Ten rodzaj miażdżycy jest szczególnie groźny. Nie bagatelizuj tych objawów

Weryfikacja

Autor: Klaudia Kierzkowska

Tętnice odpowiadają za dotlenienie mózgu, a zablokowanie tętnicy szyjnej blaszką miażdżycową może doprowadzić do udaru mózgu. Zwężenie tętnic szyjnych będących wynikiem miażdżycy może dawać niepokojące sygnały, których nie należy bagatelizować. Na co zwrócić szczególną uwagę?

Częstość występowania zmian miażdżycowych wzrasta wraz z wiekiem. W początkowym stadium, gdy zwężenie nie jest duże, objawy są niemalże niezauważalne. Dopiero z upływem czasu mogą pojawić się niepokojące sygnały.

Miażdżyca tętnic szyjnych – czym jest?

Tętnice szyjne odpowiadają za doprowadzenie krwi do mózgu i narządów zlokalizowanych w obrębie głowy. Mózg zaopatrywany jest w krew dzięki dwóm tętnicom szyjnym oraz dwóm tętnicom kręgowym, które biegną od aorty do podstawy czaszki. Miażdżyca tętnic szyjnych to złożony proces zwyrodnieniowo-zapalny. Wraz z upływem czasu dochodzi do okładania cholesterolu, komórek zapalnych i zwapnień, co w konsekwencji prowadzi do pogrubienia ścian tętnicy i wytworzenia blaszek miażdżycowych. Następuje zwężenie światła tętnicy, a niekiedy dochodzi do jej zamknięcia.

Kto jest w grupie ryzyka?

Do rozwoju miażdżycy tętnic szyjnych doprowadza głównie nieodpowiednia dieta, otyłość, brak aktywności fizycznej, palenie papierosów, zaawansowany wiek czy nadciśnienie tętnicze. Niekorzystny wpływ ma również hipercholesterolemia czyli wysokie stężenie cholesterolu całkowitego i LDL, a niskie stężenie cholesterolu HDL.

Miażdżyca tętnic szyjnych – objawy

Zwężenie tętnic szyjnych będące wynikiem miażdży może dawać sygnały, które niestety często bywają bagatelizowane. Objawy uzależnione są od stopnia zwężenia tętnicy i jej lokalizacji.

Dolegliwości pojawiające się w związku z niedrożnością tętnic szyjnych są wynikiem zaburzeń dopływu krwi do ośrodkowego układu nerwowego. Mogą pojawić się zaburzenia czuciowe – zniesienie czucia, mylne wrażenia czuciowe czy przeczulica; zaburzenia ruchowe czyli zmniejszenie siły mięśniowej lub jej całkowity zanik; zaburzenia widzenia czyli przemijająca ślepota lub różnego rodzaju mroczki i błyski, a także zaburzenia mowy. Dodatkowo mogą wystąpić problemy z pamięcią, bóle i zawroty głowy, a także chwilowa utrata przytomności.

Może się zdarzyć, że miażdżyca tętnic szyjnych przebiega zupełnie bezobjawowo co jest szczególnie groźne dla zdrowia i życia. Chory nie jest świadomy rozwijającej się choroby, a tym samym znajduje się w grupie dużego ryzyka wystąpienia udaru mózgu.

Zwężenie tętnic szyjnych - badanie

Podczas wizyty lekarz przeprowadza dokładny wywiad dotyczący zaobserwowanych objawów, a także przeprowadza badanie fizykalne – sprawdza tętno na różnych tętnicach górnych części ciała. Za pomocą stetoskopu ocenia obecność szmerów naczyniowych. Dokonywany jest także pomiar ciśnienia na obu ramionach. W przypadku, gdy różnica ciśnienia skurczowego między tętnicami ramiennymi jest większa niż 20-30 mmHg to najprawdopodobniej doszło do zwężenia w jednej z tętnic podobojczykowych lub w pniu ramienno-głowowym.

Podstawową rolę w diagnostyce miażdżycy tętnic szyjnych odgrywa USG, podczas którego możliwe jest oszacowanie wielkości blaszki miażdżycowej i ocena stopnia zwężenia naczynia. Dzięki badaniu Dopplerowskiemu tętnic szyjnych możliwa jest ocena przepływu w naczyniach i stwierdzenie ewentualnego ograniczenia przepływu krwi przez naczynia. Kolejnym badaniem obrazowym, które wykorzystywane jest w diagnostyce zwężenia tętnic szyjnych jest tomografia komputerowa, a także rezonans magnetyczny głowy z opcją obrazowania naczyń. Arterografia – obrazowanie tętnic z podaniem środka kontrastowego, ze względu na inwazyjność, przeprowadzana jest wyłącznie w wybranych przypadkach.

Jak wygląda leczenie?

Leczenie uzależnione jest głównie od charakteru zmian w tętnicach szyjnych. Leczenie zachowawcze polega na dożywotnim przyjmowaniu kwasu acetylosalicylowego, który zmniejsza ryzyko powstawania zatorów i wystąpienia udaru niedokrwiennego.

Przy najmniej zaawansowanej miażdżycy wdrażane jest leczenie statynami, które obniżają stężenie cholesterolu we krwi. Najpowszechniejszym sposobem leczenia tętnic szyjnych jest operacja chirurgicznego usuwania blaszek miażdżycowych.

Metody zabiegowe wykorzystywane są u chorych, u których doszło do niedokrwienia mózgu, udaru mózgu lub u tych, u których zwężenia tętnic szyjnych przekraczają 50 proc. Niezwykle istotna jest zmiana nawyków – zwiększenie aktywności fizycznej (pod kontrolą lekarza), rzucenie palenia, wprowadzenie zdrowej diety, obniżenie masy ciała.

Miażdżyca tętnic szyjnych – jak powinna wyglądać dieta?

Prawidłowa dieta odgrywa istotną rolę w leczeniu miażdżycy tętnic szyjnych. Należy ograniczyć spożywanie tłuszczy zwierzęcych zawierających nasycone kwasy tłuszczowe przyczyniające się do wzrostu poziomu cholesterolu np. tłustego mleka, serów czy masła. Białe pieczywo najlepiej zastąpić tym pełnoziarnistym. Należy zrezygnować ze spożywania dużej ilości soli, słodyczy, napojów gazowanych czy jedzenia typu fast food. Zastosowane terapii i zmiana stylu życia może doprowadzić do zahamowania postępu zmian miażdżycowych.

Klaudia Kierzkowska