Ból za uchem łatwo zignorować. Co może oznaczać?

Ból za uchem to dolegliwość, która może mieć bardzo różne przyczyny. Zdarza się, że prowokuje go podrażnienie pewnych włókien nerwowych, czasami zaś przyczyną problemu może być patologia dotycząca wyrostka sutkowatego czy struktur samego ucha. Jakie jeszcze mogą być przyczyny bólu za uchem i co można zrobić, aby dolegliwość ta ustąpiła?

Spis treści

1. Ból za uchem: przyczyny
2. Ból za uchem: diagnostyka
3. Ból za uchem: leczenie

Ból za uchem występuje stosunkowo rzadko lub jest bagatelizowany przez pacjentów. W praktyce jednak dolegliwość ta spotykana bywa zdecydowanie częściej, niż można by przypuszczać. Wtedy, gdy problem pojawia się i po krótkim czasie samoistnie znika, powodów do niepokoju raczej nie ma. Inaczej dzieje się już jednak w sytuacji, gdy ból za uchem utrzymuje się przez dłuższy czas i jest on dość intensywny – w takim przypadku zdecydowanie warto udać się do lekarza, ponieważ dolegliwość ta może być objawem bardzo wielu schorzeń.

Ból za uchem: przyczyny

Ból za uchem a neuralgia potyliczna

Jedną z częstszych przyczyn bólu za uchem jest neuralgia potyliczna. Prowadzić do niej może przede wszystkim podrażnienie nerwu potylicznego, do którego dochodzić może wskutek nadwyrężenia mięśni karku czy doświadczenia urazu w okolicy karku.

W przypadku tej jednostki chorzy odczuwać mogą ból za uchem, ale również ból (często o charakterze pulsującym) w obrębie szyi czy ból po jednej stronie lub ból z tyłu głowy.

Ból za uchem a zapalenie wyrostka sutkowatego

Na ból za uchem skarżyć się mogą zarówno dorośli, jak i dzieci. W drugiej z wymienionych grup pacjentów przyczyną dolegliwości może być zapalenie wyrostka sutkowatego.

Dochodzić do niego może w wyniku infekcji bakteryjnej – dość często pierwotną infekcją jest zapalenie ucha środkowego, gdzie w trakcie choroby dochodzi do rozsiewu infekcji na struktury wyrostka sutkowatego.

W przebiegu zapalenia wyrostka sutkowatego pojawiać się może ból za uchem, ale i gorączka, zaczerwienienie i obrzęk małżowiny usznej czy znacznego stopnia poczucie osłabienia.

Ból za uchem a choroby ucha

Nietrudno się domyślić, że za ból za uchem odpowiadać mogą schorzenia samego narządu słuchu. Problem może być jednym z objawów zapalenia ucha środkowego czy zewnętrznego, ale i zatkania ucha woskowiną.

Ból za uchem może występować również w następstwie uszkodzenia kanału słuchowego np. podczas nieprawidłowego oczyszczania ucha.

Ból za uchem a infekcje

Czasami ból za uchem wynika z powiększenia zlokalizowanych w tej okolicy węzłów chłonnych. Takowe zjawisko spotykane bywa w przebiegu rozmaitych zakażeń (zarówno wirusowych, jak i bakteryjnych).

Szczególnie warto tutaj wspomnieć o śwince, w której przypadku występować może ból za uchem, ale i znaczny obrzęk ślinianek przyusznych czy ból przy przełykaniu.

Ból za uchem a dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego

Do bólu za uchem czasami prowadzą dysfunkcje stawu skroniowo-żuchwowego, których przyczyną mogą być zmiany zwyrodnieniowe czy urazy tego stawu. Schorzenie objawiać się może bólem przy mówieniu czy przeżuwaniu pokarmów, ale również i bólem za uchem.

Ból za uchem a choroby zębów

Niekiedy dzieje się tak, że ból za uchem wynika z patologii dotyczących takich narządów, których teoretycznie w ogóle raczej nie powiązano by z uszami. Przyczyną dolegliwości bywają bowiem czasami… choroby zębów.

Ból za uchem spotykany bywa u osób z zaawansowaną próchnicą zębów, czasami pojawia się on również i u pacjentów, u których wyrzynają się zęby. Inną możliwą przyczyną dolegliwości jest ropień zęba.

Ból za uchem a zawał serca

Bólu za uchem nie wolno bagatelizować – może on być bowiem jednym z objawów nawet i tak groźnej choroby, jak zawał serca.

Ból za lewym uchem raczej trudno uznać za charakterystyczny objaw zawału, może on jednak towarzyszyć innym objawom tej jednostki, takim jak m.in. silny ból w klatce piersiowej czy znaczna duszność.

Ból za uchem a urazy

Jedną z bardziej oczywistych potencjalnych przyczyn bólu za uchem są urazy. Problem występować może w następstwie uderzenia w głowę, ale i w związku z doświadczeniem np. urazów termicznych (takich jak odmrożenie czy oparzenie).

Szczególnie w przypadku uderzenia w głowę bólowi za uchem towarzyszą jeszcze inne dolegliwości, takie jak np. zawroty głowy.

Ból za uchem: diagnostyka

Patrząc na powyższe doskonale widać, że ból za uchem może mieć bardzo różne przyczyny. Wtedy więc, gdy pacjent go doświadcza, może on udać się do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej – specjalista będzie w stanie przeprowadzić wstępną diagnostykę i w razie zaistnienia takiej konieczności pokierować chorego do lekarzy innych specjalności.

W poszukiwaniu przyczyn bólu za uchem znaczenie ma badanie podmiotowe (wywiad lekarski), ale i badanie przedmiotowe (badanie fizykalne, polegające na dokładniej ocenie okolicy ciała za uchem).

Później – w zależności od podejrzewanej etiologii problemu – zlecane mogą być rozmaite badania. Czasami bywają nimi badania laboratoryjne, np.:

•  morfologia krwi
• czy oznaczenie markerów stanu zapalnego.

Czasami zaś badania obrazowe, takie jak np.: 

• RTG,
• tomografia komputerowa
• czy obrazowanie metodą rezonansu magnetycznego.

Ból za uchem: leczenie

Przeprowadzenie dokładnej diagnostyki u pacjenta z bólem za uchem jest absolutnie kluczowe z powodu tego, iż leczenie może być całkowicie inne w przypadku różnych przyczyn tej dolegliwości.

U osób z neuralgią potyliczną wykorzystanie znajdują leki przeciwbólowe i przeciwzapalne oraz rehabilitacja. Wtedy, gdy ból za uchem pojawia się w przebiegu zapalenia wyrostka sutkowatego, konieczna może być antybiotykoterapia.

U tych zaś chorych, u których dojdzie do znacznych zmian w strukturze stawu skroniowo-żuchwowego, niezbędne może być przeprowadzenie zabiegu operacyjnego.

Czytaj też:

• Nerwoból czyli neuralgia - ból bez przyczyny
• Ucho - budowa i funkcje. Ucho zewnętrzne, wewnętrzne i środkowe
• Ucho pływaka: przyczyny, objawy i leczenie zapalenia ucha zewnętrznego
• Alergiczne zapalenie ucha: przyczyny, objawy, leczenie