Perforacja błony bębenkowej (pęknięty bębenek) - przyczyny, objawy i leczenie

Perforacja (pęknięcie) błony bębenkowej to jeden z poważniejszych urazów w obrębie ucha, który może doprowadzić do znacznego pogorszenia słuchu. W związku z tym pęknięty bębenek wymaga jak najszybszej interwencji lekarskiej. Jakie są przyczyny i objawy perforacji (pęknięcia) błony bębenkowej? Na czym polega leczenie? Kiedy konieczna jest operacja?

Spis treści

1. Perforacja (pęknięcie) błony bębenkowej - przyczyny pęknięcia bębenka
2. Perforacja (pęknięcie) błony bębenkowej - objawy
3. Perforacja (pęknięcie) błony bębenkowej - diagnostyka
4. Perforacja (pęknięcie) błony bębenkowej - leczenie

Perforacja błony bębenkowej oznacza pęknięcie, przedziurawienie błony bębenkowej - głównej części ucha środkowego, która odgrywa kluczową rolę w procesie słyszenia. To właśnie dzięki bębenkowi fale dźwiękowe mogą być przekształcone w drgania i przeniesione na kosteczki słuchowe, co umożliwia słyszenie.

Perforacja (pęknięcie) błony bębenkowej - przyczyny pęknięcia bębenka

Najczęstszą przyczyną perforacji błony bębenkowej jest uraz. Do pęknięcia bębenka może dojść podczas niewłaściwego czyszczenia uszu (np. patyczkami higienicznymi) czy uderzenia w głowę. Wówczas mowa o urazie mechanicznym. Jeśli przyczyną perforacji błony bębenkowej jest nurkowanie, lot samolotem czy ekspozycja na bardzo wysokie dźwięki (np. wybuch), można mówić o urazie ciśnieniowym. Wówczas wysokie ciśnienie wewnątrz ucha przenosi się na błonę bębenkową, powodując jej przedziurawienie.

Pęknięty bębenek może być również powikłaniem zapalenia ucha środkowego. W przebiegu stanu zapalnego drobnoustroje doprowadzają do powstania obrzęku błony bębenkowej. Zbierający się tam płyn może uwypuklać błonę bębenkową i spowodować jej przerwanie.

Perforacja (pęknięcie) błony bębenkowej - objawy

Charakterystycznymi objawami pęknięcia bębenka są:

• silny, gwałtowny ból ucha
• pogorszenie się słuchu
• szumy uszne
• zawroty głowy
• uczucie zatkanych uszu

Jeśli do perforacji błony bębenkowej doszło w wyniku zapalenia ucha, pojawia się wysięk z ucha, a objawy bólowe występujące wcześniej (w trakcie zapalenia) zostają złagodzone, ponieważ dochodzi do spadku ciśnienia w uchu środkowym. Ponadto może pojawić się gorączka - u dzieci często dochodzi nawet do 40 st. C. U niemowląt objawami zapalenia ucha są: bezsenność, drażliwość, płacz, brak apetytu, wysoka temperatura, rzadziej nasilający się katar, czasami wymioty i biegunka.

Perforacja (pęknięcie) błony bębenkowej - diagnostyka

W przypadku podejrzenia pęknięcia bębenka wykonuje się wideoskopię - badanie, które polega na zbadaniu stanu ucha za pomocą niewielkiej kamerki.

Perforacja (pęknięcie) błony bębenkowej - leczenie

Niewielkie pęknięcia błony bębenkowej goją się same w ciągu kilku tygodni (błona ma dużą zdolność od regeneracji).

Jeśli jednak proces gojenia nie przebiega prawidłowo lub doszło do większego uszkodzenia błony bębenkowej, konieczna jest myringoplastyka - operacja, której celem jest rekonstrukcja błony bębenkowej za pomocą fragmentów innych tkanek, np. ochrzęstnej, cienkiego fragmentu chrząstki pobranej z małżowiny usznej lub powięzi mięśnia skroniowego. Materiał ten integruje się z otaczającymi tkankami. Zabieg wykonywany jest najczęściej przez przewód słuchowy zewnętrzny w znieczuleniu ogólnym.  Efekt zabiegu są odczuwalne dopiero po tygodniu od operacji, ponieważ dopiero wtedy jest zdjęty opatrunek. Przez okres około miesiąca nie powinno się moczyć operowanego ucha.

Monika Majewska