Ostroga piętowa - przewlekły stan zapalny powodujący ból pięty

Ostroga piętowa może naprawdę uprzykrzyć życie. Najpierw dotkliwy ból pięty podczas chodzeniu, a potem taki, który nie opuszcza cię nawet wtedy, gdy siedzisz lub leżysz. Przyczyną tego dotkliwego bólu może być tzw. ostroga piętowa, powstała w wyniku przewlekłego stanu zapalnego. Na czym polega leczenie ostrogi piętowej?

Spis treści

1. Jak rozwija się ostroga piętowa?
2. Ostrogę piętową łatwo pomylić z inną dolegliwością. Jaką?
3. Jak leczy się ostrogę piętową?
4. Co robić, gdy zwykła terapia nie pomaga?
5. Sprawdź, co może powodować ból stóp

Ostroga piętowa zwykle dokucza osobom uprawiającym niektóre sporty, np. tenis, siatkówkę czy bieganie. Ale występuje również często u osób starszych, u których stopy z różnych powodów ulegają deformacji. Najczęściej ból pięty (z tyłu lub w środku) wywołują ostroga piętowa i ostroga Haglunda.

Jak rozwija się ostroga piętowa?

Przyczyną utworzenia się ostrogi piętowej jest zapalenie w miejscu, gdzie kość pięty łączy się z rozcięgnem piętowym – a więc strukturą, która napina się i rozluźnia przy każdym naszym kroku.

Taki stan zapalny powstaje na skutek noszenia niewygodnych butów, urazu lub przeciążenia, którego przyczyną jest nadwaga. Zbyt ciężkie ciało powoduje, że podłużny łuk stopy mocno się spłaszcza, przez co rozcięgno piętowe naciąga się jeszcze bardziej.

Stan zapalny sprawia, że w miejscu przyczepu odkładają się złogi wapienne i na kości piętowej od strony podeszwy powstaje wyrośl zwana ostrogą.

W bardzo podobny sposób tworzy się pięta (ostroga) Haglunda. Choroba wynika z nieprawidłowego kształtu kości piętowej w miejscu przyczepu ścięgna Achillesa. Jej górna część jest nadmiernie zaostrzona i z takim defektem najczęściej się rodzimy. Kiedy nosimy za małe buty lub pantofle z twardym zapiętkiem, drażnimy tę okolicę. A to wywołuje stan zapalny i ból pięty.

Ostrogę piętową łatwo pomylić z inną dolegliwością. Jaką?

Niemal identyczne dolegliwości jak ostroga piętowa powoduje zespół cieśni kanału stępu. Nie wynikają one jednak z drażnienia rozcięgna, tylko gałęzi nerwowej, która unerwia okolice guza piętowego.

Częstą przyczyną zespołu cieśni jest koślawość stopy. W takiej sytuacji lekarz zaleca wkładki i fizjoterapię – laser, jonoforezę i ultradźwięki.

Przy zespole cieśni kanału stępu nie stosuje się fali uderzeniowej. Operację wykonuje się nieco częściej niż w przypadku ostrogi piętowej lub Haglunda. Polega ona na przecięciu troczka zginaczy i uwolnieniu z wszelkich ucisków nerwu piszczelowego tylnego.

Jak leczy się ostrogę piętową?

Ból pięty spowodowany ostrogą nie przejdzie sam, trzeba poszukać pomocy u ortopedy. Lekarz przeprowadzi wywiad i zbada stopę, naciskając ją i opukując.

Ważne jest bardzo dokładne zlokalizowanie miejsca bólu – przy ostrodze piętowej pojawia się on w środku pięty, od strony podeszwy, zaś przy ostrodze Haglunda czuć ból stopy z tyłu, ponad piętą. Następnie robi się prześwietlenie. Dopiero mając pełny obraz choroby, można rozpocząć leczenie.

Czytaj: Jakim chorobom towarzyszą: BÓL PIĘTY, ZIMNE STOPY, SWĘDZENIE i SKURCZE ŁYDEK

Nie usuwa się ostrogi piętowej chirurgicznie. Takie operacje nie likwidowały bólu, a nawet wręcz nasilały dolegliwości.

W zapaleniu przyczepu rozcięgna podeszwowego duże znaczenie ma noszenie wygodnego obuwia (przede wszystkim na niskim obcasie, z elastyczną i dobrze amortyzującą wstrząsy podeszwą), ale choroby nie wyleczy.

Leczenie rozpoczyna się od podawania doustnych leków przeciwzapalnych. Żele i maści o takim działaniu nie dają efektów, ponieważ nie są w stanie przeniknąć przez 2–3-centymetrową warstwę tkanki tłuszczowej na spodzie pięty.

Podstawę terapii stanowi jednak rehabilitacja. Obejmuje fizykoterapię (jonoforeza, pole magnetyczne, ultradźwięki) oraz kinezyterapię, czyli leczenie ruchem.

Chory pod okiem fizjoterapeuty wykonuje zestaw ćwiczeń, które potem sam powtarza w domu przez kilka, kilkanaście tygodni. Pozytywne efekty daje również terapia manualna (specjalny masaż), ponieważ poprawia ukrwienie i odżywienie okolic rozcięgna, co przyspiesza proces jego gojenia.

Dobrym uzupełnieniem farmakoterapii i fizykoterapii jest noszenie wkładek ortopedycznych, a także podpiętek żelowych. Te drugie zaleca się tylko w ostrej fazie stanu zapalnego. Nie należy nosić ich zbyt długo, ponieważ następstwem tego może być przykurcz ścięgna Achillesa.

Leczenie trwa co najmniej 3, a niekiedy nawet 6 miesięcy. Nie likwiduje narośli, a jedynie stan zapalny – przyczynę cierpienia. Ostrogę Haglunda leczy się podobnie, ale nie stosuje się blokady, żeby nie uszkodzić ścięgna Achillesa.

Co robić, gdy zwykła terapia nie pomaga?

Powodem bólu pięty mogą też być np. neuralgie. Dlatego gdy klasyczne leczenie nie pomaga, poszerza się diagnostykę. W przypadku wykluczenia innych przyczyn dolegliwości przez kolejne 3 miesiące zaleca się zakładanie na noc specjalnych ortez, które rozciągają ścięgno Achillesa i rozcięgno podeszwowe.

Gdy ból nie ustąpi,można wykorzystać w leczeniu falę uderzeniową (ESWT). Blokuje bodźce bólowe, działa przeciwzapalnie, pobudza gojenie się tkanek. Niekiedy do leczenia schorzenia wykorzystuje się przyspieszające gojenie się i regenerację tkanek czynniki wzrostu. Pozyskuje się je z krwi chorego i zagęszczone wstrzykuje pod kontrolą USG w okolice przyczepu rozcięgna podeszwowego.

Sprawdź, co może powodować ból stóp

Zobacz galerię 8 zdjęć

miesięcznik "Zdrowie"