Kręgosłup – budowa i funkcje kręgosłupa

Kręgosłup to oś, na której opiera się całe ciało człowieka: organy wewnętrzne i mięśnie. Składa się z 33 lub 34 kręgów. Kręgosłup tworzy także kilka kręgów niepełniących żadnej funkcji. Jest to kość ogonowa – pozostałość po przodkach.

Kręgosłup to podpora całego ciała. Utrzymuje ciężar ciała i zapewnia równowagę, stanowi swoisty zaczep dla wielu kości, amortyzuje wstrząsy, a także chroni rdzeń kręgowy i nerwy rdzeniowe.

Budowa i funkcje kręgosłupa

Na górze jest 7 kręgów szyjnych (najmniejsze i najbardziej ruchome, umożliwiają poruszanie głową w różnych kierunkach). Niżej znajduje się 12 kręgów piersiowych połączonych z 12 parami żeber: 10 par łączy się z mostkiem, tworząc klatkę piersiową osłaniającą ważne narządy i zapewniającą swobodne oddychanie, dalej 5 kręgów lędźwiowych (są one najbardziej obciążone, gdy siedzimy lub stoimy) oraz 5 zrośniętych kręgów tworzy kość krzyżową, która wraz z miednicą osłania pęcherz i narządy układu rozrodczego. Na dole 4–5 zrośniętych kręgów tworzy kość ogonową. Nie pełnią one żadnej funkcji, są pozostałością po przodkach.
Gdy kręgosłup jest odciążony, np. podczas leżenia na plecach, krążek międzykręgowy nasiąka jak gąbka. Kiedy stoimy albo siedzimy, oddaje płyn z powrotem na zewnątrz. Dlatego rano jesteśmy o 1 cm wyżsi niż wieczorem. Niższy wzrost i zmniejszenie sprężystości kręgosłupa u osób starszych tłumaczy się m.in. zmniejszoną zdolnością dysków do pobierania wody.
Każdy kręg zbudowany jest z trzonu, łuku i 3 wyrostków: 2 poprzecznych oraz 1 kolczystego. Wyrostki poprzeczne sąsiadujących ze sobą kręgów tworzą stawy, pokryte chrząstką i wypełnione płynem maziowym, co zmniejsza tarcie i sprawia, że powierzchnie stawowe ślizgają się gładko, umożliwiając zginanie, prostowanie, ruchy boczne i skrętne całego kręgosłupa.
Kręgi poukładane jeden na drugim stanowią ochronny kanał kostny dla rdzenia kręgowego. Od niego otworami międzykręgowymi odchodzą korzenie nerwowe. Coraz bardziej się rozgałęziają, tworząc sieć przewodzącą impulsy między mózgiem a resztą ciała. Nerwy w odcinku szyjnym odpowiadają za ręce, w piersiowym za tułów, w lędźwiowym za nogi.
Kręgi porozdzielane są krążkami międzykręgowymi, potocznie nazywanymi dyskami. Krążek jest zbudowany z pierścienia włóknistego, który otacza jądro miażdżyste wypełnione galaretowatą substancją. Spełnia ono funkcję łożyska kulkowego, umożliwiającego ruchy między sąsiednimi kręgami.
Dysk utrzymuje kręgi w odpowiednich odstępach, amortyzuje wstrząsy, przejmuje siłę nacisku i rozkłada ją równomiernie na całą powierzchnię, kiedy np. siedzimy. Dzięki temu kręgi nie zderzają się i nie miażdżą.

miesięcznik "Zdrowie"

Zobacz galerię 9 zdjęć