WYSOKIE CIŚNIENIE zagraża życiu

Niskie ciśnienie pogarsza samopoczucie, ale nie jest niebezpieczne. Wysokie ciśnienie zagraża życiu, często jednak w ogóle nam nie dokucza. Działa po cichu, jak złodziej. Możemy wcale nie wiedzieć, że mamy nadciśnienie.

Spis treści

1. Problemy z ciśnieniem - leczenie bez leków
2. #TOWIDEO Domowe sposoby na obniżenie ciśnienia
3. Ciśnienie raz górę, raz w dół
4. Indywidualnie dobierana terapia
5. Ciśnienie a geny, wiek i styl życia
6. Kłopoty z ciśnieniem - sygnały ostrzegawcze

Nadciśnienie tętnicze ma ok. 10 milionów Polaków. Część z nich nie zdaje sobie z tego sprawy, bo nigdy go nie mierzą. Dotyczy to zwłaszcza ludzi młodych, przekonanych, że to choroba osób w podeszłym wieku. Tymczasem nadciśnienie coraz częściej stwierdza się u dwudziestoparolatków, nastolatków i dzieci.

Problemy z ciśnieniem - leczenie bez leków

Jeśli mierzymy sobie ciśnienie w domu i stwierdziliśmy, że przekracza normę, czyli 140/90 mmHg, możemy spróbować sami je obniżyć, czekając na wizytę u kardiologa. Przede wszystkim ograniczmy sól, bo to najbogatsze źródło sodu, który powoduje gromadzenie się wody w organizmie i zwiększenie napięcia mięśni gładkich naczyń krwionośnych, co skutkuje wzrostem ciśnienia. Dzienna dawka soli nie powinna przekraczać 5–6 g, a przeciętny Polak zjada jej 15–20 g, ponieważ jest obecna w chlebie, wędlinach, serach – prawie w całej żywności przetworzonej. Dlatego nie sólmy potraw, aby nie przekroczyć dziennej normy spożycia sodu. Gdy mamy nadwagę, zadbajmy o redukcję masy ciała, dzięki temu możemy uzyskać dalszy spadek ciśnienia. Zrezygnujmy z tłuszczów zwierzęcych, tłustych mięs i wędlin, jedzmy natomiast dużo warzyw i owoców bogatych w potas, który niweluje działanie sodu (np. banany, cytrusy, pomidory, ziemniaki, warzywa zielonolistne, bakalie). Nie żałujmy czasu na sen, bo podczas niego tętnice się rozkurczają. Ciśnienie obniża też regularny wysiłek fizyczny (4–5 razy w tygodniu po 30 minut), podczas którego dochodzi do zwiększenia produkcji tlenku azotu, dzięki czemu naczynia krwionośne łatwiej się rozkurczają, a tętnice stają mniej sztywne. Przy nadciśnieniu zalecane są sporty z wysiłkiem aerobowym (tlenowym), które uruchamiają wiele partii mięśni, np. nordic walking, jazda na rowerze, pływanie. Takie niefarmakologiczne metody leczenia nadciśnienia możemy zastosować, gdy jest ono łagodne (140-159/90–99 mmHg) i dobrze się czujemy. U części osób są one skuteczne. Jeśli mamy złe samopoczucie (silny ból głowy, ból w klatce piersiowej, zaburzenia widzenia, osłabienie), nie czekajmy na wizytę u kardiologa. Szukajmy pomocy u lekarza rodzinnego albo na pogotowiu.

#TOWIDEO Domowe sposoby na obniżenie ciśnienia

Ciśnienie raz górę, raz w dół

• Skoki ciśnienia – niekiedy znaczne (np. górne może sięgać nawet 200–300 mmHg) – są częstym objawem choroby wieńcowej.
• Tak może przejawiać się niedokrwienie mięśnia sercowego, niewidoczne jeszcze w EKG.
• Niestabilne nadciśnienie także można unormować, ale trzeba to robić powoli.
• Efektem zbyt szybkiego obniżania ciśnienia bywa bowiem niedokrwienny udar mózgu.

Indywidualnie dobierana terapia

Zwykle polega ona na zażywaniu w nie za wysokich dawkach 2–3 leków działających na różne mechanizmy wzrostu ciśnienia. Możliwa jest też kuracja lekami złożonymi, które mogą zastąpić 2–3 specyfiki, ale tylko u części pacjentów jest skuteczna. Terapię nadciśnienia dobiera się indywidualnie do profilu pacjenta, który określa wiele czynników, m.in. tryb życia, dieta, nałogi, stężenie cholesterolu, cukru, elektrolitów. Cały wachlarz leków prostych z pięciu grup terapeutycznych umożliwia lepsze dostosowanie terapii do profilu pacjenta. Jednakże pomimo dobrych, bezpiecznych leków obniżających ciśnienie i ich właściwego wyboru tylko w 20 proc. przypadków leczenie nadciśnienia jest skuteczne, bo odstawiamy przepisane specyfiki lub zażywamy je nieregularnie. Konsekwencją mogą być: udar mózgu, zawał, zaburzenia rytmu serca, niewydolność serca i nerek, przerost lewej komory serca, uszkodzenia siatkówki oka.

Ciśnienie a geny, wiek i styl życia

Ponad 90 proc. chorych ma nadciśnienie pierwotne, które nie ma jednej określonej przyczyny. Jest to raczej splot różnych niekorzystnych czynników. Niewątpliwie jednym z nich jest starzenie się organizmu, wskutek którego w naczyniach krwionośnych zachodzą zmiany degeneracyjne powodujące wzrost ciśnienia. Ogromne znaczenie mają również zaburzenia w układzie neurohormonalnym, czyli w wydzielaniu substancji regulujących ciśnienie, którym steruje autonomiczny układ nerwowy. U 30 proc. osób o nadciśnieniu decydują predyspozycje genetyczne. Ale dużą rolę odgrywają także czynniki zewnętrzne, takie jak dieta (nadmiar soli, tłuszczu, cukru), tryb życia, nałogi (picie alkoholu, palenie), a także stres. Zaledwie kilka procent chorych ma nadciśnienie wtórne, którego przyczyną jest schorzenie, np. bezdech senny, guzy nadnerczy, choroby naczyniowe, przewlekłe schorzenia nerek, koarktacja aorty (zwężenie).

Kłopoty z ciśnieniem - sygnały ostrzegawcze

Dla młodych ludzi nadciśnienie jest zaskoczeniem. Nie zdają sobie sprawy, że splot wymienionych wcześniej czynników środowiskowych i predyspozycji genetycznych może spowodować, iż pojawi się ono, zanim osiągną wiek dojrzały. Ale nadciśnienie zaskakuje też pięćdziesięciolatków, którzy mogą się go spodziewać, bo przychodzi cicho jak złodziej, bez bólu i dolegliwości. Czasami jednak organizm wysyła sygnały ostrzegawcze, które mogą świadczyć o wzroście ciśnienia. Jednym z nich jest uczucie ciągłego zmęczenia (dotyczy to zwłaszcza ludzi młodych), które nie ustępuje mimo odpoczynku. Zaniepokoić powinno też nagłe krwawienie z nosa niespowodowane urazem (np. uderzeniem) czy gigantycznym katarem. Bywa ono niejednokrotnie pierwszym sygnałem nadciśnienia. Częstym objawem tej choroby są bóle z tyłu głowy, w części potylicznej, którym może towarzyszyć uczucie sztywności karku, szyi. Umykają one uwadze osób, które często cierpią na ból głowy, bo nie zastanawiają się one nad jego lokalizacją, tylko od razu przyjmują leki przeciwbólowe. Charakterystyczna dla nadciśnienia jest również bezsenność. Powoduje ono, że jesteśmy nadmiernie pobudzeni, co utrudnia zasypianie. Chorobę tę mogą sygnalizować także bóle w klatce piersiowej. Zdarza się, że nie są one symptomem choroby wieńcowej, ale właśnie nadciśnienia. Gdy serce wykonuje zbyt duży wysiłek, żeby wtłoczyć krew w tętnice, gdzie panuje wysokie ciśnienie, dochodzi do jego przejściowego niedokrwienia, którego skutkiem jest ból.

• Objawami nadciśnienia są zawroty głowy i szumy w uszach (ale ten drugi objaw jest dość mało charakterystyczny i dotyczy przede wszystkim osób starszych). Częściej występują zaburzenia widzenia (pogorszenie ostrości wzroku, rozbłyski przed oczami), które zauważamy np. podczas prowadzenia samochodu, bo nie możemy dobrze ocenić sytuacji na drodze. Z reguły nie kojarzymy ich z nadciśnieniem, idziemy więc do okulisty. I to on rozpoznaje u nas tę chorobę podczas badania dna oka. Zaburzenia wzroku dość często współistnieją  z bólami głowy. Symptomami nadciśnienia są też obfitsze niż zwykle pocenie, częste uczucie gorąca, duszności, wypieki na twarzy. Mogą one zmylić kobiety około pięćdziesiątki, które biorą je za sygnały klimakterium, tymczasem takie objawy mogą towarzyszyć m.in. wzrostowi ciśnienia.

miesięcznik "Zdrowie"

2,00 zł

Kup teraz

ABS, dieta na płaski brzuch - e-poradnik

Z poradnika dowiesz się:

• co jeść, by osiągnąć wymarzony rezultat
• które produkty są zakazane
• dlaczego wystarczy ćwiczyć co drugi dzień