Skutki miażdżycy. Oto jak negatywnie wpływa na serce, nerki i mózg

Odkładające się w tętnicach złogi miażdżycowe prowadzą do zwężenia światła naczyń krwionośnych i mogą prowadzić do wielu powikłań, które często stanowią realne zagrożenie dla zdrowia, a nawet życia pacjenta. Zmiany w organizmie powstają stopniowo, dlatego powiązanie ich z zatorami miażdżycowymi nie zawsze będzie proste. Jakie są skutki miażdżycy?

Spis treści

1. Skutki miażdżycy dla serca
2. Skutki miażdżycy dla mózgu
3. Skutki miażdżycy dla nerek
4. Skutki miażdżycy dla naczyń krwionośnych kończyn dolnych
5. Jak szybko pojawiają się skutki miażdżycy?
6. Czy skutki miażdżycy można cofnąć?

Skutki miażdżycy dla serca

Odkładanie się złogów w tętnicach wieńcowych prowadzi do stopniowego ograniczenia dopływu krwi do mięśnia sercowego. Wraz z krwią do kardiomiocytów dociera również niezbędny do ich prawidłowego funkcjonowania tlen oraz składniki odżywcze. Rozwój choroby wieńcowej powoduje stopniowe niedotlenienie serca i prowadzi do wykształcenia się choroby niedokrwiennej serca. Szacuje się, że miażdżyca odpowiada za 90% wszystkich przypadków zawału mięśnia sercowego.

Uwzględniając obszar, w którym doszło do niedotlenienia, wyróżnia się różne rodzaje zawałów, w tym zawał ściany przedniej, zawał przednio-boczny i przednio-przegrodowy, czy zawał tylnej ściany serca.

W zależności od stopnia rozwoju choroby niedokrwiennej serca wyodrębnia się cztery stadia jej zaawansowania:

• stopień I – ból wieńcowy występuje jedynie przy nasilonym lub przedłużonym wysiłku fizycznym, codzienna aktywność nie powoduje dyskomfortu;
• stopień II – u chorego pojawia się niewielkie ograniczenie wydolności fizycznej, odczuwalne zwłaszcza przy wysokiej aktywności wysiłku, rano oraz po obfitym posiłku;
• stopień III – u chorego występuje istotnie odczuwalne zmniejszenie wydolności fizycznej nawet przy niewielkim wysiłku;
• stopień IV – skutki choroby niedokrwiennej są odczuwalne nawet przy bardzo lekkim wysiłku oraz w spoczynku.

Skutki miażdżycy dla mózgu

Ograniczenie przepływu krwi oraz stopniowe wapnienie tętnic mózgowych prowadzić do zaburzenia funkcjonowania tętnic mózgowych. Skutki miażdżycy obejmują szeroki zakres powikłań. Mogą prowadzić do zaburzeń neurologicznych, uporczywych bólów głowy, a także zaburzeń pamięci lub tzw. otępienia miażdżycowego, które powoduje ograniczenie wydajności procesów poznawczych. Wśród innych skutków wymienia się:

• niedokrwienny udar mózgu, spowodowany przez zatory w obrębie tętnic szyjnych wewnętrznych;
• przemijające niedokrwienie mózgu, tzw. małe udary, które ustępują w ciągu 24 godzin, nie powodując trwałych zmian;
• zaburzenia czucia, widzenia i mowy;
• niedowłady kończyn;
• napadowe zmniejszenie napięcia mięśni w kończynach.

Warto pamiętać, że powtarzające się epizody małych udarów znacząco zwiększają ryzyko wystąpienia udaru niedokrwiennego.

Skutki miażdżycy dla nerek

Skutkiem miażdżycy występującej w nerkach jest miażdżycowe zwężenie tętnicy nerkowej. Może być ono odpowiedzialne za potęgowanie problemu pierwotnego nadciśnienia, a także nasilać powikłania ogólnoustrojowe związane z odkładaniem się złogów. Do takich powikłań zalicza się m.in. choroby naczyń obwodowych, przewlekłe uszkodzenie narządów wewnętrznych oraz patologiczny przerost lewej komory serca.

Skutki miażdżycy dla naczyń krwionośnych kończyn dolnych

Zmiany miażdżycowe mogą wystąpić również w obrębie naczyń krwionośnych ulokowanych w nogach. Pierwszymi objawami zwykle będzie utrzymujący się ból łydek, nawracające skurcze, a w krańcowych przypadkach nawet problemy z chodzeniem.

Pacjenci z miażdżycą nóg zgłaszają drętwienie kończyn i osłabienie siły mięśniowej w tym rejonie. U mężczyzn mogą wystąpić również zaburzenia erekcji spowodowane niewystarczającym napływem krwi do ciał jamistych. Postępujące niedokrwienie łatwo rozpoznać po zmianie zabarwienia odcienia skóry na blady lub siny oraz wyraźnie odczuwalnym chłodzie skóry. Wynika to z niedostarczenia związków odżywczych do naczyń wieńcowych.

Jak szybko pojawiają się skutki miażdżycy?

Niestety, nie ma uniwersalnej odpowiedzi na pytanie o tempo rozwoju zmian miażdżycowych. Wiele zależy od przestrzegania zasad zdrowego żywienia, ograniczaniu czynników ryzyka (np. palenie tytoniu, siedzący tryb życia), ale też predyspozycji genetycznych. Ryzyko miażdżycy wzrasta, jeśli choroba występowała już u wcześniejszego pokolenia.

Stan zapalny naczyń krwionośnych i związane z nim powikłania mogą rozwijać się latami nawet u młodych pacjentów, nie dając jasnych sygnałów. Skutki miażdżycy często występują dopiero po długim czasie. Zwykle u osób w podeszłym wieku złogi w tętnicach pociągają za sobą znacznie poważniejsze konsekwencje niż w przypadku osób młodych, ze względu na większe ryzyko obciążenia innymi chorobami współistniejącymi (jak np. cukrzyca, nowotwory).

Czy skutki miażdżycy można cofnąć?

Według obecnego stanu wiedzy skutków miażdżycy nie można cofnąć, choć da się spowolnić tempo rozwoju zmian poprzez wdrożenie zdrowych nawyków oraz stosowanie odpowiednio dobranej terapii – preparatów zapobiegających agregacji płytek krwi oraz przeciwzakrzepowych.

Skutki miażdżycy można również ograniczyć, stosując zabieg określany jako rewaskularyzacja (część angioplastyki). Polega on na przywróceniu prawidłowego przepływu krwi w miejscu, w którym doszło do powstania zatoru lub zwężenia. Rewaskularyzacja może być wykonana przezskórnie oraz jako zabieg operacyjny.