Osteopenia to choroba kości. Przyczyny, objawy i leczenie osteopenii

Osteopenia to choroba kości, w przebiegu której dochodzi do zmniejszenia się gęstości mineralnej kośćca. Osteopenia powszechnie jest uważana za wczesne stadium osteoporozy. Rzeczywiście, nieleczona osteopenia może doprowadzić do zwoju tej choroby, dlatego należy jak najszybciej wdrożyć odpowiednie leczenie. Jakie są przyczyny i objawy osteopenii? Na czym polega jej leczenie?

Spis treści

1. Osteopenia - przyczyny i czynniki ryzyka
2. Osteopenia - objawy
3. Osteopenia - diagnoza
4. Osteopenia - leczenie

Osteopenia oznacza zmniejszanie się gęstości mineralnej kości przy zachowaniu zdolności do właściwej mineralizacji, czyli odkładania się w kościach fosforanów wapnia. Jak oceniają eksperci pracujący przy Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), przy osteopenii masa kostna jest obniżona o 1-2,5 w stosunku do normy. Niektórzy uważają, że osteopenia jest wczesnym stadium osteoporozy, jednak nie u każdego pacjenta z osteopenią dochodzi do rozwoju tej choroby.

Osteopenia - przyczyny i czynniki ryzyka

Osteopenia, podobnie jak osteoporoza, często pojawia się u kobiet po menopauzie. Wówczas bezpośrednią przyczyną zmniejszenia masy kostnej jest hipoestrogenizm, czyli niedobór estrogenów. Hormony te, w normalnym stężeniu, wpływają korzystnie na metabolizm kostny. Jednak w okresie menopauzy jajniki wytwarzają coraz mniejsze ilości estrogenów, które w coraz mniejszym stopniu działają ochronnie na kości. W związku z tym dochodzi do przewagi procesów osteolizy (niszczenia kości) nad osteogenezą (kościotworzeniem).

Zauważano również, że osteopenia często występuje u kobiet zawodowo uprawiających sport. Osteopenia - obok zaburzeń miesiączkowania i zaburzeń odżywiania - jest objawem tzw. syndromu (zespołu) atletki. Restrykcyjna dieta w połączeniu z ćwiczeniami doprowadza do spadku masy ciała sportsmenek, a dalej do spadku poziomu estrogenów, a co za tym idzie - do zaniku miesiączki, a także do zmniejszenia mineralnej gęstości kości. W związku z tym w grupie ryzyka znajdują się także osoby bardzo szczupłe.

Osteopenia może być również wynikiem prowadzenia niewłaściwego stylu życia: źle zbilansowanej diety, braku ruchu, nadmiernego spożycia alkoholu, palenia tytoniu. Także długotrwałe stosowanie niektórych leków (m.in. glikokortykosteroidów, inhibitorów proteazy stosowanych w leczeniu zakażenia HIV) i ekspozycja na promieniowanie jonizujące mogą przyczynić się do obniżenia mineralnej gęstości kości.

Poza tym osteopenia może się pojawić w przebiegu choroby trzewnej (celiakii).

Zobacz galerię 11 zdjęć

Osteopenia - objawy

Osteopenia przez wiele lat może nie dawać żadnych objawów. Często jej pierwszym sygnałem jest złamanie kości podczas niegroźnego z pozoru upadku (najczęściej są to złamania kręgosłupa, kości nadgarstków i bioder). Czasami przed złamaniem pojawiają się objawy zwiastujące, takie jak, np. bóle kości.

Osteopenia - diagnoza

W przypadku podejrzenia osteopenii przeprowadza się badanie gęstości mineralnej kości (densytometria kości). Jest ona mierzona metodą dwuenergetycznej absorpcjometrii promieniowania rentgenowskiego (DXA - density, dual photon X-ray absorption). Według Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), jeżeli wynik densytometrii T-score (gęstość kości mierzona np. z kręgosłupa lub szyjki kości udowej) spada poniżej –1, można mówić o osteopenii, a jeśli poniżej –2,5 - o osteoporozie.

• norma: T-score powyżej -1
• osteopenia: T-score pomiędzy od -1 do -2,5
• osteoporoza: T-score poniżej -2,5

Osteopenia - leczenie

Jeśli wskaźnik densytometrii nie jest znacznie obniżony, wystarczy zadbać o odpowiednią dietę, bogatą głównie w wapń i witaminę D. Składniki te można znaleźć przede wszystkim w produktach mlecznych. Również magnez (np. pestki dyni, otręby pszenne, orzechy) wpływa korzystnie na gęstość mineralną kości, bo bierze udział w procesie przyswajania wapnia. W jadłospisie nie powinno również zabraknąć witaminy K (np. szpinak, żółtka jaj), która - przyjmowana razem w witaminą D - powstrzymuje nie tylko rozwój osteopenii, ale też osteoporozy, bo pierwsza witamina wzmacnia działanie drugiej. Należy także unikać palenia papierosów oraz spożywać kawę (zwiększa utratę wapnia, a to osłabia kości) i alkohol (upośledza przemianę witaminy D, co prowadzi do zmniejszenia przyswajania wapnia) w umiarkowanych ilościach.

Pomocne są także odpowiednie ćwiczenia - najlepiej bieganie i chodzenie.

Jeśli zdiagnozowano ciężką postać osteopenii, można zastosować farmakoterapię. Powszechnie stosowane leki to bisfosfoniany, w tym alendronian, rizedronian i ibandronianema, a także selektywne modulatory receptora estrogenowego (SERM).

4,99 zł

KUP TERAZ

Zadbaj o wzrok Pielęgnacja, ochrona, specjalistyczne badania - e-poradnik

• co wpływa na pogorszenie się wzroku
• jak możesz ulżyć swoim oczom
• co jeść, by były one w dobrej kondycji
• jak przebiegają specjalistyczne badania wzroku
• jak leczyć najczęstsze choroby oczu: jaskrę, zaćmę, zwyrodnienie plamki żółtej itd.

Monika Majewska