SERCE od A do Z - zapobiegaj chorobom serca

Natura tak wymyśliła nasze serce i organizm, byśmy mogli żyć 120 lat.  Dowiedz się, co zrobić, aby nadal miarowo biło, gdy będziemy zdmuchiwali na urodzinowym torcie co najmniej sto świeczek. Oto sposoby na uniknięcie chorób serca.

Zdrowe serce: aspiryna

Składnikiem takich leków, jak Aspiryna, Polocard, Acard, jest kwas acetylosalicylowy. Zapobiega zlepianiu się płytek krwi oraz zwężaniu światła naczyń krwionośnych. Dlatego stosuje się go w zapobieganiu i leczeniu zawałów serca, chorób zakrzepowo-zatorowych i niedokrwiennych udarów mózgu. 
Nasza rada: Skonsultuj z lekarzem profilaktyczne zażywanie kwasu acetylosalicylowego. Amerykańskie badania kliniczne wykazały, że przyjmowanie leków z tej grupy ogranicza rozwój miażdżycy oraz zmniejsza ryzyko kolejnego zawału serca.

Badania dla zdrowia serca

Robione regularnie pozwalają wcześnie wykryć niebezpieczne dla serca zmiany w organizmie, m.in. zbyt wysoki poziom cholesterolu i triglicerydów, który sprzyja rozwojowi miażdżycy, oraz cukier we krwi.
Nasza rada: Po ukończeniu 40 lat rób badania kontrolne. Raz w roku zbadaj:

• poziom cholesterolu we krwi- całkowity nie powinien przekraczać 200 mg/dl. Jeśli jest wyższy lub ktoś z bliskich choruje czy chorował na serce - wykonaj badanie frakcji cholesterolu: LDL ("zły") powinien być niższy niż 130 mg/dl, HDL ("dobry") powinien być wyższy niż 40 mg/dl
• stężenie triglicerydów we krwi - powinno ich być mniej niż 180 mg/dl.
• poziom cukru (glukozy) we krwi - jego wysokie stężenie uszkadza naczynia krwionośne, co nawet pięciokrotnie zwiększa ryzyko choroby niedokrwiennej serca. Prawidłowy poziom cukru podczas badania na czczo (minimum 8 godzin po ostatnim posiłku) wynosi 60-100 mg%,
• ponadto podczas każdej wizyty u lekarza, ale nie rzadziej niż 2 razy w roku, mierz ciśnienie tętnicze krwi - idealne to 120/80 mmHg, jeszcze w normie 139/89 mmHg.

Zdrowe serce: lecz choroby przewlekłe

Cukrzyca źle wpływa na naczynia krwionośne, co dwukrotnie zwiększa ryzyko choroby wieńcowej, choroby niedokrwiennej serca i zawału. Wysoki poziom glukozy sprzyja tworzeniu się blaszek miażdżycowych w ścianach naczyń krwionośnych. Natomiast nadciśnienie tętnicze przeciąża miesięń sercowy i zaostrza objawy choroby wieńcowej. Ponadto przy nadciśnieniu w naczyniach wieńcowych odkłada się więcej cholesterolu. 
Nasza rada: Obie te choroby są na całe życie, nie odstawiaj więc przepisanych przez lekarza leków, gdy lepiej się poczujesz (zredukujesz poziom cukru, obniżysz ciśnienie).

Dieta dla serca

Dla serca optymalna jest śródziemnomorska. Zmniejsza bowiem stężenie "złego" cholesterolu we krwi, obniża ciśnienie tętnicze i zmniejsza tendencje krwi do tworzenia się zakrzepów. Ponadto oleje rybne (a w tej diecie jest ich sporo) przeciwdziałają zaburzeniom rytmu serca. 
Nasza rada: Jadaj 3-5 niezbyt obfitych posiłków dziennie. Do każdego włączaj warzywa i/lub owoce. Zużywaj codziennie 2 łyżki oliwy z oliwek (do sałat czy maczania chleba). 3-4 razy w tygodniu jadaj ryby i drób. Czerwone mięso traktuj jako dodatek, a nie podstawę posiłku. Zamiast białego pieczywa jedz pełnoziarniste, zamiast ziemniaków - makaron, ryż, gruboziarniste kasze. Pij odtłuszczony jogurt, kefir, maślankę. Wybieraj chudsze sery. Sól zamień na aromatyczne przyprawy. Nie zaprawiaj zup śmietaną czy zasmażką, tylko sproszkowanym błonnikiem lub tartym chlebem.

