Stawy w dobrej formie

Stawy angażuje każda czynność, jaką wykonujemy. Te naturalne „zawiasy” pozwalają nam wstać z łóżka, chodzić, schylać się, podnosić różne przedmioty, uprawiać sport. Aby służyły nam przez całe życie, trzeba je dobrze traktować.

Dopóki stawy działają sprawnie, zupełnie o nich nie myślimy. Kiedy jednak zaczynają szwankować, każda czynność powoduje ból, a z czasem samodzielne funkcjonowanie staje się znacznie utrudnione. I nie dotyczy to tylko osób starszych – choroby stawów mogą zaatakować w każdym wieku. Niektórych z nich nie da się uniknąć, ponieważ są np. uwarunkowane genetycznie czy związane z wadliwą pracą układu immunologicznego. Ale wiele schorzeń jest konsekwencją niewłaściwego stylu życia. Dlatego warto zawczasu zadbać o kondycję stawów – pozwoli to uniknąć przewlekłego bólu i ograniczenia sprawności.

Przede wszystkim trzeba im zapewnić odpowiednią dawkę niezbyt forsownego ruchu (najlepiej 3, 4 razy w tygodniu przez 30 minut). Jest on dla stawów prawdziwym dobrodziejstwem z kilku powodów. Systematyczna aktywność fizyczna uelastycznia więzadła i wzmacnia mięśnie stabilizujące stawy, co zmniejsza ryzyko urazów, a tym samym niszczenia stawu. Aktywność fizyczna ma też ogromne znaczenie w prawidłowym metabolizmie chrząstki stawowej. A od tego zależy jej odporność na przeciążenia.

Ważne jest też utrzymanie prawidłowej masy ciała, bo im więcej ważymy, tym bardziej obciążamy stawy, co powoduje szybsze ich zużywanie się. Nadwadze i otyłości często towarzyszą zaburzenia metaboliczne (np.dna moczanowa, cukrzyca), które także przyśpieszają rozwój zmian zwyrodnieniowych. Co istotne, otyłość działa prozapalnie, a przewlekły stan zapalny w organizmie przyczynia się do niszczenia chrząstki stawowej. Z tego powodu w diecie należy unikać produktów, które mają działanie prozapalne, m.in. słodyczy, napojów wysokosłodzonych, czerwonego mięsa, fast foodów, tłustego nabiału. Jak najczęściej warto natomiast jeść produkty o właściwościach przeciwzapalnych: intensywnie kolorowe warzywa i owoce, które są też bogate w witaminę C, potrzebną do wytwarzania kolagenu – budulca chrząstki stawowej; przyprawy – imbir i kurkumę; oraz siemię lniane i ryby (źródło kwasów omega-3, łagodzących procesy zapalne).

Stawy trzeba również chronić przed nagminnymi przeciążeniami (np. związanymi z pracą zawodową, hobby, sportem wyczynowym). Sprzyjają one bowiem rozwojowi choroby zwyrodnieniowej. Może ona dotyczyć każdego stawu, najczęściej jednak atakuje kolana, biodra, dłonie i stopy, a także kręgosłup. Objawia się bólem, sztywnością stawów (zwłaszcza rano), trzeszczeniem podczas ruchu. Z czasem zmienia się kształt stawu i ograniczona jest jego ruchomość. Podpowiadamy, jak zadbać o konkretne stawy, by przedłużyć im młodość.

Więcej w listopadowym numerze Zdrowia
w sprzedaży od 16 października