Żylaki - awaria układu krążenia

Żylaki nie tylko brzydko wyglądają, ale mogą też być bardzo groźne. Jeśli szybko zareagujesz na pierwsze sygnały świadczące o pojawieniu się żylaków, unikniesz wielu problemów. Nieleczone żylaki powodują ból, obrzęki, owrzodzenie skóry, zakrzepy, a nawet zator tętnicy płucnej.

Wbrew pozorom to nie serce wsysa krew żylną z nóg – tłoczy ją od stopy ku górze cały system pomp mięśniowych. Większość krwi żylnej w nodze wędruje w górę szerokimi żyłami głębokimi, pozostałe 5-10 proc. płynie cieńszymi żyłami powierzchniowymi. Łączą je ze sobą żyły przeszywające (przetoki żylne). Nacisk mięśni nóg na żyły działa jak tłok pompy.
Napięte mięśnie, powiększając swoją objętość wypychają całą krew z danego odcinka żył w kierunku serca. Do tego każda żyła zaopatrzona jest w specjalne zawory – zastawki, umieszczone blisko siebie, jedne na drugimi, jak szczeble drabiny. Są elastyczne i odchylając się od siebie, sprawiają, że krew w żyłach płynie tylko w kierunku serca. Kiedy pod wpływem siły ciążenia chce opaść – zastawki szczelnie zamykają się, zapobiegając cofaniu się krwi w dół nóg. Są bardzo mocne – raczej pęknie żyła, niż zdrowa zastawka ustąpi pod naporem krwi.

Jak powstają żylaki

Jeżeli zastawki szwankują, wówczas część krwi płynącej w kierunku serca zaczyna się cofać - zamiast płynąć z żył powierzchniowych do głębokich i do serca, pokonuje drogę odwrotną: z żył głębokich cofa się do powierzchniowych i w dół ku stopie. Ten wsteczny ruch krwi lekarze nazywają refluksem żylnym. Sprawia on, że krew zaczyna zalegać w żyłach powierzchniowych. Jej nacisk na ściany naczyń rośnie i delikatne ściany żył rozszerzają się – tak powstają żylaki.
Skłonność do żylaków możemy odziedziczyć, ale na ich tworzenie się mają również wpływ czynniki zewnętrzne. Sprzyjają im:

• praca stojąca lub siedząca
• ciąża i poród
• pigułka antykoncepcyjna i hormonalna terapia zastępcza
• choroby dróg rodnych
• ciężka praca fizyczna
• przewlekłe zaparcia
• otyłość
• palenie papierosów
• nadmiar ciepła – sauna, gorące kąpiele, solarium, depilacja gorącym woskiem
• zbyt obcisłe ubranie, nie tylko wpijające się w skórę skarpety, ale też  bardzo dopasowane dżinsy
• niewygodne buty – zbyt wysokie (powyżej 5 cm obcasy) czy wąskie czubki
• brak ruchu

Dlaczego żylaki są groźne?

Bo nieleczone mogą doprowadzić do ciężkich powikłań, nawet zagrażających życiu. Z czasem dochodzi do powstania obrzęków w okolicy kostek, zaburzeń w prawidłowym odżywianiu skóry, w końcu do jej martwicy i trudno gojących się owrzodzeń. W obrębie żylaków nierzadko dochodzi do stanów zapalnych i powstawania zakrzepów. Zakrzepowe zapalenie żył niestety często jest lekceważone, a tymczasem jest to bardzo groźne schorzenie, tym bardziej jeżeli dotyczy żył głębokich. Jego najpoważniejszym powikłaniem może być nawet zator tętnicy płucnej.

Z żylakami u lekarza

Nawet jeśli nie odczuwasz dolegliwości, to warto zająć się żylakami ze względów estetycznych. Na pewno trzeba zasięgnąć porady, gdy puchną ci stopy, masz wrażenie ”ciężkich nóg”, czujesz w nich pulsowanie czy rozpierający ból. Im wcześniej zaczniesz działać, tym leczenie będzie prostsze i mniej uciążliwe. Zawsze idź do lekarza, gdy noga nagle spuchnie, przybierze kolor sinoczerwony lub boli – powodem może być skrzep krwi, tkwiący głęboko w żyle lub gdy żylakom towarzyszą otwarte rany.

Agnieszka Paculanka