Zdrowe serce: reguluj poziom homocysteiny

To aminokwas potrzebny do budowy białek. Ale gdy homocysteiny jest za dużo, wzrasta ryzyko chorób serca i udaru mózgu. Dzieje się tak, ponieważ homocysteina łatwo łączy się z cholesterolem LDL, tworząc blaszki miażdżycowe. 
Nasza rada: Poziom homocysteiny można regulować, ograniczając jedzenie np. mięsa i tłuszczu zwierzęcego, a włączając do menu:

• kwas foliowy - jest w sałacie, kapuście, brukselce, brokułach, cykorii, szpinaku, kalafiorze, pomarańczach, awokado, bananach,
• wit. B6 - jest w bananach, ziemniakach (pieczonych ze skórką), ziarnach zbóż,
• wit. B12 - znajduje się np. w mięsie drobiowym, rybach, jajkach, ziarnach zbóż,
• dodatkowo możesz zażywać np. Folik i Witaminę B kompleks.

Zdrowe serce: wylecz infekcje

Bywa, że stan zapalny tętnic wieńcowych lub mięśnia sercowego jest wywołany przez bakterie lub wirusy odpowiedzialne za grypę, anginę, zapalenie oskrzeli, próchnicę zębów. Drobnoustroje przenoszą się do serca z krwią. 
Nasza rada: Przed sezonem zimowym szczep się przeciwko grypie, a jeśli wybuchnie epidemia, unikaj osób zainfekowanych i większych skupisk ludzkich. Jeśli zachorujesz, zostań kilka dni w domu i zażywaj leki. Jeżeli lekarz przepisał antybiotyki, nie przerywaj kuracji na własną rękę - niedobitki bakterii zagrażają także sercu. Co pół roku kontroluj stan zębów i dziąseł. Lecz próchnicę i paradontozę.

Koenzym Q10, selen i magnez dla serca

Koenzym Q10, selen i magnez znakomicie sprawdzają się w profilaktyce chorób układu krwionośnego. Koenzym Q10 zapobiega m.in. nadciśnieniu i miażdżycy. Selen podawany łącznie z koenzymem oraz witaminą E chroni serce przed działaniem toksyn. Jego niedobór może być przyczyną rozwoju choroby niedokrwiennej serca i zaburzeń krążenia mózgowego. Z kolei magnez wzmacnia mięśnie, a serce to przecież też mięsień. 
Nasza rada: Ponieważ głównym źródłem selenu są owoce morza, podroby, kiełki pszenicy, otręby, tuńczyk, cebula, pomidory i brokuły - jadaj je jak najczęściej. Kilka razy w tygodniu sięgaj po banany, orzechy, warzywa liściaste i kasze, w których jest sporo magnezu. Kobiety stosujące hormonalną antykoncepcję potrzebują więcej tego pierwiastka - powinny sięgnąć po preparaty magnezu (najlepiej z wit. B6, bo lepiej się przyswaja).

Zdrowe serce: po menopauzie stosuj HTZ

Żeńskie hormony estrogeny są naturalną ochroną serca. Dzięki nim naczynia krwionośne zachowują elastyczność, cząsteczki cholesterolu nie odkładają się zbyt szybko w ścianach tętnic, niższe jest stężenie "złego" cholesterolu we krwi. Niestety, z wiekiem jajniki produkują coraz mniej estrogenów. A wtedy stężenie cholesterolu się podnosi, w naczyniach wieńcowych łatwiej odkładają się blaszki miażdżycowe. To grozi niedokrwieniem serca, a nawet zawałem.
Nasza rada: Omów ze swoim lekarzem rozpoczęcie hormonalnej terapii zastępczej. Uzupełnienie hormonów redukuje o połowę groźbę zawału serca. Jeśli z jakichś powodów (np. ze względu na wysokie ryzyko raka piersi) nie możesz stosować HTZ, zapytaj lekarza o tzw. modulatory receptora estrogenowego (np. Evista).

Pozbądź się otyłości dla zdrowia serca

Każdy dodatkowy kilogram zmusza serce do cięższej pracy. A u osób otyłych wcale nie jest ono większe.
Nasza rada: Jeśli cierpisz na otyłość, musisz zredukować wagę. Ale rób to rozsądnie - drakońskie i jednostronne diety nie są zdrowe. Ważne, by osiągnąć zalecaną przez lekarza wagę i utrzymać ją bez specjalnych wyrzeczeń. Najlepiej zdecyduj się na dietę śródziemnomorską - ludzie z tego regionu rzadziej chorują na serce.

Ruch dla serca

W wyniku systematycznych ćwiczeń podwaja się, a nawet potraja sieć drobnych naczyń krwionośnych. Powiększa się też ich przekrój, dzięki czemu przepływa przez nie więcej bogatej w tlen krwi. Serce staje się mocniejsze i ma więcej drobnych naczyń wieńcowych (to nimi do serca płynie utlenowana krew). Ruch obniża też ciśnienie tętnicze, poziom cukru i "złego" cholesterolu - czyli czynniki zagrożenia zawałem i udarem mózgu.
Nasza rada: Rano gimnastykuj się choć przez kwadrans. Co najmniej 3 razy w tygodniu przez 30 minut ruszaj się intensywniej. Ponieważ serce lubi ćwiczenia systematyczne i wykonywane w równym tempie, wybierz pływanie, wiosłowanie, jazdę na rowerze, łyżwach, nartach biegowych, graj w badmintona. Sporą porcję ruchu zafundujesz sobie, np. wchodząc po schodach, a nie jeżdżąc windą czy część drogi z pracy pokonując na piechotę, a nie autobusem. Często spaceruj.

Unikaj stresu dla zdrowia serca

W sytuacji stresowej nadnercza wyrzucają do krwi ogromną dawkę katecholamin (w tym adrenalinę). Przyśpieszają one pracę serca, podnoszą ciśnienie krwi, powodują też skurcz tętnic, co grozi zawałem.
Nasza rada: Unikaj sytuacji stresujących. Choć pół godziny dziennie spaceruj, myśląc o niebieskich migdałach; znajdź sobie hobby, które odpręża; naucz się rozładowywać napięcia (medytuj, oddychaj); nie duś w sobie gniewu, ale go wykrzycz; rozmawiaj o swoich problemach.

Używki szkodzą sercu

W dymie nikotynowym znajduje się ponad 4 tys. szkodliwych substancji, które m.in. zwiększają krzepliwość krwi i skłonność płytek krwi do zlepiania się, ponadto uszkadzają śródbłonek wyściełający od środka naczynia krwionośne, ścianki stają się porowate i łatwiej osadza się w nich cholesterol. Z kolei większe dawki alkoholu mogą doprowadzić do niewydolności serca.
Nasza rada: Skontaktuj się z poradnią, która pomoże ci uporać się z nałogiem. 10 lat abstynencji nikotynowej wystarczy, żeby organizm oczyścił się z toksyn i osiągnął stan jak u osoby, która nigdy nie paliła. Możesz dziennie wypić do posiłku lampkę czerwonego wina. Zawiera ono polifenole, które działają antymiażdżycowo i podwyższają nieco poziom "dobrego" cholesterolu. Czerwone wino korzystnie wpływa na serce i układ krążenia, pod warunkiem jednak, że nie przesadzisz z ilością.

Wypoczynek ważny dla serca

Zmiana klimatu, diety i spędzanie czasu w ruchu na świeżym powietrzu znakomicie wzmacniają naszą życiodajną pompę. Przepracowane, niedotlenione - funkcjonuje gorzej.
Nasza rada: Uwierz, że nie ma ludzi niezastąpionych, a reszta pójdzie łatwo. Pamiętaj, że dorosły człowiek potrzebuje 7-8 godzin snu, by jego organizm miał szansę się zregenerować. Poświęcaj choć dwa weekendy w miesiącu na hobby i zaplanuj na ten czas aktywny relaks (nie kilka godzin przed telewizorem czy komputerem!). Nie przeznaczaj urlopu np. na remont mieszkania, ale bierz dwutygodniowy urlop dwa razy w roku i zmieniaj otoczenie oraz tryb życia.

Związki ważne dla serca

Chodzi tu i o miłość między dwojgiem ludzi (co powoduje żywsze bicie serca), i o życie w harmonii z otoczeniem. Spokój, zadowolenie z życia, wsparcie najbliższych, miłość, przyjaźń - to oprócz zdrowej diety i ruchu serce ceni najbardziej.
Nasza rada: Świadomość, że można liczyć na bliskich, korzystnie działa na serce. Ale zadbaj o relacje z nimi. Miej czas dla rodziny, znajomych.