Nie ignoruj bólu nadgarstka. Kiedy warto zgłosić się do lekarza?

Ból nadgarstka najczęściej pojawia się po jego przeciążeniu lub w wyniku urazu, gdy dochodzi np. do złamania lub skręcenia. Może także pojawić się z powodu choroby zapalnej stawów. Bólom nadgarstka towarzyszy często ograniczenie ruchomości, co przeszkadza w codziennym funkcjonowaniu. W niektórych przypadkach bez wdrożenia skutecznego leczenia może dojść do trwałej niepełnosprawności.

Spis treści

1. Ból nadgarstka - stłuczenie
2. Ból nadgarstka - złamanie
3. Ból nadgarstka - zwichnięcie
4. Ból nadgarstka - uszkodzenie kompleksu chrząstki trójkątnej
5. Ból nadgarstka - staw rzekomy kości łódeczkowatej
6. Ból nadgarstka - zapalenie pochewek ścięgien prostowników nadgarstka i palców
7. Ból nadgarstka - zespół de Quervaina
8. Ból nadgarstka - choroby reumatyczne
9. Ból nadgarstka - zmiany zwyrodnieniowe

Przyczyny bólu nadgarstka to najczęściej nadwyrężenie lub uraz. Nadgarstek jest zbudowany z wielu drobnych stawów, kości, ścięgien, nerwów i mięśni, które stanowią delikatną strukturę, w związku z tym jest on narażony na liczne przeciążenia i uszkodzenia, takie jak złamania czy zwichnięcia. Wówczas ból nadgarstka może pojawiać się przy zginaniu, obracaniu czy naciskaniu dłoni. Dodatkowo mogą mu towarzyszyć ból kciuka, a w poważniejszych przypadkach nawet przedramienia i łokcia.

Zdaniem eksperta

lek. Karolina Stępień specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu w Carolina Medical Center

Bóle nadgarstka mogą mieć różne źródło i wymagać różnego leczenia. Jeśli ból wystąpił po urazie, nie zmniejsza się i towarzyszą mu inne objawy – duży obrzęk, deformacja, ograniczenie ruchomości, wskazana jest konsultacja ortopedyczna na ostrym dyżurze. Odwlekanie wizyty lekarskiej w takim przypadku może tylko pogarszać rokowanie co do odzyskania sprawności nadgarstka.

Jeśli ból pojawia się po przeciążeniu, w wielu przypadkach odpoczynek, chłodzenie i łagodne leki przeciwzapalne świetnie rozwiązują problem. Jeśli mimo to nie uzyskujemy poprawy, warto zasięgnąć opinii ortopedy.

Stały, długo trwający ból nadgarstka, bez uchwytnej przyczyny, może być objawem choroby reumatycznej lub zmian zwyrodnieniowych. Im szybciej dolegliwości zostaną skonsultowane przez lekarza, tym większa szansa na uchwycenie zmian na początkowym etapie i zahamowanie postępu choroby, a co za tym idzie utrzymania sprawności nadgarstka.

Ból nadgarstka - stłuczenie

Mocne uderzenie w twardy przedmiot lub upadek na nadgarstek w wielu przypadkach kończy się jedynie niegroźnym stłuczeniem. Nie dochodzi do złamania lub zwichnięcia, ale urażone tkanki reagują bólem i obrzękiem, może pojawić się nawet zasinienie.

W większości przypadków objawy ustępują samoistnie w ciągu kilku dni albo po zastosowaniu chłodzenia czy łagodnych leków przeciwbólowych dostępnych bez recepty.

Jeśli ból jest silny, nie ustępuje, trwa dłużej niż kilka dni, towarzyszą mu inne objawy np. ograniczenie ruchomości nadgarstka, to może być coś poważniejszego i należy to skonsultować z ortopedą.

Ból nadgarstka - złamanie

W okolicy nadgarstka dochodzi najczęściej do złamań w dwóch miejscach. U osób młodych po upadku na tą okolicę bardzo często dochodzi do złamania najważniejszej kości nadgarstka - kości łódeczkowatej.

Ze względu na swoją budowę diagnostyka jej złamań jest bardzo trudna, te złamania bywają przeoczane, a brak odpowiedniego leczenia może skutkować przewlekłymi bólami nadgarstka. U osób starszych, szczególnie kobiet dotkniętych osteoporozą, częściej łamie się koniec dalszy kości promieniowej.

Jeśli jakość kości jest bardzo słaba, nawet niewielki uraz może spowodować poważne złamanie z widoczną deformacją. Możliwe są złamania wszystkich innych kości tworzących nadgarstek, ale urazy tych dwóch są zdecydowanie najczęstsze i najpoważniejsze – stosunkowo często wymagają zaopatrzenia operacyjnego.

Jeśli po upadku na nadgarstek pojawił się silny ból, duży obrzęk, ograniczenie ruchów, a nadgarstek jest zdeformowany, należy niezwłocznie udać się na ostry dyżur ortopedyczny.

Ból nadgarstka - zwichnięcie

Zwichnięcia nadgarstka, czyli utrata kontaktu powierzchni stawowych, nieprawidłowe przesunięcie się kości względem siebie, zdarzają się zdecydowanie rzadziej niż złamania w obrębie nadgarstka.

Objawy zwichnięcia są podobne do objawów złamania i należy je pilnie skonsultować na ostrym dyżurze. Zwykle wymagają pilnego nastawienia, często także leczenia operacyjnego.

Ból nadgarstka - uszkodzenie kompleksu chrząstki trójkątnej

Chrząstka trójkątna to amortyzator znajdujący się w środku nadgarstka po jego łokciowej stronie. Odpowiada za ruchy skrętne nadgarstka. Do uszkodzenia tej struktury może dojść w rezultacie silnego skręcenia stawu pod obciążeniem - na przykład niosąc ciężki przedmiot, manewrując nim – a także po upadku na tą okolicę.

Ból może pojawić się zaraz po urazie, ale często początkowo jest niewielki i dopiero z czasem nasila się i skłania pacjentów do konsultacji ortopedycznej. Pacjentom z uszkodzoną chrząstką trójkątną ból dokucza przede wszystkim w czasie takich ruchów, jak naciskanie klamki czy odkręcanie słoika. W przypadku takiego uszkodzenia może być konieczne leczenie operacyjne, coraz częściej wykonywane metodą artroskopową.

Ból nadgarstka - staw rzekomy kości łódeczkowatej

Długo trwający (kilka tygodni, miesięcy) ból nadgarstka po przebytym urazie może wskazywać na powstanie stawu rzekomego w obrębie kości łódeczkowatej. Jeśli dojdzie do złamania tej kości w wyniku urazu i zostanie ono przeoczone, bardzo rzadko dochodzi do jej zrostu bez zastosowania gipsu lub bez operacji.

Jeśli Pacjent po urazie zlekceważy objawy lub zostanie skonsultowany, ale nie zastosuje się do zaleceń, musi się liczyć z możliwością powstania stawu rzekomego tej kości. W miarę upływu czasu od urazu leczenie złamania tej kości, a po kilku tygodniach powstałego w miejscu złamania stawu rzekomego jest trudne i w zasadzie zawsze operacyjne.

Ból nadgarstka - zapalenie pochewek ścięgien prostowników nadgarstka i palców

Ból nadgarstka, który wystąpił po jego przeciążeniu pracą, wykonywaniu powtarzalnych ruchów nadgarstka, może świadczyć o zapaleniu pochewek ścięgien przebiegających na jego grzbiecie. Dochodzi do ich podrażnienia, oprócz bólu może wystąpić także obrzęk, zaczerwienienie czy ograniczenie zakresu ruchomości.

Zwykle skuteczne jest leczenie zachowawcze - chłodzenie, leki przeciwzapalne, czasami może okazać się konieczne zastosowanie ortezy albo łuski gipsowej.

Ból nadgarstka - zespół de Quervaina

Ból zlokalizowany w nadgarstku po stronie kciuka, który utrudnia ruchy kciukiem, może być objawem zespołu de Quervaina. To sytuacja, w której dochodzi do zwężenia pochewki dla dwóch głównych ścięgien zawiadujących ruchami kciuka, co powoduje, że ich przesuwanie się staje się bardzo bolesne i utrudnia Pacjentowi funkcjonowanie.

Zdarza się tak po przeciążeniu pracą, często także w chorobach reumatycznych. Wymaga konsultacji ortopedycznej i wdrożenia odpowiedniego leczenia - leków przeciwzapalnych podawanych doustnie lub w zastrzyku, w niektórych przypadkach konieczna bywa operacja.

Ból nadgarstka - choroby reumatyczne

W przypadku ogólnoustrojowych chorób reumatologicznych - takich, w których organizm w nieprawidłowy sposób atakuje własne tkanki (reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów i inne) nadgarstki są zajęte stosunkowo często.

Wówczas ból nasila się wraz z rzutami (zaostrzeniami) choroby. Skuteczne leczenie w takich przypadkach wymaga łagodzenia stanu zapalnego w całym organizmie. Pacjent powinien pozostawać pod stałą opieką poradni reumatologicznej.

Ból nadgarstka - zmiany zwyrodnieniowe

Zmiany degeneracyjne, nasilające się z wiekiem wskutek "zużywania się" powierzchni stawowych, mogą dotykać nadgarstki tak samo jak każde inne stawy w organizmie człowieka. W porównaniu z kolanem czy biodrem dużo rzadziej dają o sobie znać, ale w przypadku bólu nadgarstka należy je podejrzewać.

Konieczna jest diagnostyka, która określi stopień zaawansowania zmian, bo od tego uzależnia się leczenie.

Czytaj też:

• Nadgarstek – budowa, funkcje, choroby
• Uraz nadgarstka: objawy i leczenie
• Zespół cieśni nadgarstka: objawy, leczenie i rehabilitacja
• Złamania kości nadgarstka nierozpoznane mogą prowadzić do powstania stawu rzekomego

lek. Karolina Stępień specjalista ortopedii i traumatologii narządu ruchu w Carolina Medical Center