Wypadanie płatka zastawki mitralnej (zespół Barlowa)

Od czasu do czasu czujesz kołatanie serca, pobolewania w klatce piersiowej? Takie objawy może dawać wypadanie płatka zastawki mitralnej (zespół Barlowa). Nie jest to groźne i zwykle nie wymaga leczenia, ale warto porozmawiać o tym ze swoim lekarzem.

Spis treści

1. Zespół Barlowa - przyczyny
2. Zespół Barlowa - leczyć czy nie?
3. Kiedy potrzebna jest operacja?
4. Gdy masz zespół Barlowa

Zespół wypadania płatka zastawki mitralnej (dwudzielnej) czyli zespół Barlowa (MVP z ang. Mitral Valve Prolap se) to wpuklenie się jednego lub obu płatków zastawki dwudzielnej do lewego przedsionka w czasie skurczu komory. Osoby, które mają taką przypadłość, często o niej nie wiedzą i dowiadują się o tym np. w czasie rutynowego badania.

Lekarz osłuchujący serce z zespołem Barlowa słyszy dwa nieprawidłowe zjawiska - najpierw wyraźny ton śródskurczowy zwany klikiem (wtedy płatki zastawki mijają się, dążąc w górę ponad normalne poziome położenie), a następnie późnoskurczowy szmer fali zwrotnej (cofanie się krwi z lewej komory do lewego przedsionka przez nieszczelną zastawkę).

W razie wątpliwości wykonuje się USG serca (najlepiej w pozycji stojącej). Wypadanie płatka zostanie także zarejestrowane w zmienionym zapisie EKG.

Zespół Barlowa - przyczyny

Przyczyną zespołu wypadania płatka zastawki mitralnej często bywa niedobór karnityny i magnezu w organizmie. Niekiedy wypadanie płatka zastawki dwudzielnej wynika z wad budowy mięśnia sercowego.

Zespół Barlowa może także towarzyszyć chorobie niedokrwiennej serca lub być następstwem innych schorzeń. Np. częściej występuje u pacjentów z chorobą Gravesa-Basedowa (związaną z nadczynnością tarczycy) czy reumatyczną chorobą serca.

Zespół Barlowa - leczyć czy nie?

Na ten temat wciąż trwają dyskusje. Większość specjalistów uważa, że łagodnej postaci zespołu Barlowa leczyć nie trzeba. Należy jednak prowadzić zdrowy tryb życia i dbać o relaks, ponieważ stres nasila objawy i często prowadzi do zaostrzenia objawów choroby. A to może być groźne dla życia. Najniebezpieczniejszy jest częstoskurcz komorowy oraz migotanie komór. Zwykle jednak dotyka to osoby z utajonym ostrym zapaleniem mięśnia sercowego. Na szczęście taka sytuacja zdarza się niezwykle rzadko.

Leczenie podejmuje się wtedy, gdy pacjent skarży się m.in. na częste kołatanie serca czy zawroty głowy. Aby zmniejszyć te niepokojące objawy, lekarz może zapisać tzw. beta-blokery. Dodatkowo leki te pomagają przy niebezpiecznych częstoskurczach.

Bywa, że w wyniku zespołu wypadania płatka zastawki dwudzielnej u pacjenta stwierdza się falę zwrotną (cofanie się krwi z komory do przedsionka). Wtedy uzasadnione jest długotrwałe podawanie antybiotyków w celu zapobieżenia bakteryjnemu zapaleniu wsierdzia.

Kiedy potrzebna jest operacja?

Jeśli ryzyko powikłań wypadania płatków i niedomykalności zastawki jest wysokie, konieczne są częstsze badania kontrolne (co rok). Chodzi o monitorowanie narastania niedomykalności zastawki i przy określonych parametrach wprowadzenie operacyjnego leczenia, nawet gdy nie ma dolegliwości. Lekarze za wszelką cenę starają się zachować naturalną zastawkę. Dlatego kardiochirurdzy najczęściej wykonują plastykę, czyli naprawę zmienionej patologicznie zastawki. Taki zabieg, w porę przeprowadzony, daje szansę na odzyskanie zdrowia. Jeśli jest niemożliwy, wszczepiają zastawkę sztuczną (metalową) lub biologiczną. Ta pierwsza jest bardzo trwała, ale trzeba do końca życia przyjmować leki przeciwkrzepliwe i badać często (na ogół raz w miesiącu) krew na krzepliwość. W przypadku drugiej nie jest to niezbędne, trzeba się jednak liczyć z koniecznością kolejnej wymiany zastawki.

Gdy masz zespół Barlowa

Z zespołem Barlowa można normalnie żyć. Wada jest łagodna i nie powinna nas ograniczać. Ale jest kilka zaleceń, o których dobrze jest pamiętać. Co dwa-trzy lata - jeśli nie pojawiają się dodatkowe objawy - warto robić kontrolne badania EKG i USG serca. Osoby z wyraźnie słyszalnym klikiem i szmerem powinny zaniechać wyczynowego uprawiania sportów. Należy także ograniczyć ilość spożywanej kawy, mocnej herbaty, alkoholu i napojów chłodzących zawierających kofeinę. Ma ona właściwości pobudzające, co nasila objawy zespołu Barlowa. Wypadanie płatka zastawki mitralnej często występuje u kobiet w okresie okołomenopauzalnym. Związane jest to ze zwiększającym się wtedy napięciem układu współczulnego. W takiej sytuacji warto pomyśleć o zastosowaniu hormonalnej terapii zastępczej.

miesięcznik "Zdrowie"