Polipy w nosie i w krtani - przyczyny, objawy, leczenie

Polipy w nosie są mniej groźne niż polipy w krtani. Mogą jedynie trwale zmienić barwę głosu, doprowadzić do problemów z odróżnianiem zapachów i ewentualnie do deformacji nosa. Z kolei polipy krtani często ulegają złośliwieniu, dlatego należy usuwać je ja najszybciej. Jakie są przyczyny ich powstawania? Jakie dają objawy? Na czym polega ich leczenie?

Polipy nosa i krtani to miękkie, guzowate twory wyrastające ze śluzówki, która jest zmieniona przez stan zapalny. Polipy nosa zazwyczaj są usytuowane przy ujściu zatok do nosa i w miarę rozrastania się prowadzą do jego deformacji. Z kolei polipy krtani zwykle sytuują się po jednej stronie krtani, na strunach głosowych.

Spis treści

1. Polipy w nosie i w krtani - przyczyny
2. Polipy w nosie i w krtani - objawy
3. Polipy w nosie i w krtani - diagnostyka
4. Polipy w nosie i w krtani - leczenie

Polipy w nosie i w krtani - przyczyny

Przyczyny powstawania polipów nosa i krtani nie zostały jeszcze dokładnie poznane, znane są natomiast czynniki ryzyka ich rozwoju.

Do czynników sprzyjających powstawaniu polipów nosa należą przewlekłe procesy zapalne błony śluzowej nosa i zatok. Poza tym często rozwijają się one u osób cierpiących z powodu astmy oskrzelowej, chorujących na mukowiscydozę i z osłabionym układem odpornościowym. Polipy nosa mogą się pojawiać także przy przewlekłym katarze u pacjentów z alergią. Czynnikiem ryzyka są również wszelkie substancje drażniące, np. papierosy czy chemikalia. Polipy w nosie mogą być także objawem nietolerancji niesteroidowych leków przeciwzapalnych (najczęściej aspiryny). Rzadką przyczyną ich rozwoju jest uwarunkowany genetycznie zespół nieruchomych rzęsek.

Z kolei polipy krtani powstają często u osób, które pracują głosem, np. u nauczycieli czy wokalistów. Wówczas polipy są wynikiem przeciążania fałdów głosowych. W procesie ich powstawania ważną rolę odgrywają także substancje drażniące - przede wszystkim tytoń.

Polipy w nosie i w krtani - objawy

• wodnisty lub ropny katar, który spływa po tylnej ścianie gardła
• utrudnione jest swobodne oddychanie, przez co osoba chora często  oddycha przez usta
• pojawiają się problemy z odróżnianiem zapachów, niektórzy mogą nawet całkowicie utracić węch
• może dojść do zmiany barwy głosu - jest on mało dźwięczny i niski (chory "mówi przez nos")
• często zdarzają się bezdechy nocne (chrapanie) podczas snu
• nos ulega zniekształceniu - staje się bardzo szeroki

Dodatkowo może dojść do rozwoju chorób zapalnych dróg oddechowych, takich jak zapalenie oskrzeli. Z kolei u dzieci polipy nosa mogą sprzyjać częstym zapaleniom ucha środkowego.

W przypadku polipów krtani pojawia się suchość w gardle i wrażenie, że tkwi w nim jakaś przeszkoda. Dochodzi również do rozwoju chrypki, która stopniowo się powiększa aż do momentu utracenia przez chorego głosu. Ponadto mogą pojawić się duszności.

Polipy w nosie i w krtani - diagnostyka

W przypadku polipów w nosie wykonuje się badanie laryngologiczne za pomocą specjalnego wziernika nosowego.

Przy podejrzeniu polipów w krtani, wykonuje się badanie stroboskopowe krtani. Lekarz wprowadza do wcześniej znieczulonego gardła stroboskop – aparat emitujący światło przerywane. Podczas badania na ekranie monitora ukazują się w dużym powiększeniu krtań pacjenta i fałdy głosowe.

Zarówno przy badaniu polipów nosa, jak i krtani można wykorzystać fiberoskopię - badanie wykonywane za pomocą bardzo drobnego endoskopu (fiberoskopu), który pozwala na obejrzenie w powiększeniu jamy nosowo-gardłowej. Pomocne są także badania obrazowe, np. tomografia komputerowa.

Polipy w nosie i w krtani - leczenie

Leczenie farmakologiczne (najczęściej kortykosteroidy w formie miejscowej) zwykle nie przynosi oczekiwanych rezultatów, dlatego polipy nosa trzeba usunąć operacyjnie. Odbywa się to w trakcie polipektomii endoskopowej. Po zabiegu wskazane są inhalacje oraz płukanie nosa roztworem soli fizjologicznej. Stosowane są także kortykosteroidy, które zmniejszają ryzyko nawrotu polipów.

Z kolei polipy w krtani, niezależnie od rodzaju i wielkości, należy usunąć chirurgicznie, ponieważ mają tendencję do złośliwienia. Zabieg ich wycięcia również przeprowadza się endoskopowo. Przez 10 dni po zabiegu należy maksymalnie oszczędzać struny głosowe. W przypadku chrypki czy suchości krtani należy stosować syropy o działaniu nawilżającym. Należy również ograniczyć picie mocnej kawy, czarnej i zielonej herbaty (napoje te mogą nasilać suchość krtani), unikać pokarmów i napojów, które są gorące lub zimne (podrażniają błonę śluzową). Niewskazane jest picie alkoholu i palenie papierosów. Ważna jest także wilgotność i temperatura powietrza w pokoju, w którym się przebywa - nie powinna być wyższa niż 21 st. C.

Monika Majewska