Wyprysk podudzi - przyczyny, objawy, leczenie

Wyprysk podudzi najczęściej spowodowany jest powikłaniami niewydolności żylnej, które występuje u osób z zaburzeniami krążenia żylnego w kończynach dolnych. Stąd też jego druga nazwa - wyprysk żylakowy. Jakie są objawy wyprysku podudzi i jak przebiega leczenie?

Spis treści

1. Wyprysk podudzi - przyczyny
2. Wyprysk podudzi - objawy
3. Wyprysk podudzi - rozpoznanie
4. Wyprysk podudzi - leczenie

Wyprysk podudzi zazwyczaj pojawia się u osób dorosłych po 50. roku życia. Częściej występuje u kobiet. Chorobie może też towarzyszyć owrzodzenie podudzi na tle żylakowym.

Wyprysk podudzi - przyczyny

Uważa się, że wyprysk podudzi pojawia się jako najpoważniejsze powikłanie przewlekłej niewydolności żylnej.

Przewlekła niewydolność żylna uznawana jest obecnie za chorobę cywilizacyjną, ponieważ, jak pokazują badania, problem dotyczy co drugiego dorosłego Polaka, a aż 80% chorych nigdy nie podjęło leczenia.

Pod hasłem przewlekła niewydolność żylna (PNŻ) lub inaczej Przewlekła Choroba Żylna (PChŻ) należy rozumieć wszystkie zaburzenia prawidłowego funkcjonowania żył (z wyjątkiem zakrzepicy, zatorów i urazów żył). Istotą choroby są zaburzenia powrotu krwi żylnej powodujące zastój krwi i nadciśnienie żylne w żyłach głównych i mikrokrążeniu.

Pojęcie PNŻ obejmuje wszystkie stany chorobowe dotyczące układu żylnego kończyn dolnych od niewielkich zmian skórnych, poprzez niewydolność układu powierzchownego do zaawansowanych postaci niewydolności żył głębokich.

Choroby żył zajmują 3 miejsce na świecie pod względem skali występowania i kosztów jakie generuje ich leczenie. Z niedawno przeprowadzonego badania (ponad 40 tys. osób) wynika, że 47% kobiet i 37% mężczyzn ma objawy przewlekłej niewydolności żylnej. 48% skarżyło się na żylaki, 27% miało teleangiektazje, czyli trwale rozszerzone drobne śródskórne, podskórne sploty żylne i naczynia włosowate. U 11% występowały obrzęki, a u 10% zmiany skórne.

Wszystkie te zmiany sprzyjają powstawaniu wyprysku podudzi, ponieważ przyczyniają się do zaburzeń krążenia w nogach.

Wyprysk podudzi może mieć charakter pierwotny, czyli występować w związku z zastojem krwi na skutek niewydolności żylnej, niedotlenienia lub uwalniania się na drodze nieimmunologicznej czynników prowokujących stan zapalny.

Czynnikami sprzyjających wypryskowi podudzi mogą być także mikrourazy, urazy oraz zakażenia bakteryjne. Wokół zmian zapalnych mogą pojawiać się owrzodzenia jako efekt stosowania maści łagodzących objawy wyprysku. Zazwyczaj jest to efekt tzw. wtórnej alergizacji.

Czytaj też: Owrzodzenie żylne goleni: przyczyny, objawy, leczenie

Wyprysk podudzi - objawy

Jak wskazuje nazwa, wyprysk pojawia się na podudziach i zwykle obejmuje wewnętrzną stronę nogi, gdzie skóra jest delikatniejsza niż na zewnątrz.

Zmiany chorobowe mogą występować na jednej lub obu nogach. Zmieniona chorobowo skóra jest wyraźnie odgraniczona od skóry zdrowej.

Przy utrzymywaniu się wyprysku podudzi przez długi okres czasu może dojść do uogólnionych krwiopochodnych odczynów alergicznych, na skutek przedostawania się do krążenia alergenów kontaktowych.

Uogólnione wysiewy takich zmian mają charakter drobnogrudkowej osutki, niekiedy zlewnej i ostrozapalnej. Mogą się rozprzestrzeniać na twarz, tułów i kończyny górne.

Zmianom skórnym dość często towarzyszy uciążliwy świąd, a w sytuacji zaostrzenia choroby również pieczenie i ból.

U niektórych pacjentów pojawiają się sączące zmiany, które bardzo często ulegają nadkażeniu bakteryjnemu i zliszajcowaceniu. Wówczas na skórze widoczne są charakterystyczne żółte strupy. Początkowo są wilgotne, ale z czasem przysychają. 

Czytaj też: Liszajec zakaźny: przyczyny i objawy, leczenie

Wyprysk podudzi - rozpoznanie

Zanim rozpocznie się leczenie wyprysku podudzi lekarz musi dokonać tzw. rozpoznania różnicowego, czyli wykluczyć przewlekłą grzybicę skóry oraz łuszczycę wysiękową. To bardzo ważne, ponieważ wszystkie wymienione schorzenia dają podobne objawy.

Aby mieć pewność, że pacjent cierpi z powodu wyprysku podudzi wykonuje się badanie mykologiczne, które wykazuje obecność grzyba w zmianach skórnych. Jeżeli testy są negatywne i nie stwierdza się obecności grzybów, wdraża się odpowiednie leczenie.

Wyprysk podudzi - leczenie

U osób z wypryskiem podudzi stosuje się leki poprawiające ukrwienie kończyn dolnych oraz leki przeciwalergiczne. To kuracja nazywana leczeniem ogólnym.

Leczenie miejscowe uzależnione jest od zaawansowania i nasilenia zmian. W okresie zaostrzenia choroby stosuje się okłady z preparatów zawierających taninę. Terapia ma na celu powstrzymanie wysięku.

Po opanowaniu wysięku zaleca się areozole, maści oraz kremy zawierające steroidy. W okresie podostrym wyprysku podudzi zleca się dostosowanie leków przeciwhistaminowych.

W przypadku przewlekłego wyprysku podudzi stosuje się maści natłuszczające oraz pasty (np. pastę cynkową), które chronią skórę przed drażniącym działaniem wysięku z owrzodzenia oraz maceracją skóry.

Niekiedy wdraża się również słabe środki kortykosteroidowe.

Sprawdzają się także okłady z kwasu bornego lub sody oczyszczonej.

O autorze

Anna Jarosz

Dziennikarka od ponad 40 lat zaangażowana w popularyzację edukacji zdrowotnej. Laureatka wielu konkursów dla dziennikarzy zajmujących się medycyną i zdrowiem. Otrzymała m. in. Nagrodę Zaufania „Złoty OTIS” w kategorii „Media i Zdrowie”, Wyróżnienie Św. Kamila przyznawane z okazji Światowego Dnia Chorego, dwukrotnie „Kryształowe Pióro” w ogólnopolskim konkursie dla dziennikarzy promujących zdrowie oraz wiele nagród i wyróżnień w konkursach na „Dziennikarza Medycznego Roku” organizowanego przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Dziennikarze dla Zdrowia.

Przeczytaj więcej tekstów tej autorki

Jaka to choroba?

Pytanie 1 z 12

Co dolega temu dziecku?

Atypowe zapalenie skóry

Atopowe zapalenie skóry

Atypiczne zapalenie skóry

Następne pytanie

Anna Jarosz