaszcza do mdłych potraw.

Z uwagi na swoje właściwości wspomagające trawienie może też być z powodzeniem dodawany do marynat mięsnych, a także do roślin strączkowych, które są ciężkostrawne. Ziele i olejek hyzopu są również stosowane jako zaprawa do win i likierów. Jadalne są także kwiaty hyzopu, które można dodawać do różnego rodzaju sałatek.

Przeczytaj także:

• Ogórecznik i olej z ogórecznika: właściwości
• Lubczyk ogrodowy - naturalny afrodyzjak. Właściwości i zastosowanie lubczyku
• Arcydzięgiel litwor – właściwości lecznicze i zastosowanie
• Cząber - właściwości zdrowotne i zastosowanie

Czy rozpoznajesz to zioło?

Pytanie 1 z 7

Te fioletowe kwiaty zawierające olejki eteryczne, które działają uspokajająco to:

lilak pospolity

lawenda

hyzop

Następne pytanie