Zaburzenia krążenia mózgowego

Zaburzenia krążenia mózgowego prowadzą do różnych dolegliwości – ich skutkiem mogą być bowiem zarówno zawroty głowy, jak i osłabienie, zaburzenia pamięci czy różnego stopnia niedowłady.Zaburzenia krążenia mózgowego są poważnym zagrożeniem – mogą być nawet przyczyną udaru mózgu. Jakie mogą być przyczyny zaburzeń krążenia mózgowego i jak zapobiegać ich występowaniu?

Spis treści

1. Zaburzenia krążenia mózgowego: przyczyny i czynniki ryzyka
2. Zaburzenia krążenia mózgowego: objawy
3. Zaburzenia krążenia mózgowego: diagnostyka
4. Zaburzenia krążenia mózgowego: leczenie
5. Zaburzenia krążenia mózgowego: zapobieganie

Zaburzenia krążenia mózgowego mogą prowadzić do poważnych konsekwencji. Dlaczego? Otóż tak jak masa mózgowia stanowi około 2% masy całego ludzkiego ciała, tak organ ten zużywa nawet 20% dostarczanego do organizmu tlenu oraz 25% spośród całej ilości krążącej w nim glukozy.

W sytuacji, gdy do mózgowia są transportowane niedostateczne ilości wymienionych wyżej substancji, pojawiać się mogą u ludzi rozmaitego rodzaju dolegliwości – przyczyną takiego problemu mogą być zaburzenia krążenia mózgowego krwi.

Krew do mózgowia dostarczana jest drogą czterech naczyń, którymi są tętnice szyjne wewnętrzne (prawa i lewa) oraz dwie tętnice kręgowe.

Wywodzące się od tych struktur odgałęzienia tworzą skomplikowaną sieć naczyniową, której zadaniem jest regularne dostarczanie - wraz z krwią - niezbędnych do właściwej czynności wszystkich komórek nerwowych substancji, którymi są tlen oraz glukoza. 

Zaburzenia krążenia mózgowego: przyczyny i czynniki ryzyka

Do nieprawidłowego przepływu krwi w mózgowiu doprowadzać mogą przede wszystkim zmiany miażdżycowe w naczyniach krwionośnych zaopatrujących układ nerwowy.

Przyczynami zaburzeń krążenia mózgowego mogą być również wytworzenie się tętniaków w naczyniach mózgowych czy pojawianie się zakrzepów w ich obrębie.

Wśród problemów, które mogą sprzyjać nieprawidłowościom dotyczącym krążenia mózgowego krwi, wymienić można:

• nadciśnienie tętnicze (szczególnie nieleczone lub niedostatecznie kontrolowane)
• cukrzycę
• palenie papierosów
• hipercholesterolemię
• nadużywanie alkoholu
• nadmierną masę ciała
• zaburzenia rytmu serca (szczególnie w postaci migotania przedsionków, gdzie istnieje zwiększone ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych)

Powyższe stanowią modyfikowalne czynniki ryzyka zaburzeń krążenia mózgowego, w końcu nadciśnienie czy cukrzycę można leczyć, a nadmierną masę ciała zredukować.

Wyróżnia się jednak także i niemodyfikowalne czynniki ryzyka tego problemu, do nich zaliczane są:

• wiek (im pacjent starszy, tym większe jest ryzyko wystąpienia u niego zaburzeń krążenia mózgowego)
• płeć (mężczyźni mają większe niż kobiety ryzyko nieprawidłowego krążenia krwi w mózgowiu)
• uwarunkowania genetyczne (pacjenci, w których rodzinach ktoś zmagał się zaburzeniami krążenia mózgowego, sami mają zwiększone ryzyko tego, że podobne problemy wystąpią również i u nich)

Zaburzenia krążenia mózgowego: objawy

W przebiegu zaburzeń krążenia mózgowego występować mogą różnego rodzaju dolegliwości – wszystko zależy tutaj od tego, jaka dokładnie powiązana z tymi nieprawidłowościami patologia wystąpi u chorego.

Inne bowiem objawy pojawiają się w przypadku udaru mózgu, inne zaś rozwijać się mogą u chorych z krwawieniem wewnątrzczaszkowym czy przemijającym epizodem niedokrwiennym (TIA).

Ogólnie jednak sugerować omawiane problemy i stanowić objawy zaburzeń krążenia mózgowego mogą takie nieprawidłowości, jak:

• nagłe, znaczne osłabienie
• szumy uszne
• niedowłady lub paraliże
• zaburzenia czucia
• zawroty głowy
• zaburzenia świadomości
• zaburzenia pamięci
• zaburzenia mowy oraz zaburzenia widzenia (szczególnie niepokojące wtedy, gdy pojawiają się nagle)
• zaburzenia równowagi
• nagły, wyjątkowo silny ból głowy (budzący zaniepokojenie zwłaszcza w sytuacji, gdy pojawia się on u osoby, która wcześniej nie zmagała się z podobnego rodzaju dolegliwościami)

Zaburzenia krążenia mózgowego: diagnostyka

Pacjent, u którego pojawiają się jakieś potencjalne objawy zaburzeń krążenia mózgowego, bezapelacyjnie powinien udać się do lekarza - w końcu dolegliwości te mogą wynikać nawet i z tak poważnej choroby, jaką jest udar mózgu.

Wybór badań, które wykonuje się w diagnostyce takich problemów, uzależniony jest przede wszystkim od tego, jaki jest stan pacjenta - inne postępowanie diagnostyczne wdraża się u chorego, u którego epizodycznie pojawiające się dolegliwości mogą wynikać z miażdżycy i ograniczonego przez to przepływu krwi w mózgowiu, a inne u pacjenta, który mógł doświadczyć udaru mózgu.

Do badań, które znajdują wykorzystanie w diagnostyce zaburzeń mózgowego krążenia krwi, zaliczyć można przede wszystkim:

• badanie neurologiczne
• badania obrazowe głowy (takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny)
• badanie elektroencefalograficzne (EEG)
• badanie płynu mózgowo-rdzeniowego, pozyskanego drogą punkcji lędźwiowej
• badania ultrasonograficzne (np. USG Doppler tętnic szyjnych)

Zaburzenia krążenia mózgowego: leczenie

Tak jak różny bywa przebieg procesu diagnostycznego u pacjentów z podejrzeniem zaburzeń krążenia mózgowego, tak i różne bywa ich leczenie.

Wszystko bowiem zależy od tego, jaka dokładnie jednostka doprowadziła do ich wystąpienia. U tych chorych, u których za problem odpowiadają zmiany miażdżycowe, zlokalizowane w tętnicach szyjnych i skutkujące ograniczeniem dopływu krwi do mózgowia, możliwe jest poszerzenie światła naczyń z wykorzystaniem odpowiedniego leczenia zabiegowego.

W tych zaś przypadkach, gdzie zaburzenia krążenia mózgowego pojawiają się nagle i wynikają one np. z udaru mózgu, niezbędne są próby przywrócenia właściwego przepływu krwi w układzie nerwowym (np. poprzez podanie chorym z udarem niedokrwiennym leków rozpuszczających zakrzepy).

Czytaj też: Zakrzepica: objawy, przyczyny i leczenie

Zaburzenia krążenia mózgowego: zapobieganie

W profilaktyce zaburzeń krążenia mózgowego najistotniejsze jest prowadzenie zdrowego trybu życia, czyli dbałość o odpowiednio zbilansowaną, urozmaiconą dietę oraz regularne podejmowanie aktywności fizycznej.

W zapobieganiu problemowi niezbędne jest również niwelowanie czynników ryzyka jego wystąpienia - kluczowe jest leczenie sprzyjających mu schorzeń (hipercholesterolemii, nadciśnienia tętniczego czy cukrzycy), ważne jest również powstrzymywanie się od korzystania ze szkodliwych używek (papierosów czy alkoholu).

Ograniczyć ryzyko zaburzeń krążenia mózgowego może również redukcja nadmiernej masy ciała u tych osób, które zmagają się z nadwagą lub otyłością.

Przeczytaj także: Niewydolność krążenia - przyczyny i objawy. Leczenie niewydolności krążenia