Ropień okołomigdałkowy - stan, który wymaga pilnego kontaktu z lekarzem

Ropień okołomigdałkowy jest groźnym powikłaniem anginy paciorkowcowej. Objawia się przede wszystkim bardzo silnym bólem, zwykle po jednej stronie twarzy, promieniującym do ucha. Towarzyszy mu szczękościsk. W przypadku ropnia trzeba natychmiast jechać na ostry dyżur laryngologiczny, bo nieleczony może doprowadzić do zapalenia opon mózgowych lub mózgu, a to powikłania zagrażające życiu.

Spis treści

1. Ropień okołomigdałkowy: objawy
2. Ropień okołomigdałkowy - diagnoza
3. Ropień okołomigdałkowy: leczenie
4. Ropień okołomigdałkowy: powikłania
5. Angina [wideo]

Ropień okołomigdałkowy jest najczęstszym powikłaniem anginy paciorkowcowej, choć może pojawić się również w przebiegu ostrych zapaleń migdałków podniebiennych wywołanych przez inne bakterie (np. bakterie z rodziny gronkowców, fusobakterium, bakterioides). Zdarza się też, że ropień okołomigdałkowy pojawia się bez widocznych objawów wcześniejszego zakażenia, wtedy zwykle podejrzewa się o rozsiewanie infekcji gruczoły ślinowe położone w tej okolicy. Czynnikami ryzyka są choroby dziąseł i przyzębia, palenie papierosów i przewlekłe zapalenie migdałków.

Ropień okołomigdałkowy: objawy

Objawy ropnia okołomigdałkowego sa bardzo podobne do objawów anginy - pierwszym objawem jest nasilający się ból gardła. Charakterystyczne w przypadku ropnia jest owrzodzenie, które w większości przypadków można bez trudu zobaczyć na rozpulchnionej i zaczerwienionej błonie śluzowej w okolicy migdałków. Poza tym, ropień okołomigdałkowy daje następujące objawy:

• narastający ból gardła (zazwyczaj jednostronny - ropnie obustronne są bardzo rzadkie)
• zaczerwienienie gardła, wynikające z przekrwienia błon śluzowych
• niesymetryczny obrzęk gardła i języczka
• zaburzenia połykania (dysfagia)
• gorączka
• ból ucha (otalgia)
• ból głowy
• powiększenie węzłów chłonnych szyi (zazwyczaj jednostronnie)
• szczękościsk
• ślinotok
• cuchnący oddech (halitoza)
• mowa gardłowa
• uczucie rozbicia i zmęczenia

Czytaj także: Angina u dzieci

Ropień okołomigdałkowy - diagnoza

Ropień okołomigdałkowy diagnozuje się w badaniu klinicznym. By właściwie dobrać antybiotyk, można przeprowadzić nakłucie i pobrać wydzielinę na posiew. W szczególnych przypadkach można też wykonać tomografię komputerową i USG szyi.

Ropień okołomigdałkowy: leczenie

Ropień okołomigdałkowy zwykle umiejscowiony jest pomiędzy torebką migdałka, a powięziami mięśni bocznej ściany gardła, dzięki czemu można go bez problemu nakłuć i naciąć; zdarza się jednak, gdy położenie ropnia okołomigdałkowego uniemożliwia jego swobodne nacięcie bądź nakłucie, że konieczne jest usunięcie migdałków podniebiennych (tonsillektomia).

Po wyleczeniu ropnia okołomigdałkowego konieczne jest usunięcie migdałka (tonsilektomia).

Zabieg chirurgiczny polegający na nakłuciu, nacięciu i drenażu ropnia, wykonuje się w znieczuleniu miejscowym, choć w przypadku dziecka lekarz może podjąć decyzję o wykonaniu go w krótkim znieczuleniu ogólnym. Po podaniu znieczulenia, lekarz nakłuwa podejrzane miejsce igłą - jeśli w strzykawce pojawiła się treść ropna, to znaczy, że ropień został poprawnie zlokalizowany. Pobrany materiał może posłużyć do wykonania posiewu, dzięki któremu będzie można ustalić, jaki drobnoustrój odpowiada za powstanie ropnia.

Kolejnym krokiem jest nacięcie ropnia skalpelem - należy być przygotowanym na to, że ropa wydostanie się dość gwałtownie do gardła, co jest nieprzyjemne, ale uczucie natychmiastowej ulgi, które pojawia się w tym momencie, wynagradza to z nawiązką. Pacjent musi przez najbliższe kilka dni przychodzić do lekarza, by sprawdzać, czy wycięty otwór nie staje się zbyt wąski - zwykle za każdym razem lekarz w znieczuleniu lekko go poszerza.

Po nacięciu ropnia konieczna jest antybiotykoterapia. Lekarz, szczególnie gdy chory ma kłopoty z połykaniem,  może  zlecić podawanie antybiotyków (penicyliny) w formie zastrzyku (szczególnie przy trudnościach z połykaniem), w przypadku antybiotyków doustnych stosuje się zwykle amoksycylinę z kwasem klawulonowym lub klindamycynę.

Ropień okołomigdałkowy: powikłania

Powikłania ropnia okołomigdałkowego są obecnie bardzo rzadkie, ale potencjalnie niezwykle niebezpieczne. Zaliczamy do nich:

• blokadę dróg oddechowych
• trudności w oddychaniu
• infekcji bakteryjnych tkanek szyi, żuchwy czy klatki piersiowej (np. zapalenia wsierdzia)
• zapalenie płuc
• sepsę

Angina [wideo]

Angina to choroba, której w żadnym wypadku nie można bagatelizować. Jakie są jej objawy? Czy ostry ból gardła zawsze oznacza anginę? Jak wygląda leczenie tej choroby? Wszelkie wątpliwości dotyczące anginy rozwieje nasz ekspert.

Agnieszka Paculanka