TAMPONADA SERCA - przyczyny, objawy i leczenie

Tamponada serca to stan zagrożenia życia. Jeśli objawy tamponady serca nie zostaną rozpoznane na czas, dojdzie do zatrzymania akcji serca i śmierci. Jakie są przyczyny tamponady? Jak rozpoznać jej objawy? Na czym polega leczenie?

Spis treści

1. Tamponada serca - przyczyny
2. Tamponada serca - objawy
3. Tamponada serca - diagnostyka
4. Tamponada serca - leczenie

Tamponada serca to stan, w przebiegu którego w osierdziu ("worku", w którym znajduje się serce) dochodzi do gromadzenia się płynu wysiękowego lub krwi. Konsekwencją jest znaczny wzrost ciśnienia w worku osierdziowym. Wówczas do serca nie napływa wystarczająca ilość krwi, a co za tym idzie - mniejsza jej ilość wypływa z serca do naczyń zaopatrujących narządy w tlen. Jeśli tamponada serca nie zostanie rozpoznana na czas, dojdzie do zatrzymania krążenia i śmierci.

W zależności od tego, jak szybko dochodzi do gromadzenia się płynu w worku osierdziowym i wzrostu ciśnienia wewnątrzosierdziowego, wyróżnia się tamponadę ostrą i podostrą. W tym pierwszym przypadku do wzrostu ciśnienia dochodzi w kilka minut. W przypadku tamponady podostrej płyn gromadzi się w worku osierdziowym w ciągu kilku, kilkudziesięciu godzin.

Tamponada serca - przyczyny

Tamponada serca może być wynikiem urazu klatki piersiowej (zwłaszcza w jej środkowej części), np. postrzału, dźgnięcia nożem, uderzenia o kierownicę w czasie wypadku samochodowego.

Przyczyną podostrej tamponady serca może być także choroba nowotworowa. Do zajęcia osierdzia może dojść zwłaszcza w przebiegu raka płuca, rak sutka i czerniaka.

Tamponada serca może być jednym z pierwszych objawów choroby nowotworowej lub układowej

Prawdopodobieństwo wystąpienia tamponady serca istnieje także u osób, u których doszło do zapalenie osierdzia, pęknięcia ściany serca w wyniku zawału, pęknięcia tętniaka aorty, rozwoju choroby układowej tkanki łącznej.

Tamponada serca może świadczyć także o schyłkowej niewydolności nerek lub wątroby.

W literaturze opisano również obecność płynu w osierdziu w przebiegu chorób genetycznych (dystrofii mięśniowej Duchenne’a).

Tamponada serca może być też powikłaniem po zabiegu kardiochirurgicznym, np. wszczepieniu rozrusznika serca, koronografii, przezskórnej angioplastyki wieńcowej (także tej z założeniem stentu).

Tamponada serca - objawy

• duszność, która nasila się w pozycji leżącej
• ból w klatce piersiowej
• zmniejszona tolerancja wysiłku

Charakterystyczna triada objawów tamponady serca to niskie ciśnienie krwi, ciche tony serca i poszerzenie żył szyjnych.

• przyspieszone bicie serca
• poszerzenie żył szyjnych
• niskie ciśnienie krwi
• ciche tony serca
• kaszel
• utrudnione połykania
• zimna, blada skóra
• omdlenia, a nawet utrata przytomności

Tamponada serca - diagnostyka

W celu rozpoznania tamponady serca wykonuje się inwazyjne badanie, którego celem jest jest pomiar ciśnienia wewnątrzosierdziowego i ciśnień napełniania w obrębie lewych i prawych jam serca.

Tamponada serca - leczenie

Tamponada serca wymaga jak najszybszej interwencji lekarskiej. Konieczne jest nakłucie worka osierdziowego w celu wyciągnięcia nadmiaru płynu (tzw. perikardiocenteza). Jeśli jednak taki zabieg nie przynosi rezultatów, wykonuje się perikardiektomię (usuwa się część lub całe osierdzie).

Monika Majewska