Bratek czyli fiołek trójbarwny: właściwości i zastosowanie

Bratek łagodzi objawy trądziku młodzieńczego i leczy egzemy. Jednak fiołek trójbarwny, bo tak brzmi oficjalna nazwa tego polnego kwiatka, jest też skuteczny w walce ze wieloma innymi chorobami. Herbatka z bratka działa oczyszczająco i moczopędnie, uszczelnia ściany naczyń włosowatych i działa napotnie. Sprawdź, dlaczego wysoko ceni go przemysł farmaceutyczny i kosmetyczny i jakie ma zastosowanie w kuchni.

Spis treści

1. Bratek obniża ciśnienie krwi
2. Zmniejsza dolegliwości reumatyczne
3. Działa leczniczo na drogi moczowe
4. Wzmacnia naczynia krwionośne
5. Łagodzi podrażnienia oczu
6. Ułatwia odchudzanie
7. Bratek leczy zmiany trądzikowe
8. Bratek goi podrażnienia skóry
9. Oczyszcza oskrzela

Bratek czyli fiołek trójbarwny rośnie na polach i nieużytkach. Jego kwiaty są używane do aromatyzowania win, likierów, syropów i olejów. Są częstym składnikiem perfum. Młode liście i pączki kwiatowe dodaje się do sałatek i wykwintnych zup. Przede wszystkim jednak zarówno kwiaty, jak liście fiołka są wykorzystywane do produkcji preparatów leczniczych i kosmetyków pielęgnacyjnych. Zawierają bowiem związki wysoko cenione w medycynie i kosmetologii, niektóre dość rzadkie, m.in: bioflawonoidy (rutozyd i kwercetynę, hesperydynę), duże ilości śluzów, soli mineralnych i garbników, kwas salicylowy i salicylan metylu, witaminę C, kwasy organiczne, karotenoidy (zeaksantynę i wiolaksantynę), umbeliferon (hydroksykumarynę), saponiny triterpenowe, cukry, niewielkie ilości olejku eterycznego.

Bratek obniża ciśnienie krwi

Regularne picie naparu z fiołka trójbarwnego pomaga w walce z nadciśnieniem tętniczym. Substancje zawarte w kwiatach i liściach tej rośliny poprawiają bowiem elastyczność ścianek naczyń krwionośnych i działają rozkurczowo, co w efekcie z czasem korzystnie wpływa na ciśnienie krwi.

Zmniejsza dolegliwości reumatyczne

Herbatka z fiołka trójbarwnego i jednocześnie ciepły kompres z odwaru z tej rośliny, przyłożony na obolałe mięśnie lub stawy, na pewno przyniosą ulgę. To efekt przeciwbólowych i przeciwzapalnych substancji, w które obfituje fiołek – salicylanów i flawonoidów.

Działa leczniczo na drogi moczowe

Bratki mają silne właściwości moczopędne i oczyszczają drogi moczowe z toksyn, co w połączeniu z ich przeciwzapalnym działaniem czyni z nich bardzo skuteczny środek w razie problemów z wydalaniem moczu. Picie naparu z bratków poleca się przy zapaleniu pęcherza, zaburzeniach pracy nerek, w kamicy nerkowej.

Wzmacnia naczynia krwionośne

Bioflawonoidy, których znaczna ilość znajduje się w fiołku trójbarwnym, mają nie tylko właściwości przeciwzapalne, ale również uszczelniają i wzmacniają ściany naczyń włosowatych. W dodatku ułatwiają przyswajanie witaminy C, która też zmniejsza przepuszczalność naczynek i dodatkowo działa antyoksydacyjnie. Dlatego wyciągi z fiołka są cennym składnikiem preparatów leczniczych i kosmetyków przeznaczonych do skóry z tendencją do rozszerzonych i pękających naczynek.

Łagodzi podrażnienia oczu

Napar z bratków jest nie tylko doskonałym środkiem do przemywania oczu w razie podrażnienia spojówek. Dzięki jego właściwościom przeciwzapalnym i uszczelniającym naczynka warto go wykorzystywać do kompresów likwidujących obrzęki i cienie pod oczami.

Ułatwia odchudzanie

Ekstrakt z fiołka trójbarwnego, ale także zmikronizowane ziele są cennym składnikiem wielu preparatów przeznaczonych do walki z nadwagą. To dlatego, że z jednej strony fiołek pobudza przemianę materii, z drugiej zaś – dzięki znacznej zawartości śluzów – zwiększa uczucie sytości, ułatwiając w ten sposób zachowanie kontroli nad apetytem.

Bratek leczy zmiany trądzikowe

Fiołek można na dwa sposoby wykorzystać w walce z trądzikiem. Picie naparu z jego kwiatów, liści i łodyżek działa odtruwająco – poprawia przemianę materii i oczyszcza organizm z toksyn, co często przejawia się najpierw nasileniem wyprysków, ale po 1-2 tygodniach ich zanikiem. Napar dzięki zawartości przeciwzapalnych flawonoidów i odkażających salicylanów pomaga również, gdy jest stosowany do przemywania skóry albo przygotowania oczyszczającej parówki.

Bratek goi podrażnienia skóry

Dzięki właściwościom przeciwzapalnym napar z bratków jest polecany nie tylko przy trądziku, ale też przy różnych problemach skórnych, wynikających z zaburzeń metabolizmu – wysypkach, łojotoku, egzemie, liszaju. Można go używać do przemywania, okładów, kąpieli. Najlepsze efekty widoczne są wtedy, gdy napar stosuje się jednocześnie zewnętrznie i wewnętrznie – należy codziennie wypić 1-2 szklanki. Doskonale sprawdza się również jako środek do płukania podrażnionego gardła.

Oczyszcza oskrzela

To zasługa sporej ilości saponin, które zwiększają wydzielanie śluzu i wzmagają odruch wykrztuśny. Dzięki temu picie naparu z bratka może być bardzo pomocne w leczeniu nieżytów górnych dróg oddechowych, spowodowanych przeziębieniem, zapaleniem oskrzeli czy np. paleniem papierosów. Jeszcze skuteczniej oczyści się oskrzela z zalegającej w nich wydzieliny, jeśli napar z bratka przygotuje się na mleku, które dodatkowo sprzyja upłynnieniu śluzu.

miesięcznik "Zdrowie"