Zatoki lubią powietrze! Jak skutecznie leczyć zatoki?

Typowe objawy zapalenia zatok to uczucie zatkanego nosa, koszmarne bóle głowy, spływająca po tylnej ścianie gardła wydzielina. Choroba ta będzie wracać jak bumerang, jeśli zatoki przynosowe nie zostaną udrożnione. Zadbaj o swoje zatoki.  

Spis treści

1. Pierwsze objawy zapalenia zatok
2. Ostre zapalenie może przejść w przewlekłe

Wszystkie zatoki przynosowe (szczękowe, czołowe, klinowe, sitowe) są przestrzeniami powietrznymi zlokalizowanymi w twarzoczaszce. Biorą udział w ogrzewaniu, nawilżaniu i oczyszczaniu powietrza, którym oddychamy. Stanowią również, podobnie jak nos, barierę ochronną dla układu oddechowego. Zatoki pełnią także dodatkowe funkcje: nadają charakterystyczny tembr naszemu głosowi, wzmacniają konstrukcję czaszki, ogrzewają podstawę czaszki i oczodoły.

Pierwsze objawy zapalenia zatok

Zatoki są połączone wąskimi kanalikami z nosem (ramka na stronie obok), dlatego jego schorzenia nie są im obojętne. Najczęstszą przyczyną zapalenia zatok jest katar związany z infekcją lub alergią. Może on spowodować tak silny obrzęk błony śluzowej nosa, że ujścia zatok zostają zamknięte. Blokuje je także duża ilość wydzieliny śluzowo- surowiczej. Wówczas zatoki zostają odcięte od świata zewnętrznego i zaczynają chorować, aby bowiem były zdrowe i dobrze pełniły swoje funkcje, muszą być przewietrzane. Laryngolodzy tak naprawdę wiedzą o tym od niedawna, może od 10–15 lat, ale to odkrycie zmieniło ich podejście do leczenia zapalenia zatok.

Niewentylowane dobrze zatoki to idealne środowisko do rozwoju drobnoustrojów chorobotwórczych. Mnożą się więc na potęgę i wydzielają toksyny, które drażnią błonę śluzową. Następstwem jest stan zapalny i zwiększona ilość wydzieliny. W jej usuwaniu dużą rolę odgrywają rzęski, które pokrywają błonę śluzową. Ich ruch powoduje usunięcie z zatok wydzieliny wraz z drobnoustrojami, toksynami i zanieczyszczeniami powietrza.

Jest on jednak mało produktywny, gdy ujścia zatok nie są w pełni drożne. Wydzielina zalega, dlatego czujemy dolegliwości uciskowe i bólowe w okolicy oczu, czoła, nasady nosa, szczęki. Nieco wydzieliny przeciska się pod ciśnieniem przez ujścia zatok i gromadzi się w nosie albo spływa po tylnej ścianie gardła. Jednak część pozostaje w zatokach i stan zapalny nie mija. Dlatego, jeśli katar trwa dłużej niż 8–14 dni i towarzyszą mu wymienione wcześniej dolegliwości, nie warto zwlekać z wizytą u laryngologa. Obejrzy on za pomocą endoskopu (badanie jest zupełnie bezbolesne) wnętrze nosa oraz kompleksy ujściowo-przewodowe i postawi diagnozę.

Ostre zapalenie może przejść w przewlekłe

Jeśli lekarz rozpozna ostre zapalenie zatok (zaczyna się nagle i trwa ok. 4 tygodni) lub podostre (utrzymuje się przez 4–12 tygodni), zaleci kurację antybiotykami. Niekiedy jednak leki te stanowią tylko doraźną pomoc. Tak może się dziać w przypadku, gdy mamy polipy w nosie lub znaczne skrzywienie przegrody nosowej. Wtedy po wyleczeniu infekcji powinniśmy rozważyć leczenie zabiegowe. Niedrożność nosa sprzyja bowiem częstszym infekcjom, nasila objawy kataru i zwiększa ryzyko kłopotów z zatokami.

Zlekceważone bądź nieprawidłowo leczone ostre lub podostre zapalenie zatok może się zmienić w przewlekłe. Utrzymuje się ono przez ponad 12 tygodni i często nawraca (zaostrzają się jego objawy). W tym przypadku badanie endoskopowe już nie wystarczy. Potrzebna jest tomografia komputerowa zatok, która pozwala ocenić, co się w nich dzieje.

miesięcznik "Zdrowie"