Biegunka, kołatanie serca, a może obrzęki? Sprawdź, czy nie przesadziłeś z elektrolitami

Wiadomo, że elektrolity są podczas gorących dni tak samo ważne, jak woda. Uciekają wraz z potem, a ich niedobór grozi nie tylko gorszym samopoczuciem czy zasłabnięciem. Z elektrolitami, jak ze wszystkim zresztą, można jednak przesadzić. Upewnij się, że to nie twój problem.

Podstawowym źródłem elektrolitów w naszej diecie, zwłaszcza latem, jest woda mineralna oraz owoce i warzywa. Możesz spać spokojnie - nie grozi ci przedawkowanie, jeśli niezbędne sole mineralne pozyskujesz z jedzenia.

Gorzej, gdy sięgasz bez opamiętania po preparaty z elektrolitami, a oprócz tego jeszcze przyjmujesz inne suplementy, gdzie nieraz są te same składniki. Jeśli masz niezdiagnozowany problem ze zdrowiem, robi się czasem poważnie.

Elektrolity to wodne roztwory jonów pierwiastków, ale powszechnie określamy tak same jony.

Ponieważ elektrolity wchodzą w skład płynów ustrojowych ludzkiego organizmu (potu, krwi, osocza i płynach tkankowych), nasze ciało nie może bez nich prawidłowo funkcjonować - odpowiadają za pracę narządów wewnętrznych, wspierają przemianę materii i umożliwiają realizację zadań związanych z aktywnością psychofizyczną.

Gdy ich brakuje, dość szybko nasza forma dosłownie szybuje w dół, stąd te częste omdlenia, zasłabnięcia, problemy z ciśnieniem tętniczym.

Do ważnych elektrolitów zaliczamy sód, potas, wapń i magnez. Warto przy tym pamiętać, że ich przedawkowanie jest groźne, a czasem nawet groźniejsze, od niedoboru.

Przedawkowanie elektrolitów - sód

To, że można mieć w organizmie nadmiar sodu chyba nikogo nie zdziwi, bo to powszechny problem. Tu akurat jest winna dieta obfitująca w sól kuchenną (chlorek sodu), zamiłowanie do żywności przetworzonej.

Skutki to po części epidemia nadciśnienia tętniczego i chorób układu krążenia, problemy z nerkami.

O prawdziwym problemie doraźnym, hipernatremii, mówimy przy zwiększeniu stężenia sodu w surowicy krwi powyżej 145 mmol/L. To rzadko skutek diety. Prędzej odwodnienia czy niewydolności nerek.

Pierwsze objawy rozwijającej się i postępującej hipernatremii obejmują bóle głowy, spadek apetytu, wzmożone pragnienie, znużenie, drażliwość i zaburzenia nastroju. Mogą pojawić się nudności i wymioty, zaburzenia orientacji i splątanie.

Przy znacznym przekroczeniu norm grożą nam zaburzenia świadomości, wzmożone napięcie mięśniowe i wzmożenie odruchów, drgawki, nadmierne pobudzenie psychoruchowe lub senność prowadząca nawet do śpiączki, niewydolność oddechowa.

Podobnie jak w przypadku innych elektrolitów - nadmiar wygląda podobnie jak niedobór.

Przedawkowanie elektrolitów - magnez

U zdrowych ludzi hipermagnezemia, czyli nadmiar magnezu, nie zdarza się zbyt często. Jeśli jednak chorujesz na tarczycę lub niewydolność nerek, a o tym nie wiesz, bo nie robisz systematycznie nawet podstawowych badań lekarskich, a łykasz na potęgę wszystko, co proponują reklamy, może być kiepsko.

O hipermagnezemii mówimy wtedy, gdy poziom magnezu w krwi przekroczy poziom 1 mmol/l, co można potwierdzić w badaniu laboratoryjnym (uwaga, normy w różnych laboratoriach mogą nieznacznie się różnić).

Niewielkiego przekroczenia normy samodzielnie nie zaobserwujesz - początkowe stadium przebiega bezobjawowo.

Objawy nadmiaru magnezu pojawiają się dopiero wtedy, gdy stężenie pierwiastka jest większe niż 2 mmol/l. Pamiętaj, że nie jest wyłącznie skutkiem przedawkowania, ale też chorób jelit i nerek.

Sygnały, że magnezu jest za dużo:

• mrowienie i osłabienie mięśni,
• nudności i wymioty,
• wysypka,
• spadek ciśnienia tętniczego,
• w skrajnych przypadkach (bardzo wysoki poziom magnezu, powyżej (5 mmol/l) zatrzymania akcji serca, całkowite porażenie mięśni.

Przedawkowanie elektrolitów - potas i wapń

Wapniem zwykle się nie faszerujemy i przedawkowanie zdarza się rzadko. Objawia się choćby nadmiernym pragnieniem i częstym oddawaniem moczu. Hiperkalcemia może powodować rozstrój żołądka, nudności, wymioty i zaparcia, a także zaburzyć pracę mózgu, powodując dezorientację, letarg i ogólne wyczerpanie.

O potas dbamy zwykle bardziej, jeśli wierzymy reklamom, i paradoksalnie częściej robimy sobie krzywdę.

Myśląc, że troszczymy się o serce i inne mięśnie, szkodzimy im. Pojawia się apatia, osłabienie siły mięśniowej, zaburzenia czucia, splątanie, skurcze mięśniowe, a także, rzadziej, porażenie mięśni i drgawki oraz objawy krążeniowe. Najczęściej skutkiem jest bradykardia, czyli spowolnienie pracy serca.

U niektórych osób przedawkowanie potasu przypomina zatrucie pokarmowe - pojawia się ból brzucha, wymioty, mdłości, a także luźny stolec.

Przedawkowanie elektrolitów - jak uniknąć problemów

Z pewnością świat się nie zawali, jeśli w upalne dni, gdy nie masz ochoty nic jeść, zastosujesz jakiś preparat z elektrolitami, zgodnie z zaleceniami w ulotce. Ważne jednak, by wcześniej mieć pewność, że nie masz problemów zdrowotnych utrudniających usuwanie elektrolitów z organizmu.

Pamiętaj, by nie stosować różnych preparatów naraz, bo ich składniki się kumulują. Nie sięgaj też po żadne tego typu wzmacniacze bez konsultacji z lekarzem, jeśli chorujesz przewlekle i stosujesz leki zalecone przez lekarza.

Eliza Dolecka