Sprawdź, czy grozi ci udar? Jakie są przyczyny udaru?

Udar mózgu to trzecia po zawałach i nowotworach przyczyna umieralności Polaków. Co sprawia, że mężczyzn udar dopada częściej niż kobiety? Co zrobić, by zmniejszyć ryzyko jego wystąpienia? Jakie są najczęstsze przyczyny udaru mózgu?

Spis treści

1. Udar mózgu - przyczyny: ciśnienie, cukrzyca, choroby serca
2. Udar mózgu - co mu sprzyja?
3. Udar mózgu - jak zapobiec?

Udar mózgu tak naprawdę może przydarzyć się każdemu. Są pewne czynniki przyspieszające rozwój choroby, zaliczamy do nich m. in. nadciśnienie, cukrzycę czy palenie papierosów. 

Nawet znając wszystkie przyczyny udaru mózgu trudno ocenić szanse na jego uniknięcie. Można jednak oszacować poziom zagrożenia i podejmować działania profilaktyczne. Statystyki medyczne dowodzą, że większość udarów mózgu to skutek zaniedbania wysokiego ciśnienia tętniczego, które jest głównym czynnikiem ryzyka. Jeśli masz ciśnienie wyższe niż 140/90 mm Hg, jesteś sześciokrotnie bardziej narażony na udar mózgu niż osoba z prawidłowym ciśnieniem.

Czytaj też: Udar mózgu: przyczyny, objawy, rodzaje i leczenie

Udar mózgu - przyczyny: ciśnienie, cukrzyca, choroby serca

Zagrożenie udarem mózgu zwiększa się dwu-, trzykrotnie u mężczyzn chorujących na cukrzycę lub choroby serca. W grupie podwyższonego ryzyka są również palacze. Palenie papierosów uszkadza ścianki naczyń krwionośnych, zwiększa krzepliwość krwi i obkurcza naczynia.

Im więcej palisz, tym bardziej podnosisz ryzyko choroby, ale też obniżasz wiek, w którym może się ona rozwinąć. Najbardziej ryzykują nałogowcy z nadciśnieniem, bo u nich prawdopodobieństwo udaru mózgu jest 5 razy wyższe w porównaniu z palaczami z normalnym ciśnieniem i 20 razy wyższe w porównaniu z osobami niepalącymi z prawidłowym ciśnieniem.

Udar mózgu - co mu sprzyja?

Udar może dopaść każdego z nas. Jednak ryzyko udaru mózgu wzrasta, gdy:

• jesteś po 40.
• w rodzinie już występowały udary
• jesteś już po udarze lub niedokrwieniu mózgu
• cierpisz na zaburzenia rytmu serca lub kardiomiopatię (powiększenie sylwetki serca)
• chorujesz na cukrzycę, migrenę
• masz zwiększoną krzepliwość krwi
• masz podwyższony poziom "złego" cholesterolu i trójglicerydów we krwi
• masz nadciśnienie tętnicze (zwłaszcza z nagłymi skokami w górę)
• masz podwyższoną lepkość krwi (np. przy odwodnieniu)
• nadużywasz leków (np. sterydów i anabolików, amfetaminy, kokainy)
• zażywasz doustne środki antykoncepcyjne
• palisz papierosy
• pijesz alkohol
• źle działają ci zastawki serca
• masz zapalenie naczyń krwionośnych (oderwany z żylaka skrzep może zaczopować naczynie mózgowe) lub tętniaki tętnic mózgowych, czyli wrodzone poszerzenia tętnic z osłabioną ścianą, która może pęknąć przy wysiłku
• masz nadwagę lub otyłość
• prowadzisz siedzący tryb życia

Udar mózgu - jak zapobiec?

Chociaż nie każdego udaru mózgu da się uniknąć, można zrobić bardzo wiele, aby ograniczyć zagrożenie tą groźną chorobą. Od czego zacząć? Od obniżenia ciśnienia tętniczego i rzucenia nałogu palenia. W obniżeniu ciśnienia pomoże codzienna porcja gimnastyki (może być również spacer w umiarkowanym tempie) oraz odpowiednie odżywianie się, m.in. ograniczenie spożycia soli do 5 g dziennie (płaska łyżeczka).

Eksperci WHO (Światowej Organizacji Zdrowia) szacują, że zmniejszenie porcji soli może zapobiec jednemu na pięć przypadków udaru mózgu. W profilaktyce udarów ważna jest też dieta. Szczególnie polecane są warzywa kapustne - kalafior, kapusta, brokuły, brukselka, ponieważ zawierają znaczne ilości antyoksydantów i witamin.

Z tych samych względów warto wprowadzić do jadłospisu owoce i warzywa o intensywnej barwie - czarne porzeczki, pomarańcze, zieloną i czerwoną paprykę. To się naprawdę opłaca, gdyż jedna dodatkowa porcja warzyw i owoców dziennie może zmniejszyć ryzyko udaru mózgu aż o 6 proc.

miesięcznik "Zdrowie